19 Απριλίου , Κυριακή της Ψηλαφήσεως του Κυρίου υπό του Αγίου Αποστόλου Θωμά

Κυριακή του Θωμά 

Το Ευαγγέλιο  της Κυριακής, η απόδοσή του στην νεοελληνική.

Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο Κεφ. 20, χωρίο 19 έως 31.

῾Ο ᾿Ιησοῦς Χριστὸς ἐμφανίζεται εἰς τοὺς ἀποστόλους

Κ΄. 19 Οὔσης οὖν ὀψίας τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ τῇ μιᾷ τῶν σαββάτων, καὶ τῶν θυρῶν κεκλεισμένων ὅπου ἦσαν οἱ μαθηταὶ συνηγμένοι διὰ τὸν φόβον τῶν ᾿Ιουδαίων, ἦλθεν ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ ἔστη εἰς τὸ μέσον, καὶ λέγει αὐτοῖς· εἰρήνη ὑμῖν. 20 καὶ τοῦτο εἰπὼν ἔδειξεν αὐτοῖς τὰς χεῖρας καὶ τὴν πλευρὰν αὐτοῦ. ἐχάρησαν οὖν οἱ μαθηταὶ ἰδόντες τὸν Κύριον.

21 εἶπεν οὖν αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς πάλιν· εἰρήνη ὑμῖν. καθὼς ἀπέσταλκέ με ὁ πατήρ, κἀγὼ πέμπω ὑμᾶς. 22 καὶ τοῦτο εἰπὼν ἐνεφύσησε καὶ λέγει αὐτοῖς· λάβετε Πνεῦμα ῞Αγιον· 23 ἄν τινων ἀφῆτε τὰς ἁμαρτίας, ἀφίενται αὐτοῖς, ἄν τινων κρατῆτε, κεκράτηνται.

῾Ο ᾿Ιησοῦς Χριστὸς ἐμφανίζεται εἰς τὸν Θωμᾶν

24 Θωμᾶς δὲ εἷς ἐκ τῶν δώδεκα, ὁ λεγόμενος Δίδυμος, οὐκ ἦν μετ' αὐτῶν ὅτε ἦλθεν ὁ ᾿Ιησοῦς. 25 ἔλεγον οὖν αὐτῷ οἱ ἄλλοι μαθηταί· ἑωράκαμεν τὸν Κύριον. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς· ἐὰν μὴ ἴδω ἐν ταῖς χερσὶν αὐτοῦ τὸν τύπον τῶν ἥλων, καὶ βάλω τὸν δάκτυλόν μου εἰς τὸν τύπον τῶν ἥλων, καὶ βάλω τὴν χεῖρά μου εἰς τὴν πλευρὰν αὐτοῦ, οὐ μὴ πιστεύσω. 26 Καὶ μεθ' ἡμέρας ὀκτὼ πάλιν ἦσαν ἔσω οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ καὶ Θωμᾶς μετ' αὐτῶν. ἔρχεται ὁ ᾿Ιησοῦς τῶν θυρῶν κεκλεισμένων, καὶ ἔστη εἰς τὸ μέσον καὶ εἶπεν· εἰρήνη ὑμῖν. 27 εἶτα λέγει τῷ Θωμᾷ· φέρε τὸν δάκτυλόν σου ὧδε καὶ ἴδε τὰς χεῖράς μου, καὶ φέρε τὴν χεῖρά σου καὶ βάλε εἰς τὴν πλευράν μου, καὶ μὴ γίνου ἄπιστος, ἀλλὰ πιστός. 28 καὶ ἀπεκρίθη Θωμᾶς καὶ εἶπεν αὐτῷ· ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου. 29 λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς· ὅτι ἑώρακάς με, πεπίστευκας· μακάριοι οἱ μὴ ἰδόντες καὶ πιστεύσαντες.

῾Ο σκοπὸς τοῦ παρόντος εὐαγγελίου

30 Πολλὰ μὲν οὖν καὶ ἄλλα σημεῖα ἐποίησεν ὁ ᾿Ιησοῦς ἐνώπιον τῶν μαθητῶν αὐτοῦ, ἃ οὐκ ἔστι γεγραμμένα ἐν τῷ βιβλίῳ τούτῳ· 31ταῦτα δὲ γέγραπται ἵνα πιστεύσητε ὅτι ᾿Ιησοῦς ἐστιν ὁ Χριστὸς ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ, καὶ ἵνα πιστεύοντες ζωὴν ἔχητε ἐν τῷ ὀνόματι αὐτοῦ.

ΑΠΟΔΟΣΗ

Ήταν προς το βράδυ εκείνης της ημέρας, της πρώτης ημέρας της εβδομάδος και ενώ οι θύρες ήσαν κλεισμένες, εκεί πού ήσαν μαζεμένοι οι μαθηταί για το φόβο από τους Ιουδαίους, ήλθε ο Ιησούς και στάθηκε στη μέση και τους λέγει: Ειρήνη σε σας.

Και όταν τους είπε αυτό, ύστερα τους έδειξε τα χέρια και την πλευρά του. Χάρηκαν λοιπόν οι μαθηταί, όταν είδαν τον Κύριο.
Τους είπε λοιπόν πάλιν ο Ίησούς «Ειρήνη σε σας». Καθώς ο Πατέρας έστειλε εμένα, έτσι κι εγώ στέλνω εσάς.
Και όταν είπε αυτό, εφύσηξε στο πρόσωπο τους και τους λέγει: Λάβετε Άγιο Πνεύμα. Σ' οποίους θα αφήσετε τις αμαρτίες θα είναι σ' αυτούς αφημένες· σ' οποίους τις κρατάτε, μένουν ασυγχώρητες. Ο Θωμάς, ένας από τους δώδεκα, πού λεγόταν Δίδυμος, δεν ήταν μαζί με αυτούς, όταν ήλθε ο Ιησούς. Του έλεγαν λοιπόν οι άλλοι μαθηταί. «Είδαμε τον Κύριο».
Και ο Θωμάς είπε· Αν δεν ιδώ στα χέρια του το σημάδι από τα καρφιά και αν δεν βάλω το δάχτυλο μου στο σημάδι των καρφιών, αν δεν βάλω το χέρι μου στην πλευρά του, ποτέ δεν θα πιστεύσω.
Ύστερα από οκτώ ήμερες ήσαν πάλιν μαζεμένοι μέσα οι μαθηταί του Χριστού και μαζί μ' αυτούς ήταν και ο Θωμάς. Έρχεται ο Ιησούς, ενώ οι θύρες ήσαν κλεισμένες και στάθηκε στη μέση και είπε: «Ειρήνη σε σας».
Ύστερα λέγει στον Θωμά· «Φέρε εδώ το δάχτυλο σου και δες τα χέρια μου και φέρε και βάλε το χέρι σου στην πλευρά μου, και μη γίνεσαι άπιστος, αλλά να είσαι πιστός».
Και αποκρίθηκε ο Θωμάς και είπε: «Ο Κύριος μου και ο θεός μου». Του λέγει ο Ιησούς- Επίστευσες, επειδή με είδες. Χαρά σε εκείνους, πού δεν με είδαν και επίστευσαν».

Ο σκοπός της συγγραφής του Ευαγγελίου

Ο Ιησούς έκανε Βέβαια και πολλά άλλα θαύματα μπροστά στους μαθητές του, που δεν είναι γραμμένα σ' αυτό εδώ το βιβλίο. Αυτά όμως γράφτηκαν για να πιστέψετε πως ο Ιησούς είναι ο Χριστός ο Υιός του Θεού, και πιστεύοντας να έχετε δι' αυτού τη ζωή.

Κυριακή τοῦ Θωμᾶ

Ἰωάννου Φουντούλη

 Ὁ πανηγυρισμός τοῦ Πάσχα συνεχίζεται καθ᾽ ὅλην τήν ἑβδομάδα πού τό ἀκολουθεῖ, τήν Διακαινήσιμο, τήν νέα ἑβδομάδα. Ὅλη αὐτή λογίζεται ὡς μία πασχάλιος ἡμέρα, κατά τήν ὁποία «αὐτήν τήν ζωηφόρον ἀνάστασιν ἑορτάζομεν τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ», κατά τό συναξάριο. Καί ἡ ἑβδομάς κατακλείεται μέ τήν ὀγδόη ἡμέρα, τήν Νέα Κυριακή, τήν ἄλλως λεγομένη Κυριακή τοῦ Θωμᾶ ἤ τοῦ Ἀντίπασχα.

Αὐτή εἶναι ὁ τύπος τῆς ὀγδόης ἡμέρας τοῦ μέλλοντος αἰῶνος, «ὅτι εἰς εἰκόνα τάττεται τῆς ἀπεράντου ἐκείνης ἡμέρας, τῆς ἐν τῷ μέλλοντι αἰῶνι, ἥτις καί πρώτη καί μία ἔσται πάντως, μή νυκτί διακοπτομένη», κατά τό συναξάριο.

Δέν εἶναι ὅμως ἡ Κυριακή τοῦ Θωμᾶ ἐξεικόνισμα τοῦ μέλλοντος αἰῶνος ἁπλῶς καί μόνο γιατί εἶναι ἡ ὀγδόη ἡμέρα ἀπό τοῦ Πάσχα. Ἀλλά καί γιατί εἶναι ἡ ἡμέρα τῆς παρουσίας τοῦ Χριστοῦ στό μέσον τοῦ κύκλου τῶν ἕνδεκα μαθητῶν, τῆς διαπιστώσεως τοῦ γεγονότος τῆς ἀναστάσεως, τῆς ἄρσεως κάθε ἀμφιβολίας, τῆς προσωπικῆς κοινωνίας καί τῆς ψηλαφήσεως τοῦ ἀναστάντος. Ἀκριβῶς δέ ἡ παρουσία αὐτή καί ἡ ψηλάφησις εἶναι τύπος τῆς αἰωνίου παρουσίας τοῦ Χριστοῦ κατά τόν μέλλοντα αἰῶνα ἐν τῷ μέσῳ τῆς Ἐκκλησίας Του. Τότε τίποτε δέν θά ἐμποδίσῃ τήν ποθητή θέα τοῦ Θεοῦ, τοῦ Χριστοῦ, καί τήν προσωπική κοινωνία μέ Αὐτόν. Τότε τά φράγματα τῆς δυσπιστίας θά πέσουν καί μαζί μέ τόν Θωμᾶ ὁ λαός τοῦ Θεοῦ θά ὁμολογῇ τήν σωτήριο ὁμολογία: «Ὁ Κύριός μου καί ὁ Θεός μου» (Ἰω. 20, 28).

Ἀπό τήν ὑμνογραφία τῆς ἑορτῆς σταχυολογοῦμε τό δοξαστικό τοῦ ἑσπερινοῦ τοῦ πλ. β΄ἤχου. Ἀναφέρεται στήν εἴσοδο τοῦ Χριστοῦ κεκλεισμένων τῶν θυρῶν κατά τήν Κυριακή τοῦ Πάσχα στό ὑπερῷο τῆς Σιών. Ὁ Θωμᾶς ἀπουσίαζε καί μέ δυσπιστία ἐκφράζεται γιά τό γεγονός τῆς ἀναστάσεως. Θέλει γιά νά βεβαιωθῇ νά ἴδῃ μέ τά ἴδια του τά μάτια τόν Κύριο. Νά ἴδῃ τήν πλευρά, ἀπό τήν ὁποία ἔρρευσε τό αἷμα καί τό ὕδωρ, ὁ τύπος τοῦ βαπτίσματος. Νά ἴδῃ τήν πληγή, ἀπό τήν ὁποία ἰάθη ἡ μεγάλη πληγή, ὁ ἄνθρωπος. Νά ἴδῃ ὅτι ὁ ἀναστάς δέν εἶναι πνεῦμα, φάντασμα, ἀλλά ἄνθρωπος μέ σάρκα καί ὀστᾶ. Καί αὐτόν τόν ἀναστάντα Κύριο, πού πάτησε τόν θάνατο καί πληροφόρησε τήν ἀλήθεια τῆς ἀναστάσεώς Του στόν δύσπιστο Θωμᾶ δοξολογεῖ ὁ ποιητής τοῦ ὕμνου.

«Τῶν θυρῶν κεκλεισμένων ἐπέστης, Χριστέ, πρός τούς μαθητάς. Τότε ὁ Θωμᾶς οἰκονομικῶς οὐχ εὑρέθη μετ᾽ αὐτῶν.Ἔλεγε γάρ· Οὐ μή πιστεύσω, ἐάν μή ἴδω κἀγώ τόν δεσπότην· ἴδω τήν πλευράν, ὅθεν ἐξῆλθε τό αἷμα, τό ὕδωρ, τό βάπτισμα· ἴδω τήν πληγήν, ἐξ ἧς ἰάθη τό μέγα τραῦμα, ὁ ἄνθρωπος· ἴδω πῶς οὐκ ἦν ὡς πνεῦμα, ἀλλά σάρξ καί ὀστέα. Ὁ τόν θάνατον πατήσας καί Θωμᾶν πληροφορήσας, Κύριε, δόξα σοι».

 Στό τέλος παρουσιάζουμε τήν ἐνάτη ᾠδή τοῦ κανόνος τῆς ἡμέρας, ποίημα τοῦ Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ. Ὁ εἰρμός δοξολογεῖ τήν Θεοτόκο, τήν μητέρα τοῦ ἀναστάντος. Τά τρία τροπάρια ἀναφέρονται στήν ἐμφάνισι τοῦ Χριστοῦ στούς μαθητάς, στήν ψηλάφησι τοῦ Θωμᾶ καί στήν βεβαίωσι τῆς θείας ἀναστάσεως. Εἶναι ἀπό τά ὡραιότερα τροπάρια τῆς Νέας Κυριακῆς:

«Σέ τήν φαεινήν λαμπάδα

καί μητέρα τοῦ Θεοῦ,

τήν ἀρίζηλον δόξαν

καί ἀνωτέραν πάντων τῶν ποιημάτων,

ἐν ὕμνοις μεγαλύνομεν».

«Σοῦ τήν φαεινήν ἡμέραν

καί ὑπέρλαμπρον, Χριστέ,

τήν ὁλόφωτον χάριν,

ἐν ᾗ ὡραῖος κάλλει τοῖς μαθηταῖς σου

ἐπέστης, μεγαλύνομεν».

«Σέ τόν χοϊκή παλάμῃ

ψηλαφώμενον πλευράν

καί μή φλέξαντα ταύτην

πυρί τῷ τῆς ἀΰλου θείας οὐσίας,

ἐν ὕμνοις μεγαλύνομεν».

«Σέ τόν ὡς Θεόν ἐκ τάφου

ἀναστάντα Χριστόν,

οὐ βλεφάροις ἰδόντες,

ἀλλά καρδίας πόθῳ πεπιστευκότες,

ἐν ὕμνοις μεγαλύνομεν».