29 Μαρτίου Ε΄ Κυριακή των Νηστειών , μνήμη της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας, του εν αγίοις πατρός ημών Μάρκου επισκόπου Αρεθουσίω ν και των Αγίων μαρτύρων Βαραχησίου και Ιωνά

 

Ευαγγελικό ανάγνωσμα Ε΄ Κυριακής των Νηστειών 

Εν ταῖς ημέραις ἐκεῖναις, ἦσαν οἱ μαθηταί ἐν τῇ ὁδῷ ἀναβαίνοντες εἰς Ἱεροσόλυμα· καὶ ἦν προάγων αὐτοὺς ὁ Ἰησοῦς, καὶ ἐθαμβοῦντο, καὶ ἀκολουθοῦντες ἐφοβοῦντο. Καὶ παραλαβὼν πάλιν τοὺς δώδεκα ἤρξατο αὐτοῖς λέγειν τὰ μέλλοντα αὐτῷ συμβαίνειν, ὅτι ἰδοὺ ἀναβαίνομεν εἰς Ἱεροσόλυμα καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδοθήσεται τοῖς ἀρχιερεῦσι καὶ γραμματεῦσι, καὶ κατακρινοῦσιν αὐτὸν θανάτῳ καὶ παραδώσουσιν αὐτὸν τοῖς ἔθνεσι, καὶ ἐμπαίξουσιν αὐτῷ καὶ μαστιγώσουσιν αὐτὸν καὶ ἐμπτύσουσιν αὐτῷ καὶ ἀποκτενοῦσιν αὐτόν, καὶ τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἀναστήσεται.

Καὶ προσπορεύονται αὐτῷ Ἰάκωβος καὶ Ἰωάννης υἱοὶ Ζεβεδαίου λέγοντες· διδάσκαλε, θέλομεν ἵνα ὃ ἐὰν αἰτήσωμεν ποιήσῃς ἡμῖν. Ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς· τί θέλετε ποιῆσαί με ὑμῖν; Οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ· δὸς ἡμῖν ἵνα εἷς ἐκ δεξιῶν σου καὶ εἷς ἐξ εὐωνύμων σου καθίσωμεν ἐν τῇ δόξῃ σου. Ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· οὐκ οἴδατε τί αἰτεῖσθε. Δύνασθε πιεῖν τὸ ποτήριον ὃ ἐγὼ πίνω, καὶ τὸ βάπτισμα ὃ ἐγὼ βαπτίζομαι βαπτισθῆναι; Οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ· δυνάμεθα. Ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· τὸ μὲν ποτήριον ὃ ἐγὼ πίνω πίεσθε, καὶ τὸ βάπτισμα ὃ ἐγὼ βαπτίζομαι βαπτισθήσεσθε· Τὸ δὲ καθίσαι ἐκ δεξιῶν μου καὶ ἐξ εὐωνύμων οὐκ ἔστιν ἐμὸν δοῦναι, ἀλλ᾿ οἷς ἡτοίμασται. Καὶ ἀκούσαντες οἱ δέκα ἤρξαντο ἀγανακτεῖν περὶ Ἰακώβου καὶ Ἰωάννου. Ὁ δὲ Ἰησοῦς προσκαλεσάμενος αὐτοὺς λέγει αὐτοῖς· οἴδατε ὅτι οἱ δοκοῦντες ἄρχειν τῶν ἐθνῶν κατακυριεύουσιν αὐτῶν καὶ οἱ μεγάλοι αὐτῶν κατεξουσιάζουσιν αὐτῶν· οὐχ οὕτω δὲ ἔσται ἐν ὑμῖν, ἀλλ᾿ ὃς ἐὰν θέλῃ γενέσθαι μέγας ἐν ὑμῖν, ἔσται ὑμῶν διάκονος, καὶ ὃς ἐὰν θέλῃ ὑμῶν γενέσθαι πρῶτος, ἔσται πάντων δοῦλος· καὶ γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἦλθε διακονηθῆναι, ἀλλὰ διακονῆσαι, καὶ δοῦναι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ λύτρον ἀντὶ πολλῶν.

Ἀπόδοση στη νεοελληνική:

Τις ημέρες ἐκείνες, ἀνέβαιναν οἱ μαθητές τὸν δρόμο πρὸς τὰ Ἱεροσόλυμα καὶ ὁ Ἰησοῦς ἐβάδιζε πρὶν ἀπ’ αὐτοὺς καὶ ἦσαν κατάπληκτοι, ἐκεῖνοι δὲ ποὺ ἀκολουθοῦσαν ἐφοβοῦντο. Καὶ ἐπῆρε πάλιν κατὰ μέρος τοὺς δώδεκα καὶ ἄρχισε νὰ τοὺς λέγῃ τὰ μέλλοντα νὰ τοῦ συμβοῦν, ὅτι, «Ἰδού, ἀναβαίνομεν εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα καὶ ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου θὰ παραδοθῇ εἰς τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ τοὺς γραμματεῖς καὶ θὰ τὸν καταδικάσουν εἰς θάνατον καὶ θὰ τὸν παραδώσουν εἰς τοὺς ἐθνικούς. Θὰ τὸν ἐμπαίξουν καὶ θὰ τὸν μαστιγώσουν, θὰ τὸν φτύσουν καὶ θὰ τὸν θανατώσουν καὶ τὴν Τρίτη ἡμέραν θὰ ἀναστηθῇ».
Καὶ τὸν πλησιάζουν ὁ Ἰάκωβος καὶ ὁ Ἰωάννης, οἱ υἱοὶ τοῦ Ζεβεδαίου καὶ τοῦ λέγουν, «Διδάσκαλε, θέλομεν ἐκεῖνο, ποὺ θὰ σοῦ ζητήσωμεν, νὰ μᾶς τὸ κάνῃς». Αὐτὸς δὲ τοὺς εἶπε, «Τί θέλετε νὰ σᾶς κάνω;». Ἐκεῖνοι τοῦ εἶπαν, «Δός μας νὰ καθήσωμεν ὁ ἕνας εἰς τὰ δεξιά σου καὶ ὁ ἄλλος εἰς τὰ ἀριστερά σου ὅταν ἔλθῃ ἡ ἡμέρα τῆς δόξης σου». Ὁ Ἰησοῦς τοὺς εἶπε, «Δὲν ξέρετε τί ζητᾶτε. Μπορεῖτε νὰ πιῆτε τὸ ποτῆρι, ποὺ ἐγὼ πίνω καὶ νὰ βαπτισθῆτε τὸ βάπτισμα, ποὺ ἐγὼ βαπτίζομαι;». Ἐκεῖνοι εἶπαν, «Μποροῦμε». Ὁ Ἰησοῦς τοὺς εἶπε, «Τὸ ποτῆρι, ποὺ ἐγὼ θὰ πιῶ, θὰ τὸ πιῆτε καὶ θὰ βαπτισθῆτε τὸ βάπτισμα, τὸ ὁποῖον ἐγὼ βαπτίζομαι. Τὸ νὰ σᾶς βάλω ὅμως νὰ καθήσετε εἰς τὰ δεξιά μου ἢ εἰς τὰ ἀριστερά, δὲν εἶναι δικαίωμά μου νὰ τὸ δώσω ἀλλ’ εἶναι δι’ ἐκείνους, διὰ τοὺς ὁποίους ἔχει ἐτοιμασθῆ». Καὶ ὅταν οἱ δέκα τὸ ἄκουσαν, ἄρχισαν νὰ ἀγανακτοῦν ἐναντίον τοῦ Ἰακώβου καὶ τοῦ Ἰωάννου. Ὁ δὲ Ἰησοῦς τοὺς ἐκάλεσε καὶ τοὺς λέγει, «Ξέρετε ὄτι ἐκεῖνοι ποὺ θεωροῦνται ἄρχοντες τῶν ἐθνῶν, τὰ καταδυναστεύουν, καὶ οἱ μεγάλοι ἄνδρες τους τὰ καταπιέζουν. Μεταξύ σας ὅμως δὲν θὰ συμβαίνῃ τὸ ἴδιο. Ἀλλ’ ἐκεῖνος ποὺ θέλει νὰ γίνῃ μεγάλος μεταξύ σας, θὰ εἶναι ὑπηρέτης σας, καὶ ἐκεῖνος ποὺ θέλει νὰ εἶναι μεταξύ σας πρῶτος, θὰ εἶναι δοῦλος ὅλων. Διότι καὶ ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου δὲν ἦλθε νὰ ὑπηρετηθῇ ἀλλὰ νὰ ὑπηρετήσῃ καὶ νὰ δώσῃ τὴν ζωήν του λύτρον διὰ πολλούς».

Ε΄ Κυριακή των Νηστειών - Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας - Πορεία προς το Πάθος

Πορεία προς το Πάθος - “Ιδού αναβαίνομεν εις Ιεροσόλυμα”

Πλησιάζουμε προς το τέλος της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και το Ευαγγέλιο της ημέρας κάνει αναφορά στα Πάθη. Ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός αναγγέλλει ότι “ιδού αναβαίνομεν εις Ιεροσόλυμα και ο Υιός του ανθρώπου παραδοθήσεται τοις αρχιερεύσιν και γραμματεύσι, και κατακρινούσιν Αυτόν θανάτω”. Προετοιμαζόμενος κατά το Τριώδιο ο νους, η ψυχή και η καρδιά για την όσο το δυνατό καλύτερη προπαρασκευή των πιστών για άξιο εορτασμό των Παθών και της Αναστάσεως του Κυρίου μας, μεταξύ άλλων το ευαγγελικό ανάγνωσμα μας ενημερώνει για την “σφαγήν την άδικον,” διαφυλάσσοντάς μας έτσι από τυχόν αισθήματα απαισιοδοξίας. Τονίζεται ταυτόχρονα ότι “ο Υιός του ανθρώπου ουκ ήλθεν διακονηθήναι, αλλά διακονήσαι και δούναι την ψυχήν αυτού λύτρον αντί πολλών”.

Το “ποτήριον”

Στο ευαγγέλιο ακούγεται καθαρά πλέον η προφητεία του Πάθους του Υιού του Θεού που πλησιάζει. “Ήρξατο αυτοίς λέγειν τα μέλλοντα αυτώ συμβαίνειν”. Λίγος μόνο χρόνος μένει που θα είναι ο Κύριος μαζί με τους μαθητές του και πρέπει να τους μιλήσει και να τους προετοιμάσει για πολλά ακόμα. Κάνει ειδικότερα λόγο για το “ποτήριον” που μέλλει να πιεί. “Δύνασθαι πιείν το ποτήριον, ό εγώ πίνω;” ερωτά ο Κύριος του αποστόλους. Το “ποτήριον” του σημερινού ευαγγελίου μας υπενθυμίζει σαφώς την προσευχή του Κυρίου στη Γεθσημανή και το μελλούμενο Πάθος.

Ωστόσο, οι απόστολοι “σάρκα φρονούντες και κόσμον οικούντες” δεν είναι σε θέση να κατανοήσουν ακόμα τους λόγους του Θεανθρώπου. Αντίθετα φιλονικούσαν για τις πρωτοκαθεδρίες και “ήρξαντο αγανακτείν” τόσον, που ο Χριστός τους είπε: “Ουκ οίδατε τι αιτείσθαι. Ος εάν θέλει υμών γενέσθαι πρώτος, έσται πάντων διάκονος”. Αυτή είναι η νέα τάξη πραγμάτων που εγκαινιάζει ο Σωτήρας μας με λόγια και με έργα. “Ουκ ήλθον διακονηθήναι, αλλά διακονήσαι”.

Η Μαρία η Αιγυπτία

Σήμερα η Εκκλησία μας τιμά και την μνήμη της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας, η οποία αφού ελάμπρυνε την έρημο για σαρανταεπτά ολόκληρα χρόνια με την κατά Χριστόν άσκηση, μας κατέλιπε λαμπρό παράδειγμα μετάνοιας και επιστροφής στο Θεό. Έτσι όλα τα αναγινωσκόμενα και ψαλλόμενα του Τριωδίου βρίσκονται σε πλήρη σύνθεση και αρμονία με τα εορταζόμενα κατά τη διάρκεια του πρόσωπα, η αγία βιωτή των οποίων με τα συναξάρια και τα τροπάρια καθοδηγεί τους πιστούς στον αγιασμό και τη θέωση. Εις το συναξάριο της ημέρας διαβάζομεν: “Της Οσίας ταύτης η μνήμη τελείται μεν κατά την πρώτην Απριλίου, ετάχθη δε η αυτή και σήμερον, εγγίζοντος ήδη του τέλους της Αγίας Τεσσαρακοστής, προς διέγερσιν των ραθύμων και αμαρτωλών εις μετάνοιαν, εχόντων υπόδειγμα την εορταζομένην Αγίαν”.

Αγαπητοί αδελφοί, ο Κύριος μιλά στους μαθητές για το Πάθος Του, αλλά καλεί και όλους εμάς να ετοιμαστούμε κατάλληλα για να συνοδοιπορήσουμε μαζί Του και να Τον ακολουθήσουμε στη σταυρική του θυσία. Μια συνοδοιπορία που θα μας καταξιώσει να Τον συναντήσουμε Αναστημένο. Σ΄ αυτή την πορεία προβάλλει ως παράδειγμα και η ζωή της Μαρίας της Αιγυπτίας, η οποία με την μετάνοια και την επιστροφή της στο Θεό αποτελεί δείκτη και για τη δική μας ζωή.

Εκκλησία Κύπρου - Χριστάκης Ευσταθίου, Θεολόγος.

 

Ο Άγιος Μάρκος Επίσκοπος Αρεθουσίων 

Ο Άγιος Μάρκος ήκμασε κατά τους χρόνους του βασιλέως Κωνσταντίου (337-361 μ.Χ.). Ήταν Επίσκοπος Αρεθουσίων. Το έτος 341 μ.Χ. συμμετείχε στην Σύνοδο της Αντιόχειας. Στα Πρακτικά μάλιστα αυτής, διασώζεται «Έκθεσις Πίστεως Μάρκου Αρεθουσίων». Το επόμενο έτος συμμετείχε στην αντιπροσωπεία Επισκόπων, η οποία μετέβη στα Τρέβηρα για να συναντήσει τον αυτοκράτορα Κώνσταντα. Το έτος 343 μ.Χ. έλαβε μέρος στην Σύνοδο της Φιλιππουπόλεως και το έτος 351 μ.Χ. στην Σύνοδο του Σιρμίου, η οποία καταδίκασε τον Φωτεινό, Επίσκοπο Σιρμίου, ως οπαδό του αιρετικού Επισκόπου Αγκύρας, Μαρκέλλου. Τον συναντάμε, επίσης, στην Σύνοδο της Σελευκείας της Ισαυρίας, το έτος 358 μ.Χ.

Ο Άγιος Μάρκος αναδείχθηκε μεγάλος διώκτης της ειδωλολατρίας και οδήγησε με τον φιλόθεο βίο και το ευαγγελικό κήρυγμά του πολλούς Εθνικούς στην αληθινή πίστη. Με την προτροπή του δε οι Χριστιανοί, οι οποίοι προέρχονταν από τον κόσμο των Εθνικών, γκρέμισαν έναν ειδωλολατρικό ναό. Ο αυτοκράτορας Ιουλιανός ο Παραβάτης απαιτούσε από τον Άγιο ή να δώσει αποζημίωση για τον κατεστραμμένο ναό ή να τον ξαναοικοδομήσει. Γι’ αυτό, όταν πληροφορήθηκε την σύλληψη πολλών Χριστιανών για το συγκεκριμένο γεγονός, παρουσιάσθηκε μόνος του στις αρχές πού τον καταδίωκαν, το 363 μ.Χ.

Το μαρτύριο και τα βασανιστήρια, τα οποία υπέστη ο Άγιος Μάρκος, χαρακτηρίζονται από τον Θεοδώρητο Κύρου ως πραγματική τραγωδία. Να πώς περιγράφει ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος το μαρτύριο του Αγίου: «Οδηγούσαν τον γέροντα Επίσκοπο, τον εθελοντή αθλητή, διά μέσου της πόλεως και σε όλους ήταν σεβαστός για την πολιτεία του, πλην των διωκτών και τυράννων, πού αγωνίζονταν πώς να υπερβάλλουν ο ένας τον άλλον στην θρασύτητα κατά του πρεσβύτου. Τον έσυραν διά μέσου πλατειών, τον ωθούσαν προς υπονόμους, τον έσυραν από τα μαλλιά και τα γένια. Δεν υπήρχε μέλος του σώματός του πού να μην υπέστη μαζί με τις κακώσεις και ταπείνωση. Τον ύψωναν μετέωρο από τα πόδια και με τις μυτερές γραφίδες έκαναν παιχνίδι τους την τραγωδία. Του τρυπούσαν τα αυτιά… Τον κρέμασαν ψηλά μέσα σε δίχτυ και τον άλειψαν με μέλι και αλάτι. Οι σφίγγες και οι μέλισσες τον κεντούσαν, ενώ το καταμεσήμερο ο ήλιος με τις καυστικές του ακτίνες αύξανε την φλόγωση».

Ο Άγιος Μάρκος τα υπέμεινε όλα με καρτερία και ανεξικακία. Ευχαριστούσε και δοξολογούσε το Όνομα του Τριαδικού Θεού.

Ο ύπαρχος της πόλεως Αρεθούσης θαύμασε την γενναιότητα και την πνευματική ανδρεία του Αγίου Μάρκου και εξέφρασε την έντονη δυσαρέσκειά του προς τον αυτοκράτορα Ιουλιανό για τον διωγμό του Αγίου. Ζήτησε δε μάλιστα την απελευθέρωσή του. Ο Άγιος όχι μόνο ελευθερώθηκε, αλλά με την Χάρη του Θεού βάπτισε Χριστιανούς και τους διώκτες του.

Ο Άγιος Μάρκος κοιμήθηκε με ειρήνη.

Απολυτίκιο. Ήχος δ’. Ο υψωθείς εν τώ Σταυρώ.

Αρεθουσίων ο σοφός Ποιμενάρχης, υπέρ Χριστού Μάρκε στερρώς ηνωνίσω, εν τη Φοινίκη δε ω Κύριλλε Διάκονε, Μάρτυς ώφθης ένθεος, και εν Γάζη τη πόλει, άμα και Ασκάλωνι, Ιερείς θεοφόροι, μετά Γυναίων ήθλησον σεμνών, ούς ως οπλίτας, Χριστού μακαρίσωμεν.

Βίος  των Αγίων Μαρτύρων  Βαραχησίου, Ιωνά και των συν αυτοίς, Πολιούχων Φαράσων της Καππαδοκίας 

Οι Άγιοι αυτοί Μάρτυρες έζησαν κατά τους χρόνους του βασιλέως των Περσών Σαβωρίου και του αυτοκράτορος Αγίου Κωνσταντίνου του Μεγάλου.

Οι Άγιοι Ιωνάς και Βαραχήσιος, όντας μοναχοί, αναχώρησαν για την Περσία. Εκεί στην πόλη Μαρβιαβώχ, βρήκαν τους Αγίους Μάρτυρες: Άβιβο, Ζανιθά, Ηλία, Λάζαρο, Μάρη, Μαρουθά, Ναρσή, Σάββα και Σιμιάθη, οι οποίοι ήταν έγκλειστοι στην φυλακή και τους ενθάρρυναν προς τους μαρτυρικούς αγώνες. Γι’ αυτό τον λόγο συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν στους άρχοντες των Περσών Μασδράδ, Σιρώ και Μαρμισή, οι οποίοι τους συμβούλευσαν να αρνηθούν τον Χριστό και να προσκυνήσουν την φωτιά, το νερό και τον ήλιο. Επειδή όμως δεν υπάκουσαν, τους έδεσαν και άρχισαν να τους χτυπούν αλύπητα. Και αφού τους χτύπησαν, τους έσυραν με τραχιά ραβδιά και τους άφησαν έξω στην παγωνιά όλη τη νύχτα.

Στη συνέχεια, έκοψαν τα δάκτυλα των χεριών και των ποδιών του Αγίου Ιωνά και τον έδεσαν σφικτά σε δένδρο. Εκεί τον πριόνισαν στη μέση και τον έριξαν σε βαθύ λάκκο, όπου και παρέδωσε την ψυχή του στον Κύριο. Τον Άγιο Βαραχήσιο, αφού τον έσυραν γυμνό στα αγκάθια, τον έριξαν σε λάκκο και έχυσαν βραστή πίσσα επάνω στον φάρυγγά του, και έτσι τελειώθηκε ο βίος του.

Το ίδιο σκληρά βασανίσθηκαν και οι άλλοι Άγιοι Μάρτυρες, οι οποίοι θανατώθηκαν με πικρότατο θάνατο. Τα ιερά λείψανα αυτών αγοράστηκαν από κάποιον ευσεβή Χριστιανό, ο οποίος τα ενταφίασε με ευλάβεια.

Απολυτίκιον. Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.

Χορόν εννεάριθμον, πανευκλεών Αθλητών, και λόγοις και πράξεσι, προς μαρτυρίου οδόν, λαμπρώς ενισχύσατε: όθεν ηγωνισμένοι, συν αυτοίς θεοφρόνως, άμα Βαραχησίω, Ιωνά θεοφόρε, πρεσβεύσατε τω Κυρίω, χάριν δούναι ημίν και έλεος.

Κοντάκιον. Ήχος δ’. Ο υψωθείς εν τω Σταυρώ.

Η των Μαρτύρων ενδεκάριθμος φάλαγξ, ανευφημείσθω μελωδίαις ασμάτων, συν Ιωνά ο θείος Βαραχήσιος, Άβιβος και Λάζαρος, και Ναρσής και Ηλίας, Μάρης Σιμεήθης τε, Μαρουθάς ο θεόφρων, και Ζανιθάς και Σάββας ο στερρός, υπέρ ημών γαρ, Χριστόν ικετεύουσι.

Μεγαλυνάριον.

Στίφος ενδεκάριθμον Αθλητών, εχθρών μυριάδας, ετροπώσαντο νοητών, ων τας αριστείας, αινούντες χαρμοσύνως, Χριστόν τον αθλοθέτην, υπερδοξάσωμεν.

Η/Υ ΠΗΓΗ:
ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ