ΤΗΝ ΔΕΥΤΕΡΗ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ ΤΙΜΑΤΑΙ Η ΑΓΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

                          Η ΑΓΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ                      ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ 

Απο το ιστολόγιο ΑΓΙΟΚΕΡΙ του π. Τιμοθέου Ηλιάκη 
 

Είναι εντολή Θεού απαράβατη, να παιδαγωγεί η οικογένεια τα παιδιά· διότι αυτή είναι το φυσικό και πρώτο σχολείο τους.

Όμως ο λόγος του Θεού προσθέτει κάτι πολύ σημαντικό στην εντολή: «καλώς εκτρέφει πατήρ δίκαιος» (Παροιμίες, κεφ. 23, στίχ. 24), Ο ενάρετος πατέρας δίνει καλή ανατροφή στο παιδί του.

Οι ενάρετοι γονείς, οι καλοί πρόγονοι, αυτοί δημιουργούν μέσα στην οικογενειακή φωλιά την ατμόσφαιρα της Ιερότητος, χωρίς αυτό να καταργεί την ελευθερία των παιδιών, είναι το κλίμα της υγείας, όπου αναπτύσσονται ομαλά τα νέα βλαστάρια.

Δεν είναι πολλές οι οικογένειες, παλαιές και σύγχρονες, που βεβαιώνουν την αλήθεια της παροιμίας, οικογένειες που με την αγιαστική τους πορεία έδωσαν στον κόσμο Αγίους «κατ' οίκον διδαχθέντας» [=που διδάχτηκαν από την οικογένειά τους]. Όμως κλασικό παραμένει το παράδειγμα δύο κυρίως οικογενειών του Δ' μ. Χ. αιώνα, οι οποίες έδωσαν στην Εκκλησία από πέντε Αγίους η καθεμιά. Η οικογένεια του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου και η οικογένεια του Μεγάλου Βασιλείου [έξι αγίους].

Επειδή όμως «Η Αγία Οικογένεια του Μ. Βασιλείου» ορίστηκε από την Διαρκή Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος (8 Σεπτ. 1998) ως προστάτης της Οικογένειας, η οποία τιμάται τη δεύτερη Κυριακή του Ιανουαρίου, είναι ευκαιρία να την επισκεφθούμε με το σημείωμα αυτό και να χαρούμε το περιβάλλον της.

Την ατμόσφαιρα της πνευματικής υγείας την δημιούργησαν στην οικογένεια του Μ. Βασιλείου οι πρόγονοι. Διάχυτο το κλίμα της ευλάβειας από τον Μάρτυρα παππού, τον πατέρα της Εμμέλειας, της οικοδέσποινας και μητέρας των 10 παιδιών της. Άγνωστο το όνομά του σε μας, επισκίασε με το Χριστιανικό του μαρτύριο τις άλλες «λαμπρότητες των λόγων» και τα στρατηγικά και τα πολιτικά αξιώματα που έφθαναν μέχρι τα βασιλικά ανάκτορα, τις δημόσιες τιμές και τις περιουσίες, που πλεόναζαν στο Καππαδοκικόν «μητρώον» γένος, από την πλευρά της Εμμέλειας [αγία Εμμέλεια: η μητέρα του αγίου Βασιλείου· μητρώων γένος: η γενιά της μητέρας· Καππαδοκικό: από την περιοχή της Καππαδοκίας της Μικράς Ασίας].

Η μαρτυρική χάρις [η θεία χάρη που είχε έρθει με το μαρτύριο του παππού, δηλ. με το ότι τον σκότωσαν οι Ρωμαίοι επειδή ήταν χριστιανός] ήταν το μέγα κληροδότημα στην οικογένεια του Βασιλείου [άγιος Βασίλειος ο Παλαιός, πατέρας του Μ. Βασιλείου] και της Εμμέλειας με τα 10 παιδιά. 

Η ΑΓΙΑ ΕΜΜΕΛΕΙΑ 

Και από την πλευρά του «πατρώου» γένους από τον Πόντο, εισόρμησε στην πολύτεκνη οικογένεια μία άλλη φλέβα μαρτυρικής ευλογίας, το επτάχρονο μαρτύριον του πάππου και της γιαγιάς, των γονέων του πατέρα, που τον έλεγαν κι αυτόν Βασίλειο [όπως είπαμε πιο πάνω]. Το ευτύχημα είναι ότι η γιαγιά Μακρίνα, όπως και ο άνδρας της, επέζησαν του φοβερού διωγμού του Μαξιμίνου (305-313 μ. Χ.), που τους ανάγκασε να ζουν μαρτυρικά αυτοί, οι πάμπλουτοι άρχοντες, στα κρύα και στις ζέστες της υπαίθρου και τις βροχές· «η τε άφιλος ερημία» [η ερημιά, χωρίς φίλους] με τη στέρηση της συναναστροφής και επικοινωνίας, τους έτρεφε μέσα στα χαμόκλαδα των βουνών του Πόντου, όπου είχαν καταφύγει, με τα ελάφια που παρουσιάζονταν μπροστά τους, όταν έτελείωναν την προσευχή τους. 

Επτά χρόνια πρόσφυγες, άστεγοι, πτωχοί, στα όρη και στα βουνά, έτοιμοι κάθε ώρα και κάθε στιγμή να χύσουν και το αίμα τους χάριν του Χρίστου. Αλλά ο Χριστός δεν τους το ζήτησε, διότι ήθελε οι ζωντανοί αυτοί Μάρτυρες, ισότιμοι μ' εκείνους που πέθαναν, να μεταδώσουν την πείρα τους στους νεωτέρους, «έμπνοοι στήλαι» και «σιγώντα κηρύγματα»

Η ΑΓΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΟΥ Μ.ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ (Εργο Αναστασίου Δρακόπουλου)΄

ΛΕΙΨΑΝΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ και ΚΟΣΜΑ ΤΟΥ ΑΙΤΩΛΟΥ

Και να που το ζωντανό τους κήρυγμα εκαρποφόρησε εις «εκατόν» στα εγγόνια τους, τα παιδιά του γιου τους Βασιλείου και της νύφης τους Εμμέλειας. Διότι η γιαγιά Μακρινά, που είχε μαθητεύσει στον Άγιο Γρηγόριο τον Θαυματουργό, και είχε ρουφήξει την «γνήσια εκκλησιαστική παράδοση» κοντά του, τα ατέλειωτα βράδυα στο αρχοντικό του γιου της, πότε στη Νεοκαισάρεια του Πόντου και πότε στην Καισάρεια της Καππαδοκίας «γεμάτη μνήμες, πείρα και σύνεση» έστάλαζε στα εγγονάκια της, κυρίως τα δύο πρώτα, την Μακρίνα καί τον Βασίλειο, της ευσέβειας τα νάματα. Συγκινητική η απόδειξης:

«... εν γε τούτο τολμώ καυχάσθαι εν Κυρίω, ότι ουδέποτε πεπλανημένας έσχον τας περί Θεού υπολήψεις, ή έτέρως φρονών μετέμαθον ύστερον. Αλλ' ην εκ παιδός έλαβον έννοιαν περί Θεού παρά της μακαρίας μητρός μου και της μάμμης Μακρίνης, ταύτην αυξηθείσαν έσχον εν εμαυτώ» βεβαιώνει, επίσκοπος πλέον ώριμος, φτασμένος (375 μ. Χ.), ο Μέγας Βασίλειος [νεοελληνικά: "την περί Θεού ιδέα που έλαβα ως παιδί από τη μακαριστή μητέρα μου και τη γιαγιά μου Μακρίνα, αυτήν, ανεπτυγμένη, έχω μέσα μου"].

Η Μητέρα του και η Γιαγιά του τον εδίδαξαν «κατ' οίκον» την αληθινή Θεολογία. Όχι μόνον αυτόν, αλλά και όλα τα αδέλφια. Η Μητέρα τους ήταν όνομα και πράγμα Εμμέλεια, δηλαδή κοσμιότης, αρμονία και κάλλος. Ο πατέρας τους Βασίλειος ήταν στον Πόντο «κοινός παιδευτής (=διδάσκαλος) αρετής». Στο οικογενειακό τους σχολείο τα παιδιά διδάχτηκαν «την εγκύκλιον παίδευσιν», τα πρώτα γράμματα, και εξασκήθηκαν στην «θεοσέβειαν».

Και από τα δύο γένη — πατρικό και μητρικό — πήραν τα μαθήματα της αγάπης, της φιλοξενίας, της φιλανθρωπίας και έμαθαν να συμπαρίστανται στο έργο της Εκκλησίας. Όλα τα παιδιά, όχι ένα μόνο ή δύο ή τρία. Όλα - και ήταν δέκα!

Η Μακρίνα πρώτη (ίδιο όνομα με τη γιαγιά της), η δεύτερη μάνα των παιδιών, αυτή που ενέπνευσε στο Βασίλειο τη μεγάλη του κλήση [δηλ. να γίνει ιερέας], παρηγόρησε τη Μητέρα στο μεγάλο πένθος τους για τον Ναυκράτιο και ανέθρεψε εξ ολοκλήρου τον μικρότερο Πέτρο (328-380).

Ο Μέγας Βασίλειος, Αρχιεπίσκοπος Καισαρείας (330-379).

Ο Ναυκράτιος, νομικός (332-358).

Ο Γρηγόριος, Επίσκοπος Νύσσης (334-394).

Ο Πέτρος, Επίσκοπος Σεβαστείας (345/7-392).

Τα άλλα (5 ή 4) ήταν κορίτσια, που ευδοκίμησαν στον έγγαμο βίο όπως η αγία Θεοσέβεια η διακόνισσα, σύζυγος του αγίου Γρηγορίου Νύσσης η οποία έφυγε νωρίς για την ουράνιο Βασιλεία.

Πρώτος έφυγε για τον ουρανό ο Άγιος Ναυκράτιος, ο γλυκός αδελφός, στα 26 του χρόνια. Είχε γίνει μοναχός και ψάρευε στον ποταμό Ίριν, για να προσφέρει τα ψάρια του στους γύρω γέροντας άσκητάς· εκεί και πνίγηκε (358).

Δεύτερος μετετέθη στο ουράνιο θυσιαστήριο ο Μ. Βασίλειος (379), 49 ετών.

Τρίτη κοιμήθηκε (380) η Αγία Μακρίνα (52 ετών), μοναχή σε μονή του Πόντου, την οποία είχε ιδρύσει μαζί με τη Μητέρα της κοντά στον Ίριν ποταμό. Ο αδελφός της Γρηγόριος έπλεξε το εγκώμιό της με το έργο του «Εις τον βίον της Οσίας Μακρίνας».
[Η Αγία Θεοσέβεια κοιμήθηκε το 385 μ. Χ.]

Κατόπιν ανεχώρησε για τα ουράνια σκηνώματα στα 47 του χρόνια ο Άγιος Πέτρος, Επίσκοπος Σεβαστείας (το 392).

Και τελευταίος (394) ο Άγιος Γρηγόριος, ο φιλοσοφικώτατος Θεολόγος, Επίσκοπος Νύσσης.

Έξι Άγιοι Αδελφοί, «κατ' οίκον διδαχθέντες» την αγιότητα από τους Αγίους Γονείς τους και τους Προγόνους τους, χτυπούν την καμπάνα της σωτηρίας:

Αν θέλετε να σώσετε τη Νεολαία, σώστε πρώτα την Οικογένεια. Στραφείτε στην «κατ' οίκον εκκλησίαν» [=την Εκκλησία που σχηματίζεται από τα μέλη μιας οικογένειας (είναι το πιο μικρό κομματάκι -κύτταρο- της Ορθόδοξης Εκκλησίας)], με την έννοια ότι οι γονείς πρώτοι οφείλουν να γίνουν συνεπείς Χριστιανοί και να θεμελιώσουν την ανατροφή των παιδιών του επάνω στην αγιαστική χάρη και διδαχή της Εκκλησίας του Χριστού.

    
 Ακολυθία της Αγίας Οικογενείας του Μεγάλου Βασιλείου συνέταξε ο μακαριστός Υμνογράφος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας Μοναχός ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΜΙΚΡΑΓΙΑΝΝΑΝΙΤΗΣ.   

                     ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ ΑΓΙΑΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΤΟΥ Μ.ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ  

                                      
                                            Ήχος δ΄ Ταχύ Προκατάλαβε

Όκτάριθμον σύστημα των θεραπόντων Χριστού , Βασίλειον  μέλψωμεν και Εμμελείαν ομού , τον Μέγαν Βασίλειον,  Γρηγόριον συν τω Πέτρω και Ναυκράτιον θείον, Μακρίναν την Θεοφόρον, Θεοσέβειαν άμα, ως θεία γεννεά γαρ Χριστώ ευηρέστησαν . 

           ΜΕΓΑΛΥΝΑΡΙΟΝ ΑΓΙΑΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ  Οκτάριθμος δήμος θεοειδής,σύν δυσί τοκεύσι,οι εξάριθμοι αδελφοί,εκλάμπουσι κόσμω των αρετών τη αίγλη, αυτών τη φωταυγεία,δεύτε προσέλθωμεν.

                   ΜΝΗΜΗ ΑΓΙΑΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ  Β ΄ ΚΥΡΙΑΚΗ  ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ

                                                   ( ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ )