19 Oκτωβρίου η μνήμη του Αγίου και δικαίου προφήτου Ιωήλ , του Οσίου πατρός ημών Ιωάννου , κτίτορος της Ι.Μ. Ρίλας και εις την πόλιν μας τη Θεσσαλονίκη το απ΄αιώνος καθιερωμένον Ψυχοσάββατον , προ της εν τη πόλει ταύτη αγομένης εορτής του Αγίου ενδόξου μεγαλομάρτυρος Δημητρίου του Μυροβλύτου , του και Πολιούχου .

                           Ο Προφήτης Ιωήλ 

Σήμερα η Εκκλησία εορτάζει και τιμά την ιερή μνήμη του αγίου προφήτη Ιωήλ. Ο Ιωήλ είναι ο τέταρτος στη σειρά από τους δώδεκα ελάσσονες Προφήτες. Ο προφήτης Ιωήλ έζησε και προφήτεψε στην Ιερουσαλήμ στα 830 έως 750 προ Χριστού, είναι δηλαδή από τους αρχαιότερους Προφήτες. Περισσότερα δεν ξέρουμε για τον προφήτη Ιωήλ παρά μόνο πως ήταν γιός κάποιου Βαθουήλ, καθώς αναφέρεται στην αρχή του βιβλίου του· «Λόγος Κυρίου, ως εγεννήθη προς Ιωήλ τον του Βαθουήλ»” δηλαδή ο λόγος του Θεού, που έγινε στον Ιωήλ το γιό του Βαθουήλ. Το εβραϊκό όνομα Ιωήλ στα Ελληνικά θα πει «αγάπη Κυρίου».
Το βιβλίο ή η προφητεία του Ιωήλ αποτελείται από 4 κεφάλαια και είναι από τα πιο λογοτεχνικά και ποιητικά βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης. Η προφητεία ομιλεί για μια μελλοντική μεγάλη καταστροφή της χώρας από την επιδρομή ενός ολοκλήρου σύννεφου από ακρίδες, για τη μεγάλη επίσης ανομβρία, που θα ολοκλήρωση την καταστροφή και τέλος για την ημέρα του Κυρίου, που θα έλθει και που θα είναι ήμερα κρίσεως για τα έθνη και ευημερίας για το λαό του Θεού. Όλα αυτά είναι γεγονότα, που θα συμβούν στην ιστορία, τα όποια έχουν προέκταση και βρίσκουν εκπλήρωση στο μυστήριο της θείας οικονομίας, για τη σωτηρία του ανθρώπου και του κόσμου. Γιατί αυτό είναι η προφητεία, εκείνα δηλαδή που βλέπουν και προλέγουν άνθρωποι του Θεού, οδηγημένοι από το Άγιο Πνεύμα, για τη μέλλουσα σωτηρία.
Από το βιβλίο ή την προφητεία του Ιωήλ, που δεν μπορούμε να το αναλύσουμε ολόκληρο, θα ξεχωρίσουμε κάποια λόγια, που τα ακούμε στην Εκκλησία και πρέπει να μας είναι γνωστά. Πρώτα είναι η πρόρρηση για τον ερχομό στους Αποστόλους του Αγίου Πνεύματος την ήμερα της Πεντηκοστής. Στο προφητικό ανάγνωσμα του Εσπερινού της εορτής της Πεντηκοστής ακούμε τον προφήτη Ιωήλ. Και στο αποστολικό ανάγνωσμα της θείας Λειτουργίας την Τρίτη της Διακαινησίμου ακούμε τον απόστολο Πέτρο, μετά την επιφοίτηση του Αγίου Νεύματος, να ομιλεί στο λαό και να επαναλαμβάνει τα λόγια του προφήτη Ιωήλ. Ό,τι έβλεπε κι έλεγε ο Προφήτης πριν 800 χρόνια εκπληρώνεται τώρα, με την έλευση του Αγίου Πνεύματος «εν είδει πυρίνων γλωσσών».
Να τα λόγια της προφητείας, που τα παίρνει ο απόστολος Πέτρος για να εξηγήσει το θαύμα της Πεντηκοστής. «Θα δώσω πλουσιοπάροχα από το πνεύμα μου σε κάθε άνθρωπο, και τα παιδιά σας και οι θυγατέρες σας θα κηρύξουν την αλήθεια, και οι νέοι σας θα δουν οράματα και οι γέροντές σας θα ονειρευτούν θεϊκά όνειρα». Είναι οι ενέργειες και τα θαύματα του Αγίου Πνεύματος, καθώς τα βλέπουμε στους Αποστόλους την ημέρα της Πεντηκοστής και στους βίους των Αγίων.
Τα άλλα λόγια, που ξεχωρίζουμε από την προφητεία του Ιωήλ, είναι εκείνα που ακούμε στην Εκκλησία κάθε χρόνο την Κυριακή μετά την εορτή των Χριστουγέννων. Ο ιερός υμνογράφος εμπνέεται το Δοξαστικό των Αίνων από τα λόγια της προφητείας του Ιωήλ, που είναι η συνέχεια στα παραπάνω λόγια που εξηγήσαμε. «Τότε θα δείξω», λέγει ο Θεός, «θαυμαστά σημάδια επάνω στον ουρανό και κάτω στη γη, αίμα και πυρ και ατμίδα καπνού». Με τις ίδιες λέξεις ο υμνογράφος αρχίζει το Δοξαστικό, τις οποίες στη συνέχεια εξηγεί θεολογικά. «Αίμα και πυρ και ατμίδα καπνού, τέρατα γης, α προείδεν Ιωήλ· αίμα την σάρκωσιν, πυρ την θεότητα, ατμίδα δε καπνού το Πνεύμα το Άγιον, το επελθόν, τη Παρθέ¬νω και κόσμον ευωδιάσαν…» Αίμα είναι ο άνθρωπος Ιησούς, φωτιά ο ενανθρωπήσας Θεός Λόγος, και σύννεφο καπνού το Άγιο Πνεύμα.
Σ’ αυτό το Δοξαστικό βλέπομε πως η Εκκλησία εξηγεί τον προφητικό λόγο· ό,τι είπαν οι Προφήτες βρίσκει την εξήγηση και την εκπλήρωσή του στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού και στην Εκκλησία. Ο καινούργιος κόσμος, που προβλέπουν και κηρύττουν όλοι οι Προφήτες, είναι ο κόσμος που θα έλθει με τη γέννηση του Ιησού Χριστού· η βασιλεία των ουρανών, ο κόσμος και ο λαός του Θεού, δηλαδή η Εκκλησία.
Ο προφήτης Ιωήλ, του οποίου την ιερή μνήμη σήμερα εορτάζουμε, είναι ένας από τους ανθρώπους, που έστειλε ο Θεός και τους φώτισε με το άγιο Πνεύμα του, για να κηρύξουν τον ερχομό του καινούργιου αυτού κόσμου. Αυτός ο κόσμος των Προφητών, η Εκκλησία του Χριστού, δεν είναι μόνο ο βίος εδώ στη γη, αλλά και η αιώνια ζωή στους ουρανούς. Το κήρυγμα των Προφητών είναι «επαγγελία ζωής της νυν και της μελλούσης». Αμήν.

πηγή: Επισκόπου Διονυσίου Ψαριανού, Μητροπ. Σερβίων και Κοζάνης, Εικόνες έμψυχοι . 

Η ανακομιδή των λειψάνων του Οσίου Ιωάννου της Ρίλας 

Στις 19 Οκτωβρίου  η Βουλγαρική Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά την Κοίμηση του Άγιου Ιωάννη του Θαυματουργού της Ρίλας.

Είναι ο ουράνιος προστάτης του Βουλγαρικού λαού , ο οποίος τον 10ο αιώνα ίδρυσε την ξακουστή Μονή της Ρίλας. 



Μια από τις βασικές προσπάθειες του αγίου είναι το κήρυγμα της χριστιανικής πίστης στο βουλγαρικό λαό, ο οποίος βαπτίστηκε τον 9ο αιώνα.

Ο Άγιος Ιωάννης της Ρίλας θεωρείται επίσης ιδρυτής του οργανωμένου μοναχισμού στη χώρα αυτή .

Αγιοποιήθηκε σύντομα μετά τον θάνατό του, όταν δημιουργούνται και οι πρώτοι βίοι αγίων και τα εγκώμια. 



Στον βίο του αγίου, γραμμένο τον 14ο αιώνα από τον Βούλγαρο πατριάρχη Ευθύμιο διαβάζουμε ότι ο μοναχός ερημίτης γεννήθηκε το 876 στο "χωριουδάκι Σκρίνο, που βρίσκεται στην περιοχή Σρεντέτς, εκείνο το Σρεντέτς (το μεσαιωνικό όνομα της Σόφιας), μια από τις ξακουστές πόλεις εντός της Ευρώπης".

Μετά το θάνατο των γονέων του, ο Ιωάννης διαμοιράζει την περιουσία του στους φτωχούς και πήγσε στα κοντινά μοναστήρια στο βουνό Βίτοσα, αργότερα και στο όρος της Ρίλας.

Ως μοναχός έμαθε την Αγια Γραφή, έπειτα εγκατέλειψε τα μοναστήρια, ασκήτεψε με εγκράτεια και λιτότητα στις σκληρές συνθήκες του βουνού, σε καθημερινές προσευχές.



Οι ποιμένες και κυνηγοί διαδίδουν την δόξα του και έτσι από μακριά οι άνθρωποι έρχονταν στον ίδιο για ευλογία, διδάγματα και θεραπεία.

Ο Άγιος Ιωάννης συμβούλεψε τους πολυάριθμους οπαδούς του να οικοδομήσουν ένα μοναστήρι, στο οποίο όταν έγινε έτοιμο, έγινε ηγούμενος σχεδόν για 10 χρόνια.



Όταν ένιωσε ότι πλησιάζει το τέλος της ζωής του, ο ασκητής της Ρίλας εγκατέλειψε το μοναστήρι και σε πλήρη απομόνωση πέθανε κοντά στην σκήτη του σε ηλικία 70 χρονών στις 18 Αυγούστου 946.

Την δεκαετία του '60 του 10ου αιώνα βρέθηκαν τα λείψανα του, που σήμερα διαφυλάσσονται στην ιερά μονή της  Ρίλας.

Η μνήμη του Αγίου Ιωάννη της Ρίλας τιμάται σε όλο τον ορθόδοξο κόσμο και όλοι είναι ομόφωνοι ότι είναι ο Αγγελιοφόρος της Βουλγαρικής Εκκλησίας.

Πιστοί από τις ορθόδοξες εκκλησίες των γειτονικών χωρών, την σέρβικη, την ελληνική και την ρουμανική, έρχονται στο Μοναστήρι της Ρίλας, για να προσκυνήσουν στα ιερά λείψανα του αγίου.

Η μνήμη του τιμάται και στη Ρωσία την Ουκρανία και από μερικά χρόνια ο Άγιος Ιωάννης της Ρίλας εικονογραφείται μαζί με τους άλλους αγίους σε μερικά νέα εικονοστάσια και τοιχογραφίες στις ορθόδοξες εκκλησίες στις ΗΠΑ και την Αυστραλία.

Οι πολυάριθμοι προσκυνητές έρχονται στο Μοναστήρι της Ρίλας για να προσκυνήσουν στα λείψανα του σεμνού μοναχού και Θαυματουργού, ο οποίος και μέχρι σήμερα δίνει τη ευλογία του σε καθένα.

Ο Άγιος Ιωάννης της Ρίλας αφήνει στους οπαδούς του την γραπτή διαθήκη του, η οποία διαφυλάσσεται και μεταδίδεται από τους μονάχους στο μοναστήρι.

Σύμφωνα με τον Άγιο από την Ρίλα ,  το κυριότερο είναι ο άνθρωπος να πιστεύει και εκτιμά τις Θείες Εντολές και να ζει σύμφωνα με αυτές.

Ο άγιος γράφει ότι όχι το χρήμα και ο πλούτος είναι το καλύτερο για τον άνθρωπο, αλλά αυτά τον απομακρύνουν από το πνευματικό.

Με την έννοια αυτή η διαθήκη του αφορά και όλους τους σύγχρονους Βούλγαρους, που οδηγούνται σε μια πνευματική ζωή.

 Το ιδρυμένο από τον Άγιο  Μοναστήρι της Ριλας  υποστηρίζει και μέχρι σήμερα  δίνει παρηγοριά στους Βούλγαρους.

Είναι η μεγαλύτερη μονή και είναι ένα από τα μνημεία της ΟΥΝΕΣΚΟ στη Λίστα της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. 

Σημείωσις του ιστοτόπου μας : 

Το σκήνωμα του οσίου Ιωάννη της Ρίλας φυλάσσεται άφθαρτο στο καθολικό της Ι. Μονής της Ρίλας, στη δυτική Βουλγαρία, και αρκετοί προσκυνηταί από τη χώρα μας αξιώθηκαν να το προσκυνήσουν , ενώ το ένα του χέρι διαφυλάσσεται, άφθαρτο και αυτό, στη Ι. Μονή Κεχροβουνίου (της οσίας Πελαγίας) της Τήνου. Ελληνική ακολουθία στον όσιο Ιωάννη, κατά παράκληση της τότε ηγουμένης της μονής Κεχροβουνίου, έγραψε ο διηγηματογράφος Αλέξανδρος Μωραϊτίδης, εξάδελφος του Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη. Στις 19 Οκτωβρίου είναι η εορτή της ανακομιδής των λειψάνων του οσίου Ιωάννη.Ο Άγιος Ιωάννης της Ρίλας είναι ένας από τους μεγαλύτερους αγίους της Εκκλησίας μας, που δυστυχώς δεν τιμάται και πολύ στη χώρα μας! Ίσως η συρρίκνωση της Μίας Αγίας Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας του Χριστού σε διάφορες κατά τόπους εθνικές Εκκλησίες να έχει και κάποια αρνητικά...

 Τη αυτή ημέρα ...........

Το απ΄αιώνος καθιερωμένον Ψυχοσάββατον , προ της εν Θεσσαλονίκη αγομένης εορτής του Αγίου ενδόξου μεγαλομάρτυρος Δημητρίου του Μυροβλύτου , του και Πολιούχου .

Η αγάπη προς τους κεκοιμημένους οδήγησε την Ορθόδοξη Εκκλησία στην καθιέρωση ιδιαίτερης ημέρας της εβδομάδας για να προσευχηθούμε γι’ αυτούς. Η ημέρα του Σαββάτου είναι η ημέρα των κεκοιμημένων για αυτό και κατά την παράδοση τα μνημόσυνα οφείλουν να γίνονται το Σάββατο και όχι την Κυριακή. Η Κυριακή είναι η ημέρα της Αναστάσεως του Κυρίου γι’ αυτό και οι γάμοι γίνονται Κυριακή, άλλο αν κάποιοι λόγω κοσμικού φρονήματος και ότι βλέπουν τον γάμο κοσμική τελετή και όχι ιερό μυστήριο νυμφεύονται το Σάββατο. Όλα αυτά φυσικά γίνονται για το γλέντι που θα ακολουθήσει τα αποτελέσματα του οποίου είναι κρεπάλη, μέθη και άλλες παρεκλίνουσες συμπεριφορές.

Κατά τους Πατέρες, με τα μνημόσυνα παρέχεται όνησις δηλαδή ωφέλεια αλλά δεν ξέρουμε όμως τι είδους ωφέλεια είναι αυτή. Τα μνημόσυνα είναι η προσευχή των ζώντων μελών που καταδεικνύει αγάπη και κοινωνία για τους απελθόντες. Οι ζώντες με τους κεκοιμημένους γίνονται αγκαλιά εις δόξα Κυρίου. Για τον Θεό είμαστε πρόσωπα μοναδικά γι’ αυτό και όταν πηγαίνουμε κόλλυβα στον ναό δίνουμε και το χαρτάκι με τα ονόματα. Φυσικά μπορεί να έχουμε αρκετές φορές το ίδιο όνομα και φυσικά το γράφουμε ξεχωριστά, διότι ο άνθρωπος είναι ξεχωριστός και μοναδικός. Αυτή η προσευχητική κοινωνία είναι ουράνια κατάσταση. Δεν αποκόπτουμε τους κεκοιμημένους από τους ζώντες, διότι «προσδοκώ ανάσταση νεκρών και ζωή του μέλλοντος αιώνος αμήν» μας λέει το Σύμβολο της πίστεως. Η Αγία μας Εκκλησία νοιάζεται για όλους γι’ αυτό και τα ψυχοσάββατα είναι ξεχωριστή ημέρα να θυμηθούμε και να προσευχηθούμε για τους κεκοιμημένους αδερφούς μας.

Τα Ψυχοσάββατα στην εκκλησιαστική μας παράδοση υπάρχουν δύο. Το ένα είναι το Σάββατο προ των Απόκρεω και το δεύτερο, το Σάββατο προ της Πεντηκοστής. Επίσης στη Βόρειο Ελλάδα υπάρχει κι ένα τρίτο καθιερωμένο ως Ψυχοσάββατο που πιθανόν έχει να κάμει με τους εορτασμούς του πολιούχου της πόλεως Θεσσαλονίκης, Αγίου Δημητρίου. Στη λειτουργική μας Παράδοση έχουμε εκτός της Μεγάλης Εβδομάδας του Κυρίου μας κι άλλες εβδομάδες, ή άλλους κύκλους μεγάλων εορτών που τείνουν να μοιάσουν προς τη Μεγάλη Εβδομάδα του Πάσχα. Αυτή είναι μία μιμητική καλή πράξη που άρχισε πολύ παλαιά και είναι θα λέγαμε η γενεσιουργός μητέρα όλων των άλλων μεγάλων εορτών, σε υμνογραφία και νηστεία. Έτσι της εορτής του Αγίου Δημητρίου προηγείται Μεγάλη Εβδομάδα που καθιερώθηκε τελευταίως ανελλιπώς, κάθε χρόνο στην αγιοτόκο Θεσσαλονίκη, προνοία του οικείου Παναγιωτάτου Μητροπολίτου. Το Σάββατο που προηγείται της Εβδομάδας του Αγίου Δημητρίου, υπάρχει ως τρίτο Ψυχοσάββατο για το οποίο κάναμε λόγο παραπάνω. Επίσης εκτός των παραπάνω ψυχοσαββάτων σε ορισμένα μέρη, κυρίως στην κεντρική Ελλάδα και σ' αυτή την πρωτεύουσα των Αθηνών συνηθίζονται και άλλα δύο Σάββατα να αφιερώνονται στους κεκοιμημένους, αποκαλούμενα κι αυτά ως Ψυχοσάββατα. Αυτά είναι το Σάββατο μετά το Ψυχοσάββατο της Απόκρεω δηλ. Το Σάββατο της Τυρινής κι επίσης το αμέσως επόμενο Σάββατο της πρώτης εβδομάδος των Νηστειών, το λεγόμενο Ψυχοσάββατο των Αγίων Θεοδώρων. Το Ψυχοσάββατο μας υπενθυμίζει τη διάσταση της αιώνιας ζωής, που φωτίζει και την επίγεια.

Κατά τα δύο μεγάλα Ψυχοσάββατα η Εκκλησία μας καλεί σε μία παγκόσμια ανάμνηση «πάντων των απ’ αιώνος κοιμηθέντων ευσεβώς επ’ ελπίδι αναστάσεως ζωής αιωνίου». Μνημονεύει:
* Όλους εκείνους που υπέστησαν «άωρον θάνατον», σε ξένη γη και χώρα, σε στεριά και σε θάλασσα.
* Εκείνους που πέθαναν από λοιμική ασθένεια, σε πολέμους, σε παγετούς, σε σεισμούς και θεομηνίες.
* Όσους κάηκαν ή χάθηκαν.
* Εκείνους που ήταν φτωχοί και άποροι και δεν φρόντισε κανείς να τούς τιμήσει με τις ανάλογες Ακολουθίες και τα Μνημόσυνα.

Μέρα ξεχασμένη για τους πολλούς του κόσμου. Ο θάνατος είναι άλλωστε για τη νοοτροπία της εποχής μας το τέρμα. Οι κεκοιμημένοι μάς πονούν, αλλά πρέπει να ζήσουμε. Να προχωρήσουμε. Και το μνημόσυνο είναι μόνο ατομική υπόθεση. Όταν συμπληρώνονται οι μέρες, οι σαράντα, ο χρόνος, θυμόμαστε. Πάμε στο ναό. Έρχονται και όσοι μας αγαπούν και όσοι αγαπούσαν τον κεκοιμημένο. Και φτάνει. Γιατί άραγε όλοι μαζί, να έχουμε δύο ημέρες το χρόνο στις οποίες να θυμόμαστε πάντας τους κεκοιμημένους. Έτσι δεόμεθα υπέρ μακαρίας μνήμης και αιωνίου αναπαύσεως πάντων των απ’ αιώνος κεκοιμημένων ορθοδόξων χριστιανών, βασιλέων, πατριαρχών, αρχιερέων, ιερέων, ιερομονάχων, μοναχών, γονέων, προγονέων, πάππων, προπάππων, διδασκάλων, αναδόχων ημών εν τη πίστει.

Ας βρεθούμε το απόγευμα της Παρασκευής και το πρωί του Σαββάτου στο ναό της γειτονιάς μας. Μεγαλύτεροι και μικρότεροι. Πρέπει να ζήσουμε, αυτό είναι δεδομένο. Έτσι κι αλλιώς ο θάνατος για μας δεν είναι τέρμα, αλλά μια στάση και ένα πέρασμα, ένα Πάσχα. Τη στάση την περνάμε μόνοι μας, ακόμη κι αν έχουμε την ώρα του θανάτου κοντά μας αυτούς που μας αγαπούνε. Ο θάνατος είναι η προσωπική μας έξοδος, στην οποία κανείς δεν μπορεί να βοηθήσει, να καταλάβει, να συντροφεύσει. Μία ροπή όμως είναι η στάση. Και μπαίνουμε στο πέρασμα της ανάστασης. Συντροφευμένοι από όσους έχουν προηγηθεί και πρωτίστως όσους αγάπησαν το Θεό και τον άνθρωπο. Κι αυτοί θα μας οδηγήσουν στο να αναγνωρίσουμε Εκείνον που θανάτω τον θάνατον επάτησε.

Σχετικά με τα Κόλλυβα
Τά κόλλυβα είναι σιτάρι βρασμένο. Έχουν τή μορφή στολισμένου δίσκου ή πιάτου μέ ξηρούς καρπούς, καρύδια, σταφίδα, ρόδι καί κυρίως ζάχαρη. Συμβολίζουν τήν κοινή μας ανάσταση. Όπως ο σπόρος τού σιταριού πέφτει στή γή, θάβεται, χωνεύεται, σαπίζει καί στή συνέχεια φυτρώνει καλύτερος καί ωραιότερος, έτσι καί τό νεκρό σώμα τού ανθρώπου θάβεται στή γή, λιώνει καί σαπίζει, γιά νά αναστηθή καί πάλι άφθαρτο, ένδοξο καί αιώνιο. Αυτήν τήν εικόνα μάς δίδει ο απόστολος τών εθνών Παύλος στήν Α΄ πρός Κορινθίους επιστολή, καθώς καί ο Χριστός γιά τήν Ανάστασή Του. “Αμήν αμήν λέγω υμίν, εάν μή ο κόκκος τού σίτου πεσών εις τήν γήν αποθάνη, αυτός μόνος μένει? εάν δέ αποθάνη πολύν καρπόν φέρει”.(Ιω. 12,24).

Δυστυχώς, η ουσιαστική αυτή προσφορά πρός τούς κεκοιμημένους αδελφούς μας, τόσο από λειτουργική όσο καί από σωτηριολογική οπτική, τά τελευταία χρόνια έχει υποστεί αλλοιώσεις καί διαφοροποιήσεις πού τείνουν νά απαξιώσουν τή σημασία καί τό μέγεθος τού Μυστηρίου. Ο χαρακτήρας τών κολλύβων έχει από πολλούς αλλοιωθεί μέ τήν ανοχή, αλλά καί τήν παρότρυνση, σέ μερικές περιπτώσεις, τών υπευθύνων ανθρώπων τής Εκκλησίας, πού χαράζουν μιά διαφορετική γραμμή από αυτήν τής παραδόσεως. Έτσι δυστυχώς παρουσιάζεται μιά εικόνα κωμικοτραγική, πού ουδόλως συνάδει μέ τό πνεύμα καί τή σημασία τού Σαββάτου τών ψυχών.

Αντί, λοιπόν, κολλύβων, γεμίζει ο Ιερός Ναός μέ πάσης φύσεως πίττες καί γλυκίσματα. Πρόσφορα, κουλούρια καί τσουρέκια, έως φρούτα εποχής από τόν μανάβη, τά εποχιακά ροδάκινα, κεράσια καί βερίκοκα, συνθέτουν εικόνα απρέπειας πρός τό Ναό καί προσβολής πρός τήν μνήμη τών κεκοιμημένων. Οι γιαγιάδες μας τά παλαιότερα χρόνια, προσέφεραν κεράσματα, πίττες καί γλυκά κατά τά Ψυχοσάββατα, αλλά έξω, στήν αυλή τής Εκκλησίας. Μέσα στό Ναό, προσκόμιζαν τά κόλλυβα μόνο γιά τήν ακολουθία.

Ας Τον παρακαλέσουμε λοιπόν. Και των κεκοιμημένων μνημόνευσον Σωτήρ μου, εν δόξη όταν έλθης. Των δικών μας και όλων των ανθρώπων. Να συναντιόμαστε στην αγάπη Σου!