Κυριακή τοῦ Παραλύτου
Ο ΠΑΡΑΛΥΤΟΣ, Η ΚΟΛΥΜΒΗΘΡΑ ΚΑΙ ΤΟ ΒΑΠΤΙΣΜΑ
Θεολογική καί κοινωνική προσέγγιση
πρωτ.Βασιλείου Ἰ. Καλλιακμάνη
ΑΠΟ ΤΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ Ι.Μ.ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΚΑΡΕΑ
α)
Τό βάπτισμα συνδεόταν στήν ἐκκλησιαστική παράδοση κυρίως μέ τήν
ἀγρυπνία τοῦ Πάσχα. Τότε, πλῆθος ἀνθρώπων πού εἶχαν στή διάρκεια τῆς Μ.
Τεσσαρακοστῆς κατηχηθεῖ, ἔρχονταν πανηγυρικά διά τοῦ βαπτίσματος στήν
Ἐκκλησία. Ἡ λαμπάδα τῶν νεοφώτιστων, πού συνδέεται μέ τήν πασχαλινή
λαμπάδα, ἀποτελεῖ σύμβολο τοῦ ἐσωτερικοῦ φωτός καί τῆς πνευματικῆς
ἀναγέννησης τοῦ ἀνθρώπου.
Σύμβολο τῆς μετάβασης ἀπό τή ζωή τοῦ
σκότους στή ζωή τοῦ φωτός. Εἶναι δύσκολο στίς μέρες μας νά ἀντιληφθοῦμε
τό βαθύ θεολογικό νόημα τῆς εἰσόδου τοῦ ἀνθρώπου στό χῶρο τῆς χάριτος.
Κι αὐτό, διότι τό βάπτισμα ἔγινε ἁπλῶς ἕνα καλό ἔθιμο, ἕνα πολιτιστικό
αὐτονόητο γιά βρέφη, συχνά χωρίς πνευματική προοπτική.
β) Ἴσως δέ γίνεται εὐρύτερα ἀντιληπτό,
ὅτι ἡ εἴσοδος στό ἁγιασμένο ὕδωρ τῆς κολυμβήθρας χαριτώνει τόν ἄνθρωπο
καί δραστηριοποιεῖ ὅλες τίς ψυχικές του δυνάμεις γιά τόν πολύμορφο
πνευματικό ἀγώνα. Δέν κατανοεῖται ἐπίσης, ὅτι ἡ ἔνταξη αὐτή ἀποσπᾶ ἀπό
τή μοναξιά καί φέρει σέ κοινωνία τούς ἀνθρώπους μέ τόν Χριστό καί μεταξύ
τους. Τούς καθιστᾶ ὄντως ἀδελφούς ἐν Χριστῷ. Καί λέγονται αὐτά, διότι
τίς ἀνοιξιάτικες αὐ- τές μέρες γίνονται στούς ἐνοριακούς ναούς πολλές
βαπτίσεις νηπίων καί σύμφωνα μέ ἐπίσημες στατιστικές, πάνω ἀπό τό 90%
τοῦ ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ βαπτίζει τά παιδιά του. Πῶς τώρα φθάνουμε στό
σημεῖο, ἐνῶ οἱ νέοι ἀποτελοῦν μέλη τῆς Ἐκκλησίας, νά μήν «πᾶνε στήν
Ἐκκλησία», δύσκολα ἑρμηνεύεται.
γ) Ὅσα εἰπώθηκαν πιό πάνω γιά τό
βάπτισμα, μποροῦν νά συνδεθοῦν μέ τό σημερινό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα
(Ἰωάν. 5, 1-15). Ἡ σύνδεση αὐτή ἐξάλλου ἀπαντᾶ τόσο στήν ὑμνολογία ὅσο
καί στήν πατερική σκέψη καί θεολογία. Ἡ προβατική κολυμβήθρα ἦταν τύπος
τῆς κολυμβήθρας τοῦ ἁγίου βαπτίσματος, γράφει ὁ Ζιγαβηνός. Καί ὁ ἱερός
Χρυσόστομος ἐπισημαίνει ὅτι τότε, μόνο ἕνας εἶχε τή δυνατότητα νά
θεραπευθεῖ, ἐνῶ στό βάπτισμα τῆς Ἐκκλησίας «κἄν ἡ οἰκουμένη πᾶσα ἔλθῃ, ἡ χάρις οὐκ ἀναλίσκεται».
Καί πράγματι ἡ χάρη εἶναι ἀνεξάντλητη, ἀρκεῖ ὁ χριστιανός νά
ἀνταποκρίνεται στήν ἔλευση τῆς χάριτος καί μέ ἐπίγνωση νά ζεῖ σέ
κοινωνία μέ τούς ἄλλους τό μυστήριο τῆς πίστεως.
δ) Ὅταν βιώνεται ἡ ἐκκλησιαστική ἑνότητα
ὡς σχέση καί κοινωνία, ὡς ἄρση τοῦ σταυροῦ τοῦ ἄλλου, ὡς συμμετοχή στό
πρόβλημα, στόν πόνο καί στή θλίψη, τότε παραμερίζεται ἡ μοναξιά καί
γεμίζει ἡ κοινωνία ἀπό ἀνθρώπους. Ὅταν ὅμως καλλιεργεῖται στόν
ἐκκλησιαστικό χῶρο ἡ ἀτομική εὐσέβεια, αὐτή διαχέεται καί στήν κοινωνία
ὡς ἀτομισμός καί ὡς συμφεροντολογικός ἐγωκεντρισμός. Τότε ψάχνουμε
ἀνθρώπους καί δέν τούς βρίσκουμε. Ἀναζητοῦμε ἀνθρωπιά καί αὐτή ἔχει
ξεθωριάσει. Ὁπότε, βρίσκει πρόσφορο ἔδαφος ἡ μοναξιά καί ἡ ἀπελπισία.
ε) Ὁ Χριστός ὡς θεάνθρωπος ἀποτελεῖ
πρότυπο αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου. Δέν ἦλθε στόν κόσμο γιά νά διακονηθεῖ, ἀλλά
νά διακονήσει καί νά προσφέρει τή ζωή Του γιά τή σωτηρία τοῦ
δημιουργήματός Του. Ὅμως, σέβεται τήν ἐλευθερία καί τό αὐτεξούσιο τοῦ
ἀνθρώπου. Δέν ἐπεμβαίνει βίαια στή ζωή του. Ἀκόμη καί γιά τό δῶρο τῆς
ὑγείας ρωτᾶ: «Θέλεις ὑγιὴς γενέσθαι;». Μιά ἐρώτηση μάλλον
περιττή γιά κάποιον πού περίμενε τριάντα ὀκτώ ἔτη. Κι ὅμως, ἡ ἀπάντηση
ἀποκαλύπτει τό πρόβλημα τοῦ παραλύτου, ὁ ὁποῖος εἶχε δεχθεῖ μοιρολατρικά
τήν κατάστασή του καί δέν εἶχε τό κουράγιο καί τήν ἐλπίδα νά σηκωθεῖ,
γιά νά εἰσέλθει στά ἰαματικά νερά.
στ) Φαίνεται ὅτι δέν ἦταν μόνο σωματικά ἀλλά καί ψυχικά παράλυτος. Ἀντί λοιπόν μέ πόθο καί λαχτάρα νά ἀπαντήσει, «ναί Κύριε, θέλω νά γίνω καλά», μεταθέτει τό πρόβλημα λέγοντας: «Δέν ἔχω ἄνθρωπο νά μέ βάλει στή δεξαμενή, ὅταν ταραχθοῦν τά νερά». Κι ὁ ἰατρός τῶν ψυχῶν καί τῶν σωμάτων ἀνατρέποντας τή λογική τῆς ἀπελπισίας τοῦ λέγει: «Σήκω πάνω, πάρε τό κρεβάτι σου καί περπάτα».
Κι ἀμέσως ἔγινε ὑγιής, πῆρε τό κρεβάτι του καί περπατοῦσε. Δέ
χρειάζεται νά σχολιασθεῖ ὁ φθόνος καί ἡ τυπολατρία τῶν θρησκευτικῶν
ἀρχόντων τῶν Ἰουδαίων γιά τή δῆθεν παράβαση τῆς ἀργίας τοῦ Σαββάτου. Ἄς
ἑστιασθεῖ ἡ προσοχή μας στήν εὐθύνη τῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας ἀπέναντι στά
νεοβαπτιζόμενα παιδιά.
ζ) Χαρά Θεοῦ κατά τήν ἡμέρα πού
βαπτίζεται στά ἁγιασμένα νερά ἕνα νέο μέλος, κατά κανόνα μικρό παιδί,
καί εἰσέρχεται στήν Ἐκκλησία. Συμμετέχουμε πλῆθος ἀνθρώπων: κληρικοί,
ἀνάδοχοι, συγγενεῖς, φίλοι, γείτονες, συνάδελφοι καί γνωστοί. Ἡ
ἀτμόσφαιρα πανηγυρική, συγκινητική καί εὐφρόσυνη. Ὅλοι δίδουμε εὐχές καί
χαιρόμαστε τή μεγάλη αὐτή στιγμή. Ἀλλά μήπως αὐτό κρατᾶ μόνο λίγες
ὧρες; Ποῦ εἴμαστε ἀλήθεια ὅλοι ἐμεῖς, ὅταν τό παιδί αὐτό ἀρχίζει νά
ἀντιμετωπίζει τή μοναξιά, τήν ἐφηβική μελαγχολία, τό ἄγχος τῆς ζωῆς, τίς
ἐσωτερικές συγκρούσεις, τά ἀδιέξοδα καί τίς πρῶτες ἀπογοητεύσεις;
Εἴμαστε δίπλα του ὡς ἄνθρωποι ἤ ὡς κριτές καί τιμητές; Εἶναι λυπηρό στή
σημερινή κοινωνία, νέα παιδιά νά παραλύουν ψυχικά καί νά φωνάζουν «ἄνθρωπον οὐκ ἔχω».
Ἄς σκεφθοῦμε σοβαρά τήν εὐθύνη μας, ἐπαναφέροντας στήν κοινωνία τήν
ἀνθρωπιά μέ ἀναφορά στό Θεάνθρωπο Χριστό, τόν Ἀναστημένο Κύριο.
‘Από τό βιβλίο: ΜΑΘΗΤΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Ολίγα περί του Αγίου Νεομάρτυρος Αλεξάνδρου , από την '' Πεμπτουσία ''
Ο Άγιος Νεομάρτυς Αλέξανδρος καταγόταν από τη Θεσσαλονίκη. Ήταν ένα όμορφο αγόρι που δεν μπορούσε να περάσει απαρατήρητο από τους Τούρκους, οι οποίοι, εκτός από κορίτσια, έπαιρναν και αγόρια στα χαρέμια τους. Μάλιστα κάποιος Τούρκος τον είχε εντοπίσει και κινδύνευε. Οι γονείς του αναγκάστηκαν να τον φυγαδεύσουν στη Σμύρνη.
Το
μήνυμα του Χριστού προς την εκκλησία στην Σμύρνη (όπου μαρτύρησε ο
Άγιος Αλέξανδρος) (Αποκάλυψις Ιωάννου Β' 8-11). Μικρογραφία από
(ορθόδοξο) ισπανικό χειρόγραφο του 10ου αιώνα περίπου.
Σοβαρός και σεμνός, υποκρινόταν κάποιες φορές πως είναι σαλός και μιλούσε στους Τούρκους με πολλή αυστηρότητα και τους ήλεγχε για τις παρανομίες, τις αδικίες και την καταπίεση του φτωχού ραγιά. Στην Αίγυπτο κάποτε εξαιτίας αυτής της συμπεριφοράς του κινδύνευσε να φονευθεί. Κάποιοι,λόγω της συναναστροφής του με χριστιανούς και από κάποιους αινιγματικούς λόγους του, υποψιάζονταν πως είναι Χριστιανός. Προσπαθούσε με τον τρόπο του και το παράδειγμά του να διδάξει τους Τούρκους σωφροσύνη, δικαιοσύνη, φιλανθρωπία και κάθε αρετή. Δεν επιβάρυνε κανένα, δε ζητούσε χρήματα, όπως έκαναν άλλοι δερβίσηδες, αλλά εργαζόταν. Απ’ ότι φαίνεται ζούσε ως κρυπτοχριστιανός και σίγουρα θα είχε κάποιο πνευματικό, για τον οποίο πολλοί ερεύνησαν αλλά δεν κατόρθωσαν να μάθουν κάτι. Έζησε με αυτόν τον τρόπο δεκαοκτώ χρόνια. Τελικά περνώντας από τη Χίο στη Σμύρνη ένιωσε μέσα του την χάρη του Θεού, που του φανέρωνε ότι έφθασε η ώρα να ομολογήσει φανερά την πίστη του.
Ήταν λίγο πριν την Πεντηκοστή. Οπλισμένος με την δύναμη του τιμίου σταυρού παρουσιάστηκε στον Τούρκο δικαστή και με θάρρος του είπε :
Εγώ κάποτε, δικαστά, ήμουν Χριστιανός και από ανοησία μου αρνήθηκα την πίστη μου και έγινα Τούρκος. Ύστερα κατάλαβα πως η πρώτη πίστη μου ήταν φως και το έχασα, η δική σας είναι σκοτάδι, εξάλλου τη γνώρισα. Γι’ αυτό λοιπόν ήρθα σήμερα μπροστά σας, να ομολογήσω ότι έσφαλα, διότι αρνήθηκα το φως και δέχθηκα το σκοτάδι. Χριστιανός γεννήθηκα, Χριστιανός θέλω να πεθάνω. Άκουσες την απόφασή μου, κάνε μου ό,τι θέλεις, είμαι έτοιμος να πάθω κάθε βασανιστήριο και να χύσω και το αίμα μου για την αγάπη του Χριστού μου, τον οποίο κακώς αρνήθηκα.
Ο δικαστής και όλοι οι παριστάμενοι κατεπλάγησαν βλέποντας έτσι ξαφνικά ένα δερβίση από τη μια να ομολογεί πως είναι χριστιανός και από την άλλη να απορρίπτει το Ισλάμ. Όταν συνήλθαν από την έκπληξή τους του απάντησαν :
Τι είν’ αυτά που λες; Τρελάθηκες, εσύ δερβίσης να ντροπιάζεις την πίστη σου και τον εαυτό σου;
Πολύ σωστά λέτε, τους απάντησε ο Άγιος, πράγματι είχα τρελαθεί και τώρα ήρθα στα συγκαλά μου. Όλη σας τη θρησκεία την μελέτησα και κατάλαβα πως είναι ψεύτικη και μυσαρή.
Οι παριστάμενοι Τούρκοι οργίστηκαν και θεωρώντας πως είναι μεθυσμένος τον έκλεισαν στη φυλακή μέχρι την άλλη ημέρα, για να του περάσει η μέθη. Στο μεταξύ το γεγονός μαθεύτηκε και συγκεντρώθηκαν στου μουλά., την άλλη μέρα, περισσότεροι Τούρκοι.
Τον έφεραν λοιπόν μπροστά τους, όπου για δεύτερη φορά ομολόγησε τον Χριστό και καταφρόνησε το Ισλάμ.
Άρχισαν τότε τις κολακείες και τα ταξίματα αλλά και τις απειλές και το θάνατο, τα οποία ο Άγιος καταφρόνησε.
Την Παρασκευή προ της Πεντηκοστής τον έβγαλαν από τη φυλακή και τον οδήγησαν μπροστά στον κριτή πάλι, όπου είχαν συγκεντρωθεί όλοι οι σπουδαίοι του τόπου, όπως συνήθιζαν κάθε Παρασκευή, ως ημέρα γιορτής και αργίας για τους μουσουλμάνους αλλά και λόγω του γεγονότος της ομολογίας του μάρτυρος. Για τρίτη φορά ο Άγιος ομολόγησε μπροστά τους τον Τριαδικό Θεό και τη θεότητα του Χριστού κάνοντας μάλιστα το σημείο του σταυρού. Τότε, χωρίς αναβολή, ο κριτής έδωσε την απόφαση για θανατική καταδίκη με αποκεφαλισμό.
Με δεμένα τα χέρια τον οδηγούσαν στο συνηθισμένο τόπο εκτελέσεων. Σ’ όλη τη διαδρομή ιμάμηδες και χοτζάδες δεν έπαυαν να τον συμβουλεύουν. Εκείνος ούτε καν που άκουγε τα ψυχόλεθρα λόγια τους, προσηλωμένος στον Χριστό, μόνο έλεγε : Χριστιανός είμαι και Χριστιανός ν’ αποθάνω.
Όταν έφτασαν στον τόπο της εκτέλεσης ο δήμιος έβγαλε το σπαθί και το έδειχνε στον μάρτυρα γυμνό, αστραφτερό και κοφτερό, για να τον φοβίσει. Ο Άγιος όμως το κοίταξε χωρίς κατάπληξη και φόβο. Παρακολουθούσαν το γεγονός πλήθη ανθρώπων, Ρωμιοί, Φράγκοι, Αρμένηδες και Τούρκοι. Ένας Φράγκος μάλιστα ορκίστηκε πως ποτέ δεν είδε άνθρωπο με τόση σταθερότητα. Ο δήμιος διέταξε τον μάρτυρα να γονατίσει.
Τότε έφτασε διαταγή από τον Μουλά να περιμένουν να έρθει κι ο γιος του Μουλά να δει την εκτέλεση.
Περίμεναν μια ώρα. Ο Άγιος γονατιστός, με σκυμμένη την κεφαλή, βλέποντας μόνο μπροστά, προσευχόμενος και νοερά και με τα χείλη του. Οι Χριστιανοί αγωνιούσαν αναλογιζόμενοι την αδυναμία της ανθρώπινης φύσης.
Τελικά ολοκληρώθηκε το μαρτύριο του Αγίου νεομάρτυρος Αλεξάνδρου, υψώνοντας την αγία πίστη του Χριστού, χαροποιώντας τους Αγγέλους και καταισχύνοντας τους δαίμονες
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου