18 Iανουαρίου , Κυριακή ΙΒ' Λουκά και μνήμη των εν Αγίοις πατέρων ημών Αθανασίου και Κυρίλλου , πατριαρχών Αλεξανδρείας

Ευαγγελικό ανάγνωσμα Κυριακής ΙΒ' Λουκά ( Δέκα Λεπρών )
(Λουκ. ιζ´ 12-19)

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, εἰσερχομένου τοῦ ᾿Ιησοῦ εἴς τινα κώμην ἀπήντησαν αὐτῷ δέκα λεπροὶ ἄνδρες, οἳ ἔστησαν πόρρωθεν, καὶ αὐτοὶ ἦραν φωνὴν λέγοντες· ᾿Ιησοῦ ἐπιστάτα, ἐλέησον ἡμᾶς. Καὶ ἰδὼν εἶπεν αὐτοῖς· Πορευθέντες ἐπιδείξατε ἑαυτοὺς τοῖς ἱερεῦσι. Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ ὑπάγειν αὐτοὺς ἐκαθαρίσθησαν. Εἷς δὲ ἐξ αὐτῶν, ἰδὼν ὅτι ἰάθη, ὑπέστρεψε μετὰ φωνῆς μεγάλης δοξάζων τὸν Θεόν, καὶ ἔπεσεν ἐπὶ πρόσωπον παρὰ τοὺς πόδας αὐτοῦ εὐχαριστῶν αὐτῷ· καὶ αὐτὸς ἦν Σαμαρείτης. ᾿Αποκριθεὶς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν· Οὐχὶ οἱ δέκα ἐκαθαρίσθησαν; οἱ δὲ ἐννέα ποῦ; οὐχ εὑρέθησαν ὑποστρέψαντες δοῦναι δόξαν τῷ Θεῷ εἰ μὴ ὁ ἀλλογενὴς οὗτος; Καὶ εἶπεν αὐτῷ· ᾿Αναστὰς πορεύου· ἡ πίστις σου σέσωκέ σε.


Απόδοση σε απλή γλώσσα

Εκεῖνο τὸν καιρό, καθὼς ἔμπαινε ὁ ᾿Ιησοῦς σ’ ἕνα χωριό, τὸν συνάντησαν δέκα λεπροί· στάθηκαν λοιπὸν ἀπὸ μακριὰ καὶ τοῦ φώναζαν δυνατά· «᾿Ιησοῦ, ἀφέντη, ἐλέησέ μας!» Βλέποντάς τους ἐκεῖνος τοὺς εἶπε· «Πηγαίνετε νὰ σᾶς ἐξετάσουν οἱ ἱερεῖς». Καὶ καθὼς πήγαιναν, καθαρίστηκαν ἀπὸ τὴ λέπρα. ῞Ενας ἀπ’ αὐτούς, ὅταν εἶδε ὅτι θεραπεύτηκε, γύρισε δοξάζοντας μὲ δυνατὴ φωνὴ τὸν Θεό, ἔπεσε μὲ τὸ πρόσωπο στὰ πόδια τοῦ ᾿Ιησοῦ καὶ τὸν εὐχαριστοῦσε. Κι αὐτὸς ἦταν Σαμαρείτης. Τότε ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπε· «Δὲν θεραπεύτηκαν καὶ οἱ δέκα; Οἱ ἄλλοι ἐννιὰ ποῦ εἶναι; Κανένας τους δὲν βρέθηκε νὰ γυρίσει νὰ δοξάσει τὸν Θεὸ παρὰ μόνο τοῦτος ἐδῶ ὁ ἀλλοεθνής;» Καὶ σ’ αὐτὸν εἶπε· «Σήκω καὶ πήγαινε στὸ καλό· ἡ πίστη σου σὲ ἔσωσε».

 

 Ξένος αλλά ευγνώμων!

«Ἔπεσεν ἐπί πρόσωπον παρά τούς πόδας αὐτοῦ (του Ιησού) εὐχαριστῶν αυτῷ»!
Κραυγή πόνου! Κραυγή σπαρακτική από δέκα φωνές βραχνές δυστυχισμένων ανθρώπων, καταπληγιασμένων, παραμορφωμένων, φτάνει στην ακοή του Ιησού.
Γυρίζει. Τους βλέπει με συμπάθεια θεϊκή. Δείχνει στοργή να τους ακούσει.
Τι του ζητάνε;
«Ἰησού ἐπιστάτα, ἐλέησον ἡμᾶς»
— Κύριε Ιησού, κάνε το έλεός σου σε μας.
Αλλά τι έλεος;
Τι άλλο! Ζητάνε να τους χαρίσει την υγεία τους, που την έχουν χάσει από την τρομερή αρρώστια, τη λέπρα! Αυτή τους έχει παραμορφώσει με πρηξίματα και πληγές. Εξαιτίας της τους έχουν απομονώσει. Γι’ αυτό και στον Κύριο φωνάζουν από μακριά και δεν πλησιάζουν. Άνεργοι πλανιούνται στις ερημιές μακριά από τους ανθρώπους. Έχουν στερηθεί και τα πιο αγαπητά τους πρόσωπα, γονείς, συζύγους, αδέλφια κι αυτά τα πολυαγαπημένα τους παιδιά!
Ο Κύριος τους βλέπει όλους με απέραντη στοργή.
— Πηγαίνετε, είπε, στους ιερείς να δείξετε το σώμα σας, για να βεβαιώσουν εκείνοι — σύμφωνα με τη διάταξη του νόμου — αν έχετε γίνει καλά.
Πείστηκαν όλοι και ξεκίνησαν. Καθώς πήγαιναν, ένιωσαν την επίδραση του λόγου του Ιησού. Το σώμα τους θεραπεύτηκε. Το δέρμα τους καθάρισε τέλεια από τη λέπρα. Ένιωσαν γεροί, δυνατοί!
Αλλά για δες τώρα τι περίεργα που φέρονται!
Ενώ πριν όλοι τους, και οι δέκα, συντροφεμένοι στον πόνο τους φώναζαν παρακαλώντας τον Ιησού να τους θεραπεύσει, τώρα στη χαρά τους σκορπίζουν. Ένας μονάχα ξεχωρίζει και παίρνει το δρόμο του γυρισμού δοξολογώντας τον Θεό, που τον έκανε καλά.
Έρχεται τρέχοντας να βρει τον Ιησού. Τα πόδια του, τα πριν πληγιασμένα, που δεν τά ‘νιωθε, γιατί ήταν μουδιασμένα σαν ξερά, τρέχουν δυνατά και γρήγορα. Τρέχει κι όλο φωνάζει: “Δόξα σοι, Κύριε! Δόξα σε σένα Παντοδύναμε Θεέ!”.
Σαν έφτασε στον Κύριο — πηγαίνει  κοντά Του — πέφτει στα πόδια Του με το πρόσωπο κάτω, μπρούμυτα, και δεν παύει να λέει ολόθερμο το «ευχαριστώ» του.
Είναι ο Μέγας Ευεργέτης του κι από τα βάθη της ψυχής του προσφέρει σαν ευωδιαστό λουλούδι, την ευγνωμοσύνη του: «Σε ευχαριστώ, Κύριε, που με γιάτρεψες, ας είναι τρισδοξασμένο το όνομά Σου!…»
Κι αυτός ήταν Σαμαρείτης! Λιγότερο φωτισμένος από τους Ιουδαίους.
— Δεν καθαρίστηκαν και οι δέκα; ρώτησε ο Κύριος με απορία δηλωτική της αγνωμοσύνης τους. Οι άλλοι εννέα που είναι; Χάθηκαν να γυρίσουν πίσω να δώσουν δόξα στο Θεό, εκτός από τούτον τον ξένο;…
— Σήκω και πήγαινε, λέει ο Κύριος στον ευγνώμονα Σαμαρείτη. Η πίστη σου δε θεράπευσε μόνο το σώμα σου. Έκανες καλή αρχή, που θα σε οδηγήσει και στην πνευματική σωτηρία.
Αλήθεια πού είναι οι άλλοι εννέα; Γιατί δε θυμήθηκαν να γυρίσουν να δοξολογήσουν τον Θεό και να ευχαριστήσουν τον παντοδύναμο Ευεργέτη τους;
Τους συνεπήρε η χαρά της θεραπείας τους! Έτσι είμαστε εμείς οι άνθρωποι. Στον πόνο μας, στις δυσκολίες μας καταφεύγουμε στο Σωτήρα Κύριο. Μα στη χαρά ξεχνάμε ότι τον είχαμε παρακαλέσει να μας βοηθήσει. Και δεν πηγαίνουμε να σταθούμε ευλαβικά μπροστά Του και να Του εκφράσουμε την ευγνωμοσύνη μας για τη θεϊκή Του αγάπη.
Και οι ευεργεσίες, που δεχόμαστε από το Θεό, είναι πλήθος αμέτρητο! Πολλές μας είναι γνωστές. Μα είναι άπειρες αυτές που μας μένουν άγνωστες. Τις ξέρει μόνο Εκείνος. Όμως κι εμείς κάποτε στεκόμαστε απορημένοι και λέμε:
— Αλήθεια, πώς σωθήκαμε τότε; Ποιος μας έδωσε την έμπνευση να φύγουμε νωρίτερα ή και αργότερα; Ή να αλλάξουμε θέση και έτσι ν’ αποφύγουμε τον κίνδυνο;
Πόσοι δεν έχουμε σωθεί με του Πανάγαθου Κυρίου την παντοδύναμη επέμβαση από πλήθους κινδύνους, που μας περικυκλώνουν! Άλλοτε σε ώρα ταξιδιού ή τολμηρού παιχνιδιού κι άλλοτε σε ώρα επικίνδυνης δουλειάς ή και σε απρόσμενες θεομηνίες: ανεμοθύελλες, σεισμούς, πλημμύρες…
Και δεν είναι μόνο οι κίνδυνοι οι σωματικοί από αρρώστιες και δυστυχήματα και ξεγλιστρήματα θανάσιμα, που μας έσωσε ο Κύριος. Είναι προπάντων τα ανεπανόρθωτα πεσίματα τα ηθικά από τα οποία μας πρόλαβε αμέτρητες φορές και μας έσωσε από βέβαιο ψυχικό θάνατο. Μας άναψε το σήμα του κινδύνου και μας γλίτωσε από ανθρώπους που μας κάνουν δήθεν το φίλο, για να μας παρασύρουν χωρίς να το καταλάβουμε μακριά από το Σωτήρα Χριστό, μακριά από την οικογένεια. Να μας σπρώξουν έτσι εύκολα στον κατήφορο της αμαρτίας με θολωμένο το μάτι της ψυχής με αλυσοδεμένη τη θέληση από τα ναρκωτικά, από τα οινοπνευματώδη ποτά, από την κατάπικρη γεύση της αμαρτίας…
Μας χαρίζει ακόμη ο Θεός το θείο φωτισμό Του. Με αυτόν κάθε παιδί, κάθε νέος προοδεύει ανάλογα με την ηλικία του στα μαθήματα και αποκτά διανοητική και πνευματική μόρφωση. Προοδεύει στα γράμματα και στην αρετή…
Ένας μονάχα βρέθηκε να γυρίσει και να ευχαριστήσει τον Κύριο; Οι άλλοι εννέα που είναι;
Τους τράβηξε ο κόσμος. Οι άνθρωποι! Οι συγγενείς! Οι φίλοι…
Αυτό συμβαίνει συχνά και σε μας. Δίνουμε πολλή προσοχή στη συμμετοχή των ανθρώπων στη χαρά μας. Και δε σκεπτόμαστε τον πρωταίτιο της χαράς και της ευτυχίας μας. Ξεχνάμε να δοξολογήσουμε το Θεό. Να ευχαριστήσουμε το Σωτήρα Κύριο.
Και να! Βρισκόμαστε στην αρχή του καινούργιου χρόνου. Πόσοι από εμάς άραγε διαθέσαμε λίγο χρόνο, για να σκεφτούμε τις πάμπολλες ευεργεσίες που μας χάρισε ο Θεός μέσα στο χρόνο που πέρασε και σε μας και σε ολόκληρη την οικογένειά μας, τους γονείς μας, τα αδέλφια μας;…
Σταθήκαμε να Τον ευχαριστήσουμε ολόθερμα για όλες αυτές;
Μια ανασκόπηση στα γεγονότα του περασμένου χρόνου θα είναι χρήσιμη, έστω κι αν είναι αργοπορημένη. Τα πλούσια θεϊκά δώρα που λάβαμε, θα μας παρακινήσουν να προσπέσουμε στον Κύριο. Να Τον δοξολογήσουμε και να Τον ευχαριστήσουμε με όλη μας την ψυχή και την καρδιά.
Η ευγνωμοσύνη μας θ’ ανοίξει το δρόμο, για να δεχθούμε από τον Κύριο νέες ευεργεσίες, πολλές και πολυποίκιλες, υλικές και πνευματικές.
Εκείνος και τη ζωή μας θα προστατεύει και την ψυχή μας θα σώζει από θανάσιμα ξεγλιστρήματα στους δρόμους της αμαρτίας.
Με τις ουράνιες δυνάμεις Του, τους Αγίους Αγγέλους Του, θα μας οδηγεί και το νέο χρόνο, κι όλα τα χρόνια της ζωής μας σε δρόμους φωτεινούς της αληθινής ζωής, της πραγματικής χαράς και ευτυχίας.

 

 

Οι Άγιοι Αθανάσιος και Κύριλλος

Οι Άγιοι Αθανάσιος και Κύριλλος

του μακαριστού Μητροπολίτου Σερβίων και Κοζάνης

(†)Διονυσίου Λ. Ψαριανού

από το βιβλίο του «Εικόνες έμψυχοι – Κηρύγματα αγιολογικά(Εξαπλά β΄)»,

Εκδόσεις Αποστολική Διακονία

 

 

Σήμερα η Εκκλησία εορτάζει και τιμά την ιερή μνήμη δύο μεγάλων ιεραρχών και οικουμενικών διδασκάλων, του αγίου Αθανασίου και του αγίου Κυρίλλου αρχιεπισκόπων Αλεξανδρείας. Κι οι δυο, πρώτα οι άγιος Αθανάσιος κι υστέρα ο άγιος Κύριλλος, υπήρξαν από τους μεγάλους αγωνιστές κατά των αιρέσεων και πρόμαχοι της Ορθοδοξίας. Η Εκκλησία τους εορτάζει χωριστά, στις 2 Μαΐου τον άγιο Αθανάσιο και στις 9 Ιουνίου τον άγιο Κύριλλο, αλλά τους εορτάζει και τους δύο μαζί σήμερα. Απέχουν 80 χρόνια ο ένας από τον άλλον και ο άγιος Κύριλλος γεννήθηκε δυο χρόνια μετά το θάνατο του αγίου Αθανασίου. Έχουν σφραγίσει κι οι δυο με το πέρασμα τους από το θρόνο της Αλεξανδρείας την ιστορία και τη ζωή της Εκκλησίας.

Ο άγιος Αθανάσιος γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια το 295 από γονείς χριστιανούς. Μετά τις σπουδές του, έφυγε στην έρημο κι εκεί ασκήθηκε στην αρετή. Τότε γνώρισε και τον άγιο Αντώνιο, του οποίου ύστερα έγραψε το βίο. Όταν γύρισε από την έρημο, ο αρχιεπίσκοπος της Αλεξάνδρειας Αλέξανδρος τον χειροτόνησε διάκονο και τον πήρε μαζί του. Τότε φάνηκε η μεγάλη αίρεση του Αρείου κι ο άγιος Αθανάσιος στάθηκε άξιος και ικανός βοηθός του αρχιεπισκόπου. Όταν το 325 έγινε η πρώτη οικουμενική Σύνοδος στην Κωνσταντινούπολη, ο άγιος Αθανάσιος ήταν εκεί μαζί με τον αρχιεπίσκοπο Αλέξανδρο και, αν και ήταν ακόμα διάκονος, υπήρξε ο στύλος της Συνόδου. Η νίκη της Εκκλησίας εναντίον του Αρείου ήταν κυρίως νίκη του αγίου Αθανασίου.

Το 326 ο άγιος Αθανάσιος διαδέχθηκε τον Αλέξανδρο στο θρόνο της Αλεξάνδρειας, αλλά οι αρειανοί, πού ήσαν πολλοί και επηρέαζαν ακόμα και τον αυτοκράτορα, δυσκόλεψαν πολύ το έργο του. Κατόρθωσαν και συγκάλεσαν τοπικές Συνόδους και καθαίρεσαν δυο φορές τον άγιο Αθανάσιο. Σαράντα χρόνια σχεδόν τα πέρασε στην εξορία, και το 366 πια γύρισε οριστικά στο ποίμνιο του και απέθανε το 373. Ο άγιος Αθανάσιος, παρ' όλο πού έζησε τόσα χρόνια εξόριστος από τόπο σε τόπο, έγραψε και μας άφησε σπουδαία θεολογικά συγγράμματα, πού είναι η βάση της ορθόδοξης θεολογίας. Ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, αρχίζοντας τον επιτάφιο λόγο του στον άγιο Αθανάσιο, λέγει «Αθανάσιον επαίνων, την αρετήν επαινέσομαι...».

Δύο χρόνια μετά τον θάνατο του αγίου Αθανασίου, το 375 γεννήθηκε ο άγιος Κύριλλος. Ήταν ανεψιός του αρχιεπισκόπου Αλεξανδρείας Θεοφίλου. Στην αρχή υπηρέτησε ως διάκονος κοντά με το θείο του, κι όταν εκείνος απέθανε το 412, τον διαδέχθηκε στον αρχιεπισκοπικό θρόνο. Ο άγιος Κύριλλος, όπως κι ο άγιος Αθανάσιος, είναι από τους μεγάλους Πατέρες της Εκκλησίας και οικουμενικούς διδασκάλους. Στα 32 χρόνια της αρχιερατείας του, μέχρι το 444 πού απέθανε, εργάσθηκε πολύ για να ξεκαθαρίση την Εκκλησία της Αλεξάνδρειας από τις αιρέσεις. Ο άγιος Κύριλλος υπήρξε ο αρχηγός στην τρίτη οικουμενική Σύνοδο το 431 στην Έφεσο, πού κατεδίκασε το Νεστόριο. Η τρίτη οικουμενική Σύνοδος εδογμάτισε και ωμολόγησε ότι η αγία Παρθένος είναι Θεοτόκος.

Ο άγιος Κύριλλος άφησε σπουδαία θεολογικά συγγράμματα, ερμηνευτικά και θεολογικά, πού είναι πολύτιμη πηγή για τη σπουδή της ορθόδοξης θεολογίας. Το «Θεοτόκος», πού εδογμάτισε η τρίτη οικουμενική Σύνοδος, με βάση τη διδασκαλία του αγίου Κυρίλλου, είναι η λέξη κλειδί της Ορθοδοξίας. Απ' όλα τα ονόματα, με τα όποια η Εκκλησία εκόσμησε την Παναγία, το Θεοτόκος εκφράζει τέλεια το μυστήριο της σάρκωσης του θείου Λόγου. Η παρθένος Μαρία γέννησε το Θεό, πού έγινε άνθρωπος. Ο άγιος Κύριλλος διδάσκει «Ει γαρ εστί Θεός ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, πώς ου Θεοτόκος η αγία Παρθένος;» αφού ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός είναι Θεός, πώς η αγία Παρθένος πού τον γέννησε δεν είναι Θεοτόκος;

Άλλος λόγος δεν υπάρχει, για να εορτάζωνται σήμερα μαζί ο άγιος Αθανάσιος και ο άγιος Κύριλλος παρά ότι και οι δυο είναι Αλεξανδρινοί και μεγάλοι πρόμαχοι της Ορθοδοξίας. Ο άγιος Αθανάσιος στην πρώτη και ο άγιος Κύριλλος στην τρίτη οικουμενική Σύνοδο πρωτοστάτησαν, ο ένας εναντίον του Αρείου και ο άλλος εναντίον του Νεστορίου, πού και οι δυο αρνιούνται τη Θεότητα του Ιησού Χριστού. Ο Άρειος έλεγε ότι ο Υιός δεν είναι γέννημα, αλλά κτίσμα του Θεού, και ο Νεστόριος έλεγε ότι η αγία Παρθένος δεν είναι Θεοτόκος, αλλά Χριστοτόκος. Πολύ σωστά το τροπάριο των δυο μεγάλων Πατέρων και οικουμενικών διδασκάλων λέγει «Έργοις λάμψαντες ορθοδοξίας, πάσαν σβέσαντες κακοδοξίαν, νικηταί τροπαιοφόροι γεγόνατε...». Αμήν.

Αναδημοσίευση από: Ζωηφόρος