21 Σεπτεμβρίου η μνήμη του προφήτου Ιωνά

Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΙΩΝΑΣ

 

ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ο Προφήτης Ιωνάς έζησε επί των βασιλέων Αμασίου και Ιεροβοάμ. Ήταν γιος του Αμαθί και είχε πατρίδα την Γεχθοφέρ, της φυλής Ζαβουλών.

Ο Ιωνάς ήταν αυτός, που με θεία νεύση ενθάρρυνε τον Ιεροβοάμ σε πόλεμο κατά του άρχοντα της Συρίας, που κατέληξε σε νίκη του Ισραήλ και αποκατάσταση των συνόρων του. 
Ο Ιωνάς φέρεται στην Παλαιά Διαθήκη, πέμπτος μεταξύ των μικρών λεγόμενων προφητών. 
Βρίσκουμε δε γι’ αυτόν στο ομώνυμο βιβλίο, που κυρίως τον έκανε γνωστό λόγω της ιερής δραματικότητός του. 

Ο Κύριος τον είχε διατάξει να πάει στη Νινευή, έδρα πλάνης μάταιων καλλωπισμών και οργίων, για να κηρύξει σ’ αυτή και να προφητέψει την καταστροφή της. 
Ο Ιωνάς όμως, αποφάσισε να λησμονήσει τη διαταγή του Θεού, και έκρινε καλό να πάει σε μια άλλη πόλη στους Θαρσείς. Ξεκίνησε λοιπόν το ταξίδι του με πλοίο, αλλά στ’ ανοιχτά έπιασε μεγάλη τρικυμία. 
Τότε έριξαν κλήρο, για να δουν ποιος είναι υπεύθυνος του κάκου που τους βρήκε. Και ο κλήρος έπεσε στον Ιωνά, που είχε παρακούσει τη διαταγή του Θεού. 
Τότε τον έριξαν στη θάλασσα και η τρικυμία σταμάτησε. 

 

Αλλά και τον Ιωνά, τον κατάπιε ένα μεγάλο κήτος χωρίς να τον φάει και μετά τρεις μέρες και νύκτες τον έβγαλε στην ξηρά σώο και αβλαβή. 

Τότε ο Ιωνάς πήγε στη Νινευή, προφήτεψε ό,τι του είπε ο Θεός και οι Νινευίτες μετάνιωσαν, νήστεψαν 40 μέρες και έτσι η πόλη τους σώθηκε απ’ την καταστροφή. 
Διότι η μετάνοια φέρει την αγαθότητα του Θεού, πάνω από τη δικαιοσύνη Του.

Ο Ιωνάς πέθανε στη γη Σαραάρ, κοντά στη βελανιδιά της Δεβόρας και τάφηκε μέσα σε σπηλιά. 
Βέβαια άλλα γεγονότα της ζωής του, μαθαίνουμε στην Παλαιά Διαθήκη.

Ἀπολυτίκιον.
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.Σάλπιγξ εὔηχος, θείων κριμάτων, κόσμω πέφηνας, ἀναφωνοῦσα, Ἰωνὰ τοὶς Νινευίταις μετάνοιαν καὶ συσχεθεῖς ἐν τῷ κήτει προέγραψας, τὴν τοῦ Σωτῆρος τριήμερον ἔγερσιν ὅθεν πρέσβευε, δοθήναι τοὶς σὲ γεραίρουσι, πταισμάτων ἱλασμὸν καὶ μέγα ἔλεος.


Κοντάκιον.
Ήχος γ΄. Η Παρθένος σήμερον.Εν κοιλία ένδοξε, τριημερεύσας του κήτους, του Χριστού την κάθοδον, τοις εν τω Άδη προφαίνεις, πάθος γαρ, δεχθείς σαρκί εκών ο Δεσπότης, έλαμψεν, από του μνήματος τριημέρως, διά τούτο σε Προφήτα, ως τύπον τούτου, Ιωνά μέλπομεν.

Μεγαλυνάριον.Βροντή ουρανία τη Νινευῒ, η φωνή σου ώφθη, μετανοίας τας απαρχάς, ταύτη προξενούσα, ω Ιωνά Προφήτα, και παύουσα κακίας, ορμήν την άσχετον.

Ο Ιωνάς ρίχνεται στην θάλασσα. Τοιχογραφία του 4ου αιώνα στην κατακόμβη των Αγίων Πέτρου και Μαρκελλίνου στην Ρώμη.

ΛΙΓΑ ΨΗΓΜΑΤΑ ΣΟΦΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΟΥ  ΙΩΝΑ 

Ανάμεσα στα βιβλία του Αβδιού και του Μιχαία, στους λεγόμενους “μικρούς προφήτες” της Παλαιάς Διαθήκης, βρίσκεται το όντως μικρό – γεμάτο όμως διδασκαλία – βιβλίο του Ιωνά. Θα ήθελα σήμερα να ρίξουμε μια ματιά σ’ αυτό.

1. “Και έγινε λόγος Κυρίου στον Ιωνά….”

Ιωνάς 1:1-3

“Και έγινε λόγος Κυρίου στον Ιωνά, τον γιο του Αμαθί, λέγοντας: Σήκω, πήγαινε στην Νινευή, την μεγάλη πόλη, και κήρυξε εναντίον της. επειδή, η ασέβεια τους ανέβηκε μπροστά μου. Και ο Ιωνάς σηκώθηκε για να φύγει από το πρόσωπο του Κυρίου, προς τη Θαρσείς, και κατέβηκε στην Ιόππη. και βρήκε ένα πλοίο, που πήγαινε στη Θαρσείς, και έδωσε τον ναύλο του, κι ανέβηκε σ’ αυτό, για να πάει μαζί τους στη Θαρσείς, από το πρόσωπο του Κυρίου.”

Κάλεσε ο Κύριος τον Ιωνά και του έδωσε μια συγκεκριμένη αποστολή: να πάει και να κηρύξει ενάντια στην Νινευή. Ωστόσο εκείνος, μόλις το άκουσε έβαλε πλώρη για την αντίθετη κατεύθυνση: για την Θαρσείς. Αργότερα, στο κεφάλαιο 4, τον βρίσκουμε να δικαιολογεί αυτή την συμπεριφορά του ως εξής:

Ιωνάς 4:2

“Και προσευχήθηκε στον Κύριο, και είπε: Ω Κύριε, αυτός δεν ήταν ο λόγος μου, ενώ ήμουν ακόμα στην πατρίδα μου; Γι’ αυτό, πρόλαβα να φύγω στην Θαρσείς. επειδή, γνώριζα ότι εσύ είσαι Θεός ελεήμονας και οικτίρμονας, μακρόθυμος και πολυέλεος, και μετανοείς για το κακό”

Ο Ιωνάς αν και γνώριζε το θέλημα του Θεού, δεν το έκανε. Επειδή δεν πίστευε ότι ο Κύριος θα κατέστρεφε την Νινευή, έφυγε προς την αντίθετη κατεύθυνση. Σαν τον Ιωνά και μεις πολλές φορές, όταν το θέλημα του Θεού δεν φαίνετε να ταιριάζει με την λογική μας, το μυαλό μας και τα σχέδια μας, αρνούμαστε να το ακολουθήσουμε. Φτάνουμε μάλιστα ακόμα και στο σημείο να ρίξουμε την ευθύνη στον Θεό: “όλα θα ήταν μέλι γάλα, αρκεί ο Θεός να μου έδινε αυτό ή να μου έκανε το άλλο, ή να μην μου αρνούνταν εκείνο”. Αυτό που κατ’ ουσία λέμε είναι ότι “δεν φταίω εγώ, αλλά ο Θεός”.

Έτσι έφυγε και ο φίλος μας ο Ιωνάς. Πήγε στην Ιόππη και από κει αφού βρήκε ένα καράβι, αρμένιζε για τη Θαρσείς. Όλα σχεδιασμένα, όλα καλοκουρδισμένα στο μυαλό του. Όμοια και μεις: όταν ο Λόγος του Θεού δεν μας αρέσει βγάζουμε τα εναλλακτικά μας σχέδια. Τα καράβια που θα μας αρμενίσουν για την γη που εμείς νομίζουμε ότι είναι της επαγγελίας. Αλλά…..

2. “Αλλ’ ο Κύριος …”

Νάτος λοιπόν ο Ιωνάς μεσοπέλαγα να αρμενίζει για την Θαρσείς. Όχι όμως για πολύ:

Ιωνάς 1:4-6

“Αλλ’ ο Κύριος, σήκωσε δυνατό άνεμο επάνω στην θάλασσα, και έγινε μεγάλη φουρτούνα μέσα στην θάλασσα, και το πλοίο κινδύνευε να συντριφτεί. Και οι ναύτες φοβήθηκαν, και αναβόησαν κάθε ένας στον θεό του, και πέταξαν μέσα στην θάλασσα τα σκεύη που ήταν στο πλοίο, για να ελαφρωθεί απ’ αυτά. ο Ιωνάς, όμως, κατέβηκε στο κοίλωμα του πλοίου, και πλάγιασε, και κοιμόνταν βαθιά. Και ο πλοίαρχος πλησίασε σ’ αυτόν, και του είπε: Τι κοιμάσαι εσύ; Σήκω, επικαλέσου τον Θεό σου, ίσως μας θυμηθεί ο Θεός και δεν χαθούμε”

Ήταν ο Κύριος που σήκωσε την φουρτούνα. Όποιος βάζει πλώρη για την Θαρσείς ας το βάλει καλά στο μυαλό του: τον περιμένουν φουρτούνες. Όπως θα δούμε ο Κύριος δεν σήκωσε την φουρτούνα για να τιμωρήσει τον Ιωνά, αλλά για τον επιστρέψει. Δεν αδιαφορεί Εκείνος όταν παίρνουμε το λάθος μονοπάτι, αλλά μας διορθώνει, αν και η διόρθωση του μπορεί όντως να σημαίνει φουρτούνες.

Αν και η τρικυμία φούντωνε γύρω του, ο φίλος μας ωστόσο ησύχαζε. Μέχρι που πήγε στο κοίλωμα του καραβιού και κοιμόνταν βαθιά, πρώτα πνευματικά και μετά φυσικά. Οι ναύτες προσεύχονταν στα είδωλα τους και ο Ιωνάς, προφήτης του αληθινού Θεού, κοιμόνταν και ονειρεύονταν! Μόνο που ο καπετάνιος δεν συμφωνούσε μ’ αυτή την συμπεριφορά. “Όλοι προσεύχονται επάνω άνθρωπε μου και συ κοιμάσαι; Άντε προσευχήσου και συ.” Αλλά η ιστορία δεν τελείωσε εκεί. Όλοι προσεύχονταν, ωστόσο ο Θεός δεν έλεγε να τους θυμηθεί ή καλύτερα …… να τους ξεχάσει.

Ιωνάς 1:7

“Και είπαν κάθε ένας στον διπλανό του: ελάτε να ρίξουμε κλήρους, για να γνωρίσουμε εξαιτίας τινός ήρθε αυτό το κακό επάνω μας. Και έριξαν κλήρους, και ο κλήρος έπεσε στον Ιωνά.”

Αυτό που ο Ιωνάς ξεκίνησε σαν ένα απλό ταξίδι, έτεινε πλέον να γίνει πραγματική τραγωδία. Πρώτα η φουρτούνα και τώρα ο κλήρος. Ο Θεός έριξε τον κλήρο πάνω στον φίλο μας. Δεν μπορείς να αναμένεις όμορφα και ήρεμα ταξίδια όταν περπατάς μακριά από το θέλημα του Θεού. Δεν μπορείς να κοιμάσαι ήσυχος στα αμπάρια όταν τρέχεις να πας στην αντίθετη κατεύθυνση απ’ αυτή που ο Θεός θέλει. Θα ρθει φουρτούνα, και θα ρθει και ο κόσμος – οι ναύτες – να σε ξυπνήσουν. “Επειδή αν διακρίναμε τον εαυτό μας, δεν θα κρινόμασταν. Αλλ’ όταν κρινόμαστε, παιδαγωγούμαστε από τον Κύριο, για να μην κατακριθούμε μαζί με τον κόσμο” λέει ο Λόγος στην προς Κορινθίους Α 31-32.

Έπεσε λοιπόν ο κλήρος στον Ιωνά και μαζί πέσανε πάνω του και οι φτωχοί ναύτες που κόντευε να τους πάρει στον λαιμό του.

Ιωνάς 1:8

“Τότε του είπαν: Πες μας τώρα, εξαιτίας τινός πράγματος ήρθε αυτό το κακό επάνω μας; Τι είναι το έργο σου; Από πού έρχεσαι; Ποιος είναι ο τόπος σου; Και από ποιον λαό είσαι; Κι εκείνος τους είπε: Εγώ είμαι Εβραίος. και σέβομαι τον Κύριο τον Θεό του ουρανού που δημιούργησε την θάλασσα και την ξηρά. Τότε οι άνθρωποι φοβήθηκαν με μεγάλο φόβο, και του είπαν: τι είναι αυτό που έκανες; Επειδή, οι άνθρωποι γνώρισαν ότι έφευγε από το πρόσωπο του Κυρίου, δεδομένου ότι τους το είχε αναγγείλει. Και του είπαν: Τι να σε κάνουμε, ώστε να ησυχάσει η θάλασσα μαζί μας; Επειδή η θάλασσα κλυδωνίζονταν όλο και περισσότερο. Και τους είπε: Σηκώστε με και ρίξτε με μέσα στην θάλασσα, και η θάλασσα θα ησυχάσει μαζί σας. επειδή εγώ γνωρίζω ότι εξαιτίας μου έγινε αυτή η μεγάλη φουρτούνα επάνω σας.”

“Επειδή εγώ γνωρίζω ότι εξαιτίας μου έγινε αυτή η μεγάλη φουρτούνα επάνω σας”. Ομολογεί πλέον ο Ιωνάς και αναλαμβάνει τις ευθύνες για ότι συνέβαινε. “Εγώ είμαι ο αίτιος γι’ αυτό το κακό”. Αυτό είναι το πρώτο πολύ σημαντικό βήμα. Όταν τρέχεις ενάντια στο θέλημα του Θεού, και η φουρτούνα έρθει, σκύψε το κεφάλι, ομολόγησε και ανέλαβε τις ευθύνες σου. Το πρόβλημα δεν είναι ο Θεός και το θέλημα Του, ούτε ο καιρός και η τύχη σου. Ο μόνος που είναι υπεύθυνος είσαι εσύ γιατί πηγαίνεις ενάντια στο θέλημα του Θεού. Ο Ιωνάς ομολόγησε λοιπόν. “Συγγνώμη. Εγώ φταίω. Ρίξτε με στη θάλασσα και θα ησυχάσει.” Δεν κλαίγονταν. Δεν κρύβονταν στα αμπάρια πλέον. Έκανε αυτό που δεν είχε κάνει από την αρχή: ανέλαβε τις ευθύνες του. Η ανυπακοή του Ιωνά επηρέασε πολλούς: όλοι αυτοί οι ναύτες που πάλευαν ώρες τώρα με τα κύματα ήταν θύματα της δικής του ανυπακοής. Η ανυπακοή μας όμοια μπορεί να επηρεάσει και άλλους γύρω μας. Και άλλοι μπορεί να έχουν να παλέψουν με τα κύματα που δημιουργήθηκαν από την δική μας ανυπακοή. ΑΣ ΖΗΤΗΣΟΥΜΕ ΣΥΓΓΝΩΜΗ. ΑΣ ΑΝΑΛΑΒΟΥΜΕ ΤΙΣ ΕΥΘΥΝΕΣ ΜΑΣ.

Μετάνιωσε λοιπόν ο φίλος μας . Οι ναύτες δεν τον έριξαν αμέσως στην θάλασσα. Προσπάθησαν αρκετά μήπως και τα καταφέρουν και βγουν στην στεριά αλλά μάταια. Τότε αφού προσευχήθηκαν στον Κύριο, σήκωσαν τον Ιωνά και τον έριξαν από το πλοίο.

Ιωνάς 1:13-15

“Οι άνθρωποι, όμως κωπηλατούσαν δυνατά για να επιστρέψουν στην ξηρά, αλλά δεν μπορούσαν. επειδή η θάλασσα κλυδωνίζονταν όλο και περισσότερο εναντίον τους. Γι’ αυτό αναβόησαν στον Κύριο, και είπαν: Παρακαλούμε, Κύριε, παρακαλούμε, ας μην χαθούμε για την ζωή αυτού του ανθρώπου, και μην επιβάλεις επάνω μας αθώο αίμα. επειδή, εσύ, Κύριε, έκανες όπως ήθελες. Και σήκωσαν τον Ιωνά, και τον έριξαν μέσα στην θάλασσα. και η θάλασσα στάθηκε από τον θυμό της. Τότε, οι άνθρωποι φοβήθηκαν με μεγάλο φόβο, και πρόσφεραν θυσία στον Κύριο, και έκαναν ευχές”

Ποιος θα το περίμενε; Ο ήλιος ίσως μεσουρανούσε όταν ο Ιωνάς ξεκινούσε από την Ιόππη. Θα ήταν ένα όμορφο ταξίδι στις Θαρσείς, ίσα που να μην πάει στην Νινευή. Ποιος άραγε θα το περίμενε ότι θα κατέληγε με τον φίλο μας στην θάλασσα; Και όμως, με το που έπεσε ο Ιωνάς στην θάλασσα, ο Θεός σταμάτησε αμέσως την φουρτούνα, και άρχισε το σχέδιο σωτηρίας του. Η φουρτούνα της ανυπακοής μπορεί να είναι πολύ δυνατή. Θα πρέπει ωστόσο να αφήσεις το σκάφος – εκείνο με το οποίο έβαλες πλώρη να φύγεις από τον Θεό. Για να το κάνεις θα πρέπει να μετανιώσεις. Και τότε, πάρα το γεγονός ότι θα είσαι μεσοπέλαγα, ο Θεός θα σε σώσει. Θα διατάξει την φουρτούνα να σταματήσει και μαζί θα διατάξει και ένα ναυαγοσωστικό να έρθει να σε περισυνελέξει. Ο σκοπός της φουρτούνας δεν είναι η απώλεια σου αλλά η επιστροφή σου. Στην περίπτωση του Ιωνά, να τι έκανε ο Κύριος:

Ιωνάς 2:1-6

“Και ο Κύριος διέταξε ένα μεγάλο κήτος να καταπιεί τον Ιωνά. Και ο Ιωνάς ήταν στην κοιλιά του κήτους τρεις ημέρες και τρεις νύκτες. Και ο Ιωνάς προσευχήθηκε στον Κύριο τον Θεό του από την κοιλιά του κήτους, και είπε: Μέσα στην θλίψη μου βόησα στον Κύριο και με εισάκουσε. από την κοιλιά του Άδη βόησα και άκουσες την φωνή μου. Επειδή, με έριξες στα βάθη, στην καρδιά της θάλασσας, και ρεύματα με περικύκλωσαν. όλες οι τρικυμίες σου και τα κύματα σου πέρασαν από πάνω μου. Κι εγώ είπα: Απορρίφθηκα από μπροστά από τα μάτια σου. όμως θα επιβλέψω ξανά στον άγιο ναό σου. Τα νερά με περικύκλωσαν μέχρι την ψυχή, η άβυσσος με έκλεισε ολόγυρα, τα φύκια τυλίχθηκαν γύρω από το κεφάλι μου. Κατέβηκα στα τελευταία μέρη των βουνών. Οι μοχλοί της γης είναι για πάντα από πάνω μου. αλλ’ η ζωή μου ανέβηκε από την φθορά, Κύριε Θεέ μου.”

Στο σκάφος, όταν ακόμα και οι ειδωλολάτρες προσεύχονταν, ο Ιωνάς κοιμόνταν. Αλλά όχι τώρα. Τώρα, προσεύχονταν με θέρμη και σιγουριά ότι ο Θεός τον εισάκουσε. Ήξερε ότι ο Θεός ήταν μέσα σ’ όλη την ιστορία. Και συνεχίζει:

Ιωνάς 2:7-9

“Ενώ η ψυχή λιποθυμούσε μέσα μου, θυμήθηκα τον Κύριο. και η προσευχή μου μπήκε μέσα σε σένα στον άγιο ναό σου. Αυτοί που τηρούν τις ματαιότητες του ψέματος, εγκαταλείπουν το έλεος τους. Εγώ όμως θα θυσιάσω σε σένα με φωνή αίνεσης. θα αποδώσω όσα ευχήθηκα. η σωτηρία προέρχεται από τον Κύριο”

Τρεις ημέρες και τρεις νύκτες ήταν ο Ιωνάς στην κοιλιά του κήτους ακριβώς όσες και ο Κύριος Ιησούς Χριστός “στην καρδιά της γης” (κατά Ματθαίο 12:40). Όπως ο Κύριος “δεν είδε φθορά” (Πράξεις 2:31) έτσι και “η ζωή του Ιωνά ανέβηκε από την φθορά”. Όπως ο Κύριος πέθανε και αναστήθηκε μετά από τρεις ημέρες και τρεις νύκτες έτσι πιστεύω έγινε και με τον Ιωνά: αυτός πέθανε και μετά από 3 μέρες και τρεις νύκτες ξανάζησε – “η ζωή του ανέβηκε από την φθορά” – γινόμενος έτσι σημείο (“το σημείο του Ιωνά του προφήτη” (Κατά Ματθαίο 12:39)) του τι θα γίνονταν με τον Κύριο.

Ιωνάς 2:10

“Και ο Κύριος πρόσταξε το κήτος και ξέρασε τον Ιωνά επάνω στην ξηρά”

Τελικά ο Ιωνάς ξαναγύρισε εκεί απ’ όπου ξεκίνησε. Η ανυπακοή του, του κόστισε μια κυριολεκτικά φουρτουνιασμένη ιστορία. Η ανυπακοή του καθενός από μας, θα φέρει φουρτούνες. Σίγουρα όμως όταν επιστρέψουμε θα έχουμε πάρει για τα καλά το μάθημα μας, όπως και ο Ιωνάς: όταν έγινε ξανά λόγος του Θεού προς αυτόν να πάει στην Νινευή, δεν άλλαξε πλέον κατεύθυνση. Οι φουρτούνες που μπορεί να περάσουμε, δεν είναι χωρίς καλό. Αν υπάρχει μετάνοια για την ανυπακοή, το τέλος της φουρτούνας θα μας βρει διαφορετικούς ανθρώπους: δεν θα θέλουμε πλέον να πάμε στην Θαρσείς. Δεν θα αποστατήσουμε πλέον από τον Θεό γιατί το θέλημα Του δεν μας αρέσει, ή δεν είναι ότι εμείς προσδοκούσαμε, αλλά θα σκύψουμε το κεφάλι και θα πούμε “ναι Κύριε. Ας γίνει το θέλημα σου. Εσύ είσαι ο Κύριος.”

Ξέρασε λοιπόν το κήτος τον Ιωνά στην θάλασσα. Φανταστείτε πόσο κουρασμένος θα ένιωθε. Έτσι είμαστε συνήθως μετά από τέτοιες φουρτούνες: κουρασμένοι, αποκαμωμένοι, νιώθουμε ότι δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα. Και όμως όσο και αν φαίνεται παράξενο αυτό είναι το σημείο που θα πρέπει να είμαστε – αν και όχι το σημείο στο οποίο θα πρέπει να μείνουμε. Ο παλιός άνθρωπος έχει πλέον συντριφτεί. Δεν μπορούμε πλέον να πούμε “Εγώ όμως σκέφτομαι και θέλω….. Εγώ αποφάσισα. Θέλω να πάω στην Θαρσείς”. Ο παλιός άνθρωπος έχει σπάσει. Η υπερηφάνεια, ο εγωισμός που τον κυβερνάει, έχουν συντριφτεί. Και αυτό είναι το στάδιο που βρίσκει ο Κύριος τον Ιωνά, δεύτερη φορά: μετά την φουρτούνα, μετά την συντριβή των δικών του ανυπάκουων σχεδίων είναι πλέον έτοιμος για την εκπλήρωση των σχεδίων του Κυρίου του.

3. Ιωνάς: η δεύτερη φορά

Ιωνάς 3:1-3

“Και έγινε λόγος του Κυρίου στον Ιωνά για δεύτερη φορά, λέγοντας: Σήκω, πήγαινε στην Νινευή, τη μεγάλη πόλη, και κήρυξε σ’ αυτή το κήρυγμα που εγώ μιλάω σε σένα. ΚΑΙ Ο ΙΩΝΑΣ ΣΗΚΩΘΗΚΕ, ΚΑΙ ΠΗΓΕ ΣΤΗΝ ΝΙΝΕΥΗ, ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΛΟΓΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ”

Με την ανυπακοή ήρθε η φουρτούνα, με την φουρτούνα η μετάνοια που την ακολούθησε η υπακοή. Πήγε ο Ιωνάς λοιπόν στην Νινευή και κήρυξε ότι ο Κύριος του είχε πει:

Ιωνάς 3:3-10

“Η Νινευή ήταν μια υπερβολικά μεγάλη πόλη, έκτασης δρόμου τριών ημερών. Και ο Ιωνάς άρχισε να περνάει μέσα από την πόλη δρόμο μιας ημέρας, και κήρυξε, και είπε: Ακόμα 40 ημέρες, και η Νινευή θα καταστραφεί. Και οι άνδρες της Νινευή πίστεψαν στον Θεό, και κήρυξαν νηστεία, από τον μεγάλο ανάμεσα τους μέχρι τον μικρό τους. επειδή ο λόγος είχε φτάσει στον βασιλιά της Νινευή, και σηκώθηκε από τον θρόνο του, και έβγαλε από πάνω του την στολή του και σκεπάστηκε με σάκο, και κάθισε επάνω σε στάχτη. Και διακηρύχθηκε και γνωστοποιήθηκε στην Νινευή, με ψήφισμα του βασιλιά και των μεγιστάνων του και ειπώθηκε: Οι άνθρωποι και τα κτήνη, τα βόδια και τα πρόβατα, να μην γευθούν τίποτα. ούτε να βοσκήσουν ούτε να πιουν νερό. αλλ’ άνθρωπος και κτήνος να σκεπαστούν με σάκους, και να φωνάξουν στον Θεό δυνατά. κι ας επιστρέψουν κάθε ένας από τον πονηρό του δρόμο, κι από την αδικία που είναι στα χέρια τους. Ποιος ξέρει αν ο Θεός επιστρέψει και μεταμεληθεί και επιστρέψει από την οργή του θυμού του, και δεν χαθούμε; Και ο Θεός είδε τα έργα τους, ότι απέστρεψαν από τον πονηρό τους δρόμο. και ο Θεός μεταμελήθηκε για το κακό, που είχε πει να κάνει σ’ αυτούς. και δεν το έκανε”

Ο σκοπός της προφητείας του Ιωνά δεν ήταν απλά να προδικάσει την πτώση της Νινευή. Ο Θεός τον έβαλε να κηρύξει αυτό το μήνυμα ΓΙΑ ΝΑ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙ τους κατοίκους της Νινευή για το τι θα συνέβαινε αν δεν μετανοούσανε. Αν δεν υπήρχε μετάνοια, σε σαράντα ημέρας θα καταστρέφονταν. Ακούγοντας το οι άνθρωποι της Νινευή “πίστεψαν στον Θεό”. Κήρυξαν νηστεία, ντύθηκαν με σάκους και φώναζαν προς τον Κύριο για αλλαγή της απόφασης. “Και ο Θεός είδε τα έργα τους, ότι απέστρεψαν από τον πονηρό τους δρόμο. και ο Θεός μεταμελήθηκε για το κακό, που είχε πει να κάνει σ’ αυτούς. και δεν το έκανε.” Όλοι φαντάζομαι ήταν χαρούμενοι μ’ αυτή την έκβαση. Οι Νινευίτες είχαν επιστρέψει! Όλοι…..εκτός από τον φίλο μας τον Ιωνά:

Ιωνάς 4:1

“Και ο Ιωνάς λυπήθηκε με μεγάλη λύπη. και αγανάκτησε.”

Ο λόγος που ο Ιωνάς λυπήθηκε με μεγάλη λύπη είναι γιατί δεν είδε την προφητεία του να εκπληρώνεται. Αν η Νινευή καταστρέφονταν αλλά η προφητεία του εκπληρώνονταν, πιθανόν να μην είχε κανένα πρόβλημα. Δεν ήταν ικανοποιημένος ότι έκανε το θέλημα του Θεού: πήγε και κήρυξε ότι ο Κύριος του είπε, αλλά ήθελε επιπρόσθετα να έχει λόγο και σε ότι ο Κύριος θα έκανε από κει και πέρα. Γυρίζοντας σε μας: είσαι ικανοποιημένος αδερφέ μου με ότι ο Κύριος σε έχει βάλει να κάνεις ή ψάχνεις να έχεις λόγο και σε ότι είναι δουλειά του Κυρίου, σε ότι ο Κύριος θα κάνει μ’ αυτό που σε έχει βάλει να κάνεις; Δεν είναι δουλειά μας το τι θα κάνει ο Κύριος. Δουλειά μας είναι να κάνουμε αυτό που ο Κύριος μας έχει προστάξει να κάνουμε. Όταν κάνουμε δουλειά μας, την δουλειά του Κυρίου, τότε υπάρχει πρόβλημα: αν τα πράγματα δεν συμβούν όπως ΕΜΕΙΣ τα σχεδιάζαμε, τότε μπορεί να απογοητευτούμε, ακόμα και να αγανακτήσουμε με τον Κύριο. “Είμαι έξω φρενών με τον Κύριο. Εγώ έκανα ότι ο Κύριος μου έχει πει αλλά δεν φαίνεται να γίνεται τίποτα. Δε στα έλεγα εγώ Κύριε ότι αυτή ήταν χαμένη υπόθεση. Έχω κάνει τόσα πολλά για σένα – ήρθα ολόκληρο ταξίδι στην Νινευή – και εσύ με άφησες. Καλύτερα να μην ζω”. Κάπως έτσι ήταν ο Ιωνάς, και κάπως έτσι μερικές φορές έχουμε φερθεί και εμείς.

Ιωνάς 4:2-3

“Και προσευχήθηκε στον Κύριο, και είπε: Ω Κύριε, αυτός δεν ήταν ο λόγος μου ενώ ήμουν ακόμα στην πατρίδα μου; Γι’ αυτό πρόλαβα να φύγω στην Θαρσείς. επειδή γνώριζα ότι εσύ είσαι Θεός ελεήμονας και οικτίρμονας, μακρόθυμος και πολυέλεος, και μετανοείς για το κακό. Και τώρα Κύριε, πάρε σε παρακαλώ από μένα την ψυχή μου. επειδή μου είναι καλύτερο να πεθάνω πάρα να ζω.”

Ο πλήρως υποταγμένος στο θέλημα του Θεού άνθρωπος δεν έχει προσωπικά πλάνα σχετικά με ότι είναι δουλειά του Θεού. Κάνει αυτό που του έχει πει ο Κύριος να κάνει και μ’ αυτό είναι πλήρως ικανοποιημένος. Όμως ο Ιωνάς δεν ήταν. Τι έκανε ο Κύριος; Οι στίχοι 4-9 μας λένε:

Ιωνάς 4:4-9

“Και ο Κύριος είπε: Είναι καλό να αγανακτείς; Και ο Ιωνάς βγήκε από την πόλη, και κάθισε προς το ανατολικό μέρος της πόλης, κι εκεί έκανε για τον εαυτό του μια καλύβα, και κάθονταν κάτω από την σκιά της, μέχρις ότου δει τι επρόκειτο να γίνει στην πόλη. Και ο Κύριος διέταξε μια κολοκυθιά, κι έκανε να ανέβει από πάνω από τον Ιωνά, για να είναι σκιά από πάνω από το κεφάλι του, για να τον ανακουφίσει από την θλίψη του. Και ο Ιωνάς χάρηκε για την κολοκυθιά με μεγάλη χαρά. Και ο Κύριος διέταξε ένα σκουλήκι, όταν χάραξε η αυγή της επόμενης ημέρας. και χτύπησε την κολοκυθιά, και ξεράθηκε. Και καθώς ανέτειλε ο ήλιος, διέταξε ο Θεός ένα καυστικό ανατολικό άνεμο. και ο ήλιος χτύπησε το κεφάλι του Ιωνά, ώστε λιγοψύχησε. και ζήτησε μέσα στην ψυχή του να πεθάνει. και είπε: Μου είναι καλύτερο να πεθάνω πάρα να ζω. Και ο Θεός είπε στον Ιωνά: Είναι καλό να αγανακτείς για την κολοκυθιά; Και είπε: Είναι καλό να αγανακτώ μέχρι θανάτου.”

Τρεις φορές βλέπουμε τον Κύριο να διατάζει ζώα, φυτά και φυσικά φαινόμενα. Ο Ιωνάς για μια ακόμη φορά ήταν σε ανυπακοή. Όταν ο παλιός άνθρωπος δεν έχει συντριφτεί θα θέλουμε να φέρουμε τον Θεό σε απολογία, όταν τα σχέδια μας δεν πραγματοποιούνται. Η πίστη μας και η διάθεση μας θα επηρεάζονται από τις “κολοκυθιές” και τους αέρηδες. Όταν ο παλιός άνθρωπος είναι ακόμα όρθιος, θα υψωνόμαστε ενάντια στον Θεό φτάνοντας ακόμα και στο να αγανακτήσουμε μαζί Του. Αλλά ο Κύριος δεν άφησε τον φίλο μας, όπως δεν αφήνει και μας.

Ιωνάς 4:10-11

“Και ο Κύριος είπε: Εσύ λυπήθηκες για την κολοκυθιά, για την οποία δεν κόπιασες, αλλ’ ούτε την έκανες να αυξηθεί, η οποία γεννήθηκε μέσα σε μια νύκτα, και μέσα σε μια νύκτα χάθηκε. Κι εγώ δεν έπρεπε να λυπηθώ για την Νινευή, την μεγάλη πόλη, στην οποία υπάρχουν περισσότερες από 12 μυριάδες ανθρώπων, που δεν διακρίνουν το δεξί τους από το αριστερό τους, και πολλά κτήνη;”

Ο Ιωνάς αγανακτούσε αλλά το κέντρο του ενδιαφέροντος του ήταν ο εαυτός του: η προφητεία ΤΟΥ, η σκιά ΤΟΥ, το κεφάλι ΤΟΥ. Όταν κάτι από αυτά υπέφερε τότε άρχιζαν τα νεύρα. Όταν είσαι συγκεντρωμένος στον εαυτό σου δεν θα μπορέσεις να καταλάβεις όλο το σχέδιο του Θεού, γιατί θα βάζεις σ’ αυτό πάντα τον εαυτό σου σαν κέντρο. Μόνο όταν σπάσει ο παλιός άνθρωπος, θα μπορέσεις να καταλάβεις την μεγαλειότητα Εκείνου και τι πραγματικά Αυτός κάνει. Διαφορετικά, θα θεωρείς τον Θεό σαν υπηρέτη του εαυτού σου αντί εσύ να είσαι υπηρέτης Του.

Το βιβλίο του Ιωνά μας δείχνει τι ο Θεός έκανε με την ανυπακοή του προφήτη. Τα προβλήματα του Ιωνά είναι προβλήματα που έχουμε να αντιμετωπίσουμε και μεις: ανυπακοή, εγωισμός, αγανάκτηση, προσωπικά σχέδια αναπτυσσόμενα ανεξαρτήτως του θελήματος του Θεού. Όλα αυτά δεν είναι πάρα παράγωγα του παλιού ανθρώπου, που θα πρέπει να συντριφτεί, αν θέλουμε να δούμε τον νέο άνθρωπο απελευθερωμένο. Πόσο παρήγορο είναι ότι ο Θεός χρησιμοποίησε έναν άνθρωπο με τις αδυναμίες του Ιωνά. Πόσο παρήγορο ότι Αυτός δεν μας εγκαταλείπει στους δρόμους μας αλλά θα έρθει σαν Πατέρας να μας πάρει από εκεί που πάμε, ακόμα και αν χρειαστεί να διατάξει μια φουρτούνα στην ζωή μας.

Προς Εβραίους 12:5-13

“Γιε μου, μη καταφρονείς την παιδεία του Κυρίου. ούτε να αποθαρρύνεσαι, όταν ελέγχεσαι απ’ αυτόν. Επειδή οποίον ο Κύριος αγαπάει, τον περνάει από παιδεία. και μαστιγώνει κάθε γιο τον οποίο παραδέχεται”. Αν υπομένετε την παιδεία ο Θεός συμπεριφέρεται απέναντι σας ως προς γιους. επειδή ποιος γιος υπάρχει, τον οποίο ο πατέρας του δεν παιδαγωγεί; Αν, όμως είστε χωρίς παιδεία, της οποίας όλοι έγιναν μέτοχοι, άρα είστε νόθοι και όχι γιοι. Έπειτα, τους μεν πατέρες μας κατά σάρκα τους είχαμε παιδαγωγούς, και τους σεβόμασταν. και δεν θα υποταχτούμε πολύ περισσότερο στον Πατέρα των πνευμάτων και θα ζήσουμε; Επειδή εκείνοι μεν για λίγο καιρό μας παιδαγωγούσαν, σύμφωνα με την αρέσκεια τους. ο Θεός όμως για το συμφέρον μας, για να γίνουμε μέτοχοι της αγιότητας του. Κάθε παιδεία, βέβαια, για μεν το παρόν δεν φαίνεται ότι είναι πρόξενος χαράς αλλά λύπης Έπειτα όμως, σ’ αυτούς που διάμεσου αυτής γυμνάστηκαν, αποδίδει ειρηνικό καρπό δικαιοσύνης. “Γι’ αυτό ανορθώστε τα πεσμένα χέρια και τα παραλυμένα γόνατα”. Και “κάντε στα πόδια σας ίσιους δρόμους” . ώστε το χωλό να μην εκτραπεί αλλά μάλλον να θεραπευτεί.

Τάσος Κιουλάχογλου