5 Οκτωβρίου μνήμη της Αγίας μάρτυρος Χαριτίνης και της Οσίας Μεθοδίας της εν Κιμώλω

Η Αγία μάρτυς Χαριτίνη 

 

 

Σήμερα η Εκκλησία εορτάζει και τιμά την ιερή μνήμη της αγίας μάρτυρος Χαριτίνης. Η αγία Χαριτίνη είναι από τις πολλές εκείνες νεαρές γυναίκες, που στον καιρό των αρχαίων διωγμών, αλλά και σε κάθε καιρό που διώκεται η πίστη και η Εκκλησία, προτίμησαν την αγάπη του Χριστού από την αγάπη του κόσμου. Αυτό είναι περισσότερο ανδρείο και γενναίο απ’ ό,τι μπορούμε να σκεφτούμε στον καιρό μας, που όλοι μας είμαστε παραδομένοι στην αγάπη του κόσμου και την απόλαυση του βίου. Μια νεαρή γυναίκα, που μπορεί να προτίμησει την ουράνια δόξα και να περιφρόνησει την απόλαυση των εγκοσμίων, αλλά και να αντέξει σε απάνθρωπα βασανιστήρια και σε σκληρό θάνατο, αξίζει να τη θαυμάσουμε και να την τιμήσουμε κι όσο μπορούμε να την μιμηθούμε.

Η αγία Χαριτίνη μαρτύρησε στα 290 μετά τη γέννηση του Χριστού στα χρόνια του βασιλιά στην Ανατολή Διοκλητιανού και του ηγεμόνα Δομετίου, στα χρόνια δηλαδή του μεγάλου διωγμού της Εκκλησίας. Ύστερ’ από το Διοκλητιανό, ο Μέγας Κωνσταντίνος εξέδωσε τα δυό διατάγματα του, που άφηναν ελεύθερους τους χριστιανούς, αν και μικρότεροι διωγμοί εδώ – εκεί συνεχίζονταν. Η Χαριτίνη ήταν σκλάβα σε κάποιον Κλαύδιο, που αν και δεν ήταν χριστιανός, αγαπούσε και σεβότανε τη γυναίκα του σπιτιού του. Θα πρέπει να διαβάσουμε την προς Φιλήμονα επιστολή του αποστόλου Παύλου, για να δούμε ποιά ήταν η θέση των δούλων στα σπίτια όχι μόνο των χριστιανών, αν είχαν οι χριστιανοί δούλους, αλλά όλων των ανθρώπων, που φοβόντανε το Θεό.

Όταν ο Δομέτιος έμαθε για τη χριστιανή Χαριτίνη, έγραψε στον Κλαύδιο να του την στείλει για να την ανακρίνει. Είναι πολύ συγκινητικός ο διάλογος μεταξύ του Κλαυδίου και της σκλάβας του Χαριτίνης. Ο Κλαύδιος, υποχρεωμένος να υπακούσει στον ηγεμόνα Δομέτιο, άρχισε να κλαίει και να θρηνεί, όχι για τη στέρηση της σκλάβας του, αλλά για τα σκληρά βασανιστήρια που την περίμεναν. Η Χαριτίνη τότε, με πολλή πίστη και θάρρος, άρχισε να τον καθησυχάζει. «Μη λυπείσαι, Κύριε μου, του είπε, αλλά μάλλον να χαίρεις, γιατί εγώ αξιώνομαι να γίνω θυσία ευάρεστη στο Θεό». Κι ο Κλαύδιος απάντησε «Γυναίκα του σπιτιού μου και δούλη του Θεού, θυμήσου με, όταν θα είσαι κοντά στον επουράνιο Βασιλέα». Δεν ήταν ακόμα χριστιανός ο Κλαύδιος, μα αισθανότανε και ομιλούσε χριστιανικά.

Η αγία Χαριτίνη οδηγήθηκε δεμένη μπροστά στον ηγεμόνα Δομέτιο. Γιατί τάχα την έδεσαν; Δεν ήταν φόβος να φύγει, αλλά η κακία δεν είναι μόνο απάνθρωπη, αλλά και δειλή. Χωρίς δισταγμό, η αγία ομολόγησε την πίστη της και οι βασανιστές της, για να την εξευτελίσουν, της ξύρισαν την κεφαλή, την έβαλαν επάνω σ’ αναμμένα κάρβουνα κι επάνω στις πληγές στης έχυσαν ξύδι και αλάτι. Έμπηξαν υστέρα στα στήθια της αιχμηρά σουβλιά κι έκαψαν τα πλευρά της με αναμμένες λαμπάδες, και μετά ολ’ αυτά έδεσαν στο λαιμό της μια βαρεία πέτρα και την έριξαν στη θάλασσα. Σε όλ’ αυτά την φύλαξε ο Θεός, κι όταν την ξανάπιασαν, την έσυραν επάνω σε αναμμένα κάρβουνα και της ξερίζωσαν από τα χέρια και τα πόδια τα νύχια.

Έμενε όμως ακόμα κάτι, λιγότερο αλγεινό στο σώμα, αλλά περισσότερο οδυνηρό στη ψυχή. Αυτό θα την πονούσε περισσότερο απ’ όλα και θα ήταν όλο καταισχύνη στα μάτια των ανθρώπων. Όταν εξάντλησε όλα τα βασανιστήρια κι όταν σε όλα είδε πως ηττήθηκε, ο ηγεμόνας είπε να κλείσουν την αγία σε πορνοστάσιο. Η σκοτισμένη του σκέψη κι η πωρωμένη συνείδηση ήταν ακόμα σε θέση να καταλάβει πόσο μεγάλο μαρτύριο ήταν αυτό για μια χριστιανή γυναίκα. Για κάτι τέτοιο έχουνε να μας πουν πολλά παραδείγματα πολλών γυναικών, και στην αρχαία Αντιόχεια με την αγία Πελαγία και στο Ζάλογγο και την Αραπίτσα στα νεώτερα χρόνια.

Η αγία Χαριτίνη, όπως ήταν στα χέρια των δημίων της, δεν μπορούσε ούτε στο γκρεμό να πέσει ούτε στο ποτάμι, για νά μη ντροπιαστεί από τους ανθρώπους. Προσευχήθηκε λοιπόν κι ο Θεός την πήρε «πριν τον της παρθενίας απολέση στέφανον». Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος την ομιλία του στην αγία μάρτυρα Πελαγία την αρχίζει με αυτά τα λόγια, που ταιριάζουν καί στην αγία Χαριτίνη «Ευλογητός ο Θεός! Και γυναίκες θανάτου λοιπόν καταπαίζουσι, και κόραι καταγελώσι τελευτής… Ταύτα δη πάντα διά τον εκ παρθένου Χριστόν γέγονεν ημίν τα αγαθά». Ας έχει δόξα ο Θεός! Όχι μόνο άνδρες, αλλά και γυναίκες περιφρονούν το θάνατο και κορίτσια τόχουν χαρά τους να πεθάνουν. Κι ολ’ αυτά για το Χριστό και με την χάρη του Χριστού, που γεννήθηκε από την αγνή παρθένο Θεοτόκο. Αμήν.

(+Μητροπ. Σερβίων και Κοζάνης Διονυσίου Λ. Ψαριανού, Εικόνες Έμψυχοι, σ.273)

Η οσία Μεθοδία της Κιμώλου

 Η Οσία και πανεύφημος μήτηρ ημών Μεθοδία εβλάστησεν από γη ευσεβή και αγαθή, σαν βλαστός αμάραντος και καρπερός, στην νήσο Κίμωλο. Γεννήθηκε κατά το έτος 1865 την 10η Νοεμβρίου, από γονείς ευσεβείς πού εφοβούντο τον Θεό. Ο πατέρας της λεγόταν Ιάκωβος και η μητέρα της Μαρία, το δε επίθετό τους Σάρδη. Η οικογένεια της είχε τρεις υιούς και πέντε θυγατέρες.
Η δεύτερη από αυτές ήταν η Ειρήνη, πού ονομάστηκε κατόπιν Μεθοδία. Είναι η Οσία νύμφη του Χριστού, η οποία Τον αγάπησε ολόψυχα με πίστη θερμότατη και εξεπλήρωσε τις Αγίες εντολές Του. Από νεαρή ηλικία φαινόταν τί έμελλε να γίνει, και τί καρπούς θα φέρει στην Αγία του Χριστού Εκκλησία, σαν άλλη ελιά πολύκαρπη.

Οι γονείς της την παντρεύουν

Τοιουτοτρόπως ανατράφηκε η Οσία «εν νουθεσία και παιδεία Κυρίου» και έφθασε σε νόμιμον ηλικίαν. Εσκόπευε να αφιερωθή εξ ολοκλήρου στον Θεόν. Οι γονείς της όμως ήθελαν να την παντρέψουν, καίτοι αυτή είχε άλλες σκέψεις και αποφάσεις. Διά να μη λυπήσει τούς γονείς της, υπάκουσε στη θέληση τους και επήρε σύζυγο ένα ναυτικό από την Χίο.
Καίτοι παντρεύτηκε η Μεθοδία, δεν λιγόστεψε καθόλου ο ζήλος της και η θερμή αγάπη προς τον Νυμφίο Χριστό, αλλά τόσο περισσότερο άναβε στην ψυχή της ο πόθος προς την θεία αγάπη, και ακολουθούσε την ίδια σαν πρώτα ζωή παρακαλώντας τον Κύριο θερμά να την αξιώσει να αφιερωθεί εντελώς εις Αυτόν, όταν η Χάρις του ευδοκήσει.

Γίνεται Μοναχή

Ο σύζυγος της σε ένα ταξίδι ναυάγησε στα παράλια της Μικράς Ασίας και δεν ξαναγύρισε στην Κίμωλο. Τότε η Οσία εγκατέλειψε τα πάντα. Απομακρύνθηκε από κάθε κοσμική σχέση και σήκωσε στους ώμους της τον χρηστό και σωτήριο ζυγό του Κυρίου, αφού φόρεσε το μοναχικό σχήμα. Εκάρη μοναχή στον ιερό και περικαλλή Ναό της Παναγίας «Οδηγητρίας» Κιμώλου, από τον τότε Επίσκοπο Σύρου Μεθόδιο, και από Ειρήνη μετονομάστηκε Μεθοδία.
Όταν έγινε Μοναχή η Οσία και ακολούθησε τον Κύριο με όλη της την καρδιά, με όλη της τη σκέψη και την δύναμη, άρχισε με πολύ ζήλο και θερμή προθυμία τούς ασκητικούς αγώνες και μ’ αυτόν τον τρόπο κατάφερε να νεκρώσει «τη σάρκα και τις επιθυμίες» Για να απαλλαγεί από κάθε συνάφεια και συναναστροφή με τον μάταιο κόσμο, που μπορούσε να της αποσπάσει τον νου από την θεωρία [=όραση] και την μελέτη των ουρανίων πραγμάτων, κλείστηκε σε ένα μικρό κελί, που βρισκόταν στο Στιάδι μέσα στο «Μέσα Κάστρο» της Κιμώλου, πλησίον στον Ιερό Ναό της Γεννήσεως τού Κυρίου. Εκεί έμενε κατά το πλείστον, περιορίζοντας τον εαυτόν της από τα μάταια και τα φθαρτά, και υψώνοντας την σκέψη της σε πνευματικές και ουράνιες αναβάσεις. Έβγαινε από το κελί της μόνον σε μεγάλη ανάγκη ή όταν την καλούσε η αγάπη και το συμφέρον του πλησίον. Να ωφελήσει ζητούσε, διότι περισσότερο από τον εαυτόν της, αυτό επιθυμούσε, η Οσία, σύμφωνα με την Αποστολική παραγγελία.

Οι σκληροί πνευματικοί αγώνες και τα χαρίσματά της Ο σύζυγος της σε ένα ταξίδι ναυάγησε στα παράλια της Μικράς Ασίας και δεν ξαναγύρισε στην Κίμωλο. Τότε η Οσία εγκατέλειψε τα πάντα. Απομακρύνθηκε από κάθε κοσμική σχέση και σήκωσε στους ώμους της τον χρηστό και σωτήριο ζυγό του Κυρίου, αφού φόρεσε το μοναχικό σχήμα. Εκάρη μοναχή στον ιερό και περικαλλή Ναό της Παναγίας «Οδηγητρίας» Κιμώλου, από τον τότε Επίσκοπο Σύρου Μεθόδιο, και από Ειρήνη μετονομάστηκε Μεθοδία.
Όταν έγινε Μοναχή η Οσία και ακολούθησε τον Κύριο με όλη της την καρδιά, με όλη της τη σκέψη και την δύναμη, άρχισε με πολύ ζήλο και θερμή προθυμία τούς ασκητικούς αγώνες και μ’ αυτόν τον τρόπο κατάφερε να νεκρώσει «τη σάρκα και τις επιθυμίες» Για να απαλλαγεί από κάθε συνάφεια και συναναστροφή με τον μάταιο κόσμο, που μπορούσε να της αποσπάσει τον νου από την θεωρία [=όραση] και την μελέτη των ουρανίων πραγμάτων, κλείστηκε σε ένα μικρό κελί, που βρισκόταν στο Στιάδι μέσα στο «Μέσα Κάστρο» της Κιμώλου, πλησίον στον Ιερό Ναό της Γεννήσεως τού Κυρίου. Εκεί έμενε κατά το πλείστον, περιορίζοντας τον εαυτόν της από τα μάταια και τα φθαρτά, και υψώνοντας την σκέψη της σε πνευματικές και ουράνιες αναβάσεις. Έβγαινε από το κελί της μόνον σε μεγάλη ανάγκη ή όταν την καλούσε η αγάπη και το συμφέρον του πλησίον. Να ωφελήσει ζητούσε, διότι περισσότερο από τον εαυτόν της, αυτό επιθυμούσε, η Οσία, σύμφωνα με την Αποστολική παραγγελία.

Ο σύζυγος της σε ένα ταξίδι ναυάγησε στα παράλια της Μικράς Ασίας και δεν ξαναγύρισε στην Κίμωλο. Τότε η Οσία εγκατέλειψε τα πάντα. Απομακρύνθηκε από κάθε κοσμική σχέση και σήκωσε στους ώμους της τον χρηστό και σωτήριο ζυγό του Κυρίου, αφού φόρεσε το μοναχικό σχήμα. Εκάρη μοναχή στον ιερό και περικαλλή Ναό της Παναγίας «Οδηγητρίας» Κιμώλου, από τον τότε Επίσκοπο Σύρου Μεθόδιο, και από Ειρήνη μετονομάστηκε Μεθοδία.
Όταν έγινε Μοναχή η Οσία και ακολούθησε τον Κύριο με όλη της την καρδιά, με όλη της τη σκέψη και την δύναμη, άρχισε με πολύ ζήλο και θερμή προθυμία τούς ασκητικούς αγώνες και μ’ αυτόν τον τρόπο κατάφερε να νεκρώσει «τη σάρκα και τις επιθυμίες» Για να απαλλαγεί από κάθε συνάφεια και συναναστροφή με τον μάταιο κόσμο, που μπορούσε να της αποσπάσει τον νου από την θεωρία [=όραση] και την μελέτη των ουρανίων πραγμάτων, κλείστηκε σε ένα μικρό κελί, που βρισκόταν στο Στιάδι μέσα στο «Μέσα Κάστρο» της Κιμώλου, πλησίον στον Ιερό Ναό της Γεννήσεως τού Κυρίου. Εκεί έμενε κατά το πλείστον, περιορίζοντας τον εαυτόν της από τα μάταια και τα φθαρτά, και υψώνοντας την σκέψη της σε πνευματικές και ουράνιες αναβάσεις. Έβγαινε από το κελί της μόνον σε μεγάλη ανάγκη ή όταν την καλούσε η αγάπη και το συμφέρον του πλησίον. Να ωφελήσει ζητούσε, διότι περισσότερο από τον εαυτόν της, αυτό επιθυμούσε, η Οσία, σύμφωνα με την Αποστολική παραγγελία.Είναι αδύνατον πράγματι, να διηγηθεί κανείς, τούς κόπους της κατάκλειστης ζωής της, την άσκηση, τη νηστεία, την αγρυπνία, τα δάκρυα, και την συνεχή προσευχή. Καθ’ όλη την Αγία και μεγάλη Τεσσαρακοστή έμενε κλεισμένη και δεν δεχόταν κανένα να την επισκεφτεί. Προσευχόταν τότε και μελετούσε ιερά βιβλία, πού την εξύψωναν πνευματικά. Μόνον από ένα μικρό παραθυράκι του κελιού της, ερχόταν σε επικοινωνία με τον έξω κόσμο, και έδιδε σ’ αυτούς που ζητούσαν ευλογημένο λάδι, από το ακοίμητο καντήλι του κελιού της. Αυτό το λάδι το έπαιρναν οι κάτοικοι της Κιμώλου με πίστη και το χρησιμοποιούσαν ασθενείς από διάφορα νοσήματα και θεραπεύονταν.
Με την πρακτική αρετή και τούς πνευματικούς αγώνες, όπως επιθυμεί ο Χριστός, νέκρωσε τελείως την σάρκα και επέταξε κάθε υλικό και γήινο φρόνημα. Ανέβηκε στην τελειότερη αρετή, την θεωρία των άυλων, η οποία έχει ως βάση την πρακτική και κραταιά συνεργό, την αδιάκοπη νοερή προσευχή, με την βοήθεια της θείας Χάριτος!
Η φήμη της αγγελικής της ζωής διεδόθει, όχι μόνον στην Κίμωλο αλλά και στα άλλα νησιά. Πολλές γυναίκες, πού άκουαν και μάθαιναν την άγια ζωή της μακαρίας Μεθοδίας, έτρεχαν στο ασκητήριο της, πού δεχόταν μόνον γυναίκες και εκεί βρίσκανε πνευματική ωφέλεια και ανακούφιση στις ψυχικές ταραχές και ανωμαλίες και τις λοιπές πικρίες του βίου. Είχε γίνει το κελί της πνευματικόν διδασκαλείο. Οδήγησε πολλοί κόσμο σε μετάνοια, καθώ στους δίδασκε με αγάπη, υπομονή και καρτερία. Επίσης η Μεθοδία, εκτός των άλλων χαρισμάτων, αξιώθηκε από τον Θεό και το χάρισμα να κάνει θαύματα.

Η κοίμησις της Οσίας
 

Κατ’ αυτόν τον τρόπον αγωνίστηκε οσίως η Οσία Μεθοδία τον καλόν αγώνα. Θυσίασε την ζωή της προς δόξα Θεού και ωφέλεια του πλησίον και εξεπλήρωσε τον προορισμό της επί της γης.
Η Οσία εκοιμήθη εν Κυρίω την 5ην Οκτωβρίου ημέρα Κυριακή του έτους 1908 εις ηλικία 43 ετών και συναριθμήθηκε μετά των αγίων, τούς οποίους μιμήθηκε με ζήλο.

Την άλλη ημέρα του θανάτου της παρατήρησαν, ότι τα χέρια της δεν ήσαν άκαμπτα και σκληρά, όπως στα νεκρά σώματα, αλλά ήσαν ευλύγιστα καθώς και όλον της το σώμα, σαν να ήταν ζωντανή η μακαρία. Αμέσως όλοι οι κάτοικοι της νήσου, άνδρες, γυναίκες και παιδιά μαζεύτηκαν και ενταφίασαν το πανέντιμον και ιερότατο Λείψανο με ευλάβεια και τιμή. Όταν έγινε αργότερα η ανακομιδή, τα τίμια αυτής λείψανα αποτέθηκαν εις τον εν Κιμώλω Ναό του Αγίου Σπυρίδωνος των Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων.

Στίχος
Μέθοδον ζωῆς ὁσίας ἠσκημένη
Χριστῷ προσεισιν ὁσίως Μεθοδία.
Ὀκτωβρίου Πέμπτη Μεθοδίας ἦτορ ἔνθεν ἤρθη

Ἀπολυτίκιον Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης
Τῆς Κιμώλου τόν γόνον, ἀρετῶν τό κειμήλιον, καί τῶν ἀπ’ αἰῶνος Ὁσίων, ἀληθῶς τήν ὁμόσκηνον, τιμήσωμεν ἐν ὕμνοις οἱ πιστοί, Ὁσίαν Μεθοδίαν
τήν σεπτήν, τάς τοῦ Βίου αὐτῆς πράξεις θεοφιλεῖς, μιμούμενοι κραυγάζοντες· Δόξα τῷ δεδωκότι σοί ἰσχύν, δόξα τῷ Σέ στεφανώσαντι, δόξα τῷ σύν
Ἁγίων τοῖς χοροῖς, Σέ Μῆτερ, ἀριθμήσαντι.

Κοντάκιον Ἦχος δ΄. Ἐπεφάνη σήμερον
Πολιτείαν ἄμεμπτον διαδραμοῦσα, μυστικῶς ἐφαίδρυνας, τῶν ἀρετῶν σου τῷ φωτί, τήν νῆσον Κίμωλον ἅπασαν, ὤ Μεθοδία, Ὁσία θεοληπτε.

Μεγαλυνάριον
Χαίροις Μεθοδία θεοειδής, ἡ μιμησαμένη τῶν Ὁσίων τήν βιοτήν, χαίροις τῆς Κιμώλου, τό βλάστημα καί γέρας, ἣν ἀσινή συντήρει, ἐκ πάσης θλίψεως.