21 Ιουνίου , Kυριακή Γ' Ματθαίου , μνήμη του Αγίου μάρτυρος Ιουλιανού του Ταρσέως και του Αγίου ἐνδόξου Νεομάρτυρος Νικήτα του Νισυρίου, του εν Χίῳ αθλήσαντος

Κυριακή 21 Ιουνίου 2015 Κυριακὴ Γ' Ματθαίου

ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ Ϛ´ 22 - 33 22 Ὁ λύχνος τοῦ σώματός ἐστιν ὁ ὀφθαλμός. ἐὰν οὖν ὁ ὀφθαλμός σου ἁπλοῦς ᾖ, ὅλον τὸ σῶμά σου φωτεινὸν ἔσται· 23 ἐὰν δὲ ὁ ὀφθαλμός σου πονηρὸς ᾖ, ὅλον τὸ σῶμά σου σκοτεινὸν ἔσται. εἰ οὖν τὸ φῶς τὸ ἐν σοὶ σκότος ἐστί, τὸ σκότος πόσον; 24 Οὐδεὶς δύναται δυσὶ κυρίοις δουλεύειν· ἢ γὰρ τὸν ἕνα μισήσει καὶ τὸν ἕτερον ἀγαπήσει, ἢ ἑνὸς ἀνθέξεται καὶ τοῦ ἑτέρου καταφρονήσει· οὐ δύνασθε Θεῷ δουλεύειν καὶ μαμωνᾷ. 25 Διὰ τοῦτο λέγω ὑμῖν, μὴ μεριμνᾶτε τῇ ψυχῇ ὑμῶν τί φάγητε καὶ τί πίητε, μηδὲ τῷ σώματι ὑμῶν τί ἐνδύσησθε· οὐχὶ ἡ ψυχὴ πλεῖόν ἐστιν τῆς τροφῆς καὶ τὸ σῶμα τοῦ ἐνδύματος; 26 ἐμβλέψατε εἰς τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ, ὅτι οὐ σπείρουσιν οὐδὲ θερίζουσιν οὐδὲ συνάγουσιν εἰς ἀποθήκας, καὶ ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος τρέφει αὐτά· οὐχ ὑμεῖς μᾶλλον διαφέρετε αὐτῶν; 27 τίς δὲ ἐξ ὑμῶν μεριμνῶν δύναται προσθεῖναι ἐπὶ τὴν ἡλικίαν αὐτοῦ πῆχυν ἕνα; 28 καὶ περὶ ἐνδύματος τί μεριμνᾶτε; καταμάθετε τὰ κρίνα τοῦ ἀγροῦ πῶς αὐξάνει· οὐ κοπιᾷ οὐδὲ νήθει· 29 λέγω δὲ ὑμῖν ὅτι οὐδὲ Σολομὼν ἐν πάσῃ τῇ δόξῃ αὐτοῦ περιεβάλετο ὡς ἓν τούτων. 30 Εἰ δὲ τὸν χόρτον τοῦ ἀγροῦ, σήμερον ὄντα καὶ αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον, ὁ Θεὸς οὕτως ἀμφιέννυσιν, οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς, ὀλιγόπιστοι; 31 μὴ οὖν μεριμνήσητε λέγοντες, τί φάγωμεν ἤ τί πίωμεν ἤ τί περιβαλώμεθα; 32 πάντα γὰρ ταῦτα τὰ ἔθνη ἐπιζητεῖ· οἶδεν γὰρ ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος ὅτι χρῄζετε τούτων ἁπάντων. 33 ζητεῖτε δὲ πρῶτον τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν.

Ερμηνευτική απόδοσις 

²² Ο λύχνος, που φωτίζει και εξυπηρετεί το σώμα, είναι το μάτι (λύχνος δε που φωτίζει την ψυχήν είναι ο νους, το λογικόν που σας έχει δώσει ο Θεός). Εάν λοιπόν το μάτι είναι γερό και καθαρό, όλον το σώμα θα φωτίζεται, θα είναι φωτεινόν (έτσι θα φωτίζεται και η ψυχή σου, εάν ο νους και η καρδία σου δεν έχουν τυφλωθή από την προσκόλλησιν στους επιγείους θησαυρούς). ²³ Εάν όμως το μάτι σου είναι κατεστραμμένον και ανίκανον να ίδη το φως, όλο το σώμα σου θα είναι βυθισμένο στο σκοτάδι. Εάν λοιπόν το φως, που σου έδωκεν ο Θεός (ο νους δηλαδή και η συνείδησις, εξ αιτίας της προσκολλήσεως εις τα υλικά αγαθά), είναι σκοτάδι, τότε το ηθικόν σκοτάδι της ψυχής σου πόσον πυκνόν και αδιαπέραστον θα είναι; ²⁴ Κανείς δεν ημπορεί να υπηρετή συγχρόνως δύο κυρίους· διότι η θα μισήση τον ένα και θα αγαπήση τον άλλον η θα προσκολληθή στον ένα και θα καταφρονήση τον άλλο. Και σεις δεν είναι δυνατόν να υπηρετήτε τον Θεόν και τον πλούτον· η θα αγαπήσετε τον Θεόν και θα περιφρονήσετε τους επιγείους θησαυρούς η θα υποδουλωθήτε εις αυτούς και θα καταφρονήσετε τον Θεόν. ²⁵ Δια τούτο ακριβώς και σας λέγω, μη φροντίζετε με στενοχωρίαν και αγωνίαν δια την ζωήν σας, δηλαδή δια το τι θα φάγετε και το τι θα πίετε, ούτε και δια το σώμα σας με τι θα ενδυθήτε. Δεν αξίζει η ζωή περισσότερον από την τροφήν και το σώμα από το ένδυμα; (Ο Θεός, που σας έδωσε το πολυτιμότερον, δεν θα σας δώση και το κατώτερον;) ²⁶ Παρατηρήστε τα πτηνά του ουρανού και ίδετε ότι αυτά ούτε σπέρνουν ούτε θερίζουν ούτε συγκεντρώνουν τροφάς εις αποθήκας. Και όμως ο Πατήρ σας ο ουράνιος τα τρέφει. Σεις δεν έχετε ασυγκρίτως μεγαλυτέραν αξίαν από αυτά; ²⁷ Ποιός δε από σας, όσας πολλάς και μεγάλας φροντίδας και αν καταβάλη, ημπορεί να προσθέση στο ανάστημά του ένα πήχυν; ²⁸ Και περί του ενδύματος διατί φροντίζετε με τόσην ανησυχίαν και αγωνίαν; Παρατηρήστε με προσοχήν τα άνθη του αγρού, πως φυτρώνουν και πως αυξάνουν. Ούτε κοπιάζουν ούτε γνέθουν. ²⁹ Και όμως σας λέγω τούτο, ούτε και αυτός ο Σολομών με όλην του την βασιλικήν μεγαλοπρέπειαν και δόξαν δεν εφόρεσε ποτέ ένα τόσον περίλαμπρον ένδυμα ωσαν αυτό, με το οποίον περιβάλλεται ένα από τα ταπεινά αυτά άνθη. ³⁰ Εάν δε ο Θεός ενδύη με τόσην λαμπρότητα τα χορτάρια του αγρού, που σήμερα υπάρχουν και αύριον ρίπτονται στον φούρνον, δεν θα ενδύση πολύ περισσότερον σας, ολιγόπιστοι; ³¹ Λοιπόν μη κυριευθήτε ποτέ από την ανήσυχον μέριμναν και μη λέγετε συνεχώς, τι θα φάγωμεν η τι θα πίωμεν η τι θα ενδυθώμεν; ³² Διότι οι ειδωλολάτραι (που δεν γνωρίζουν τα αιώνια αγαθά και την στοργικήν πρόνοιαν του Θεού), επιζητούν αποκλεστικά και μόνον αυτά τα φθαρτά αγαθά. Σεις όμως μην κυριεύεσθε από τέτοιες μέριμνες, διότι ο Πατήρ σας ο ουράνιος γνωρίζει ότι έχετε ανάγκην από όλα αυτά, και σαν πανάγαθος, που είναι, θα σας τα δώση. ³³ Ζητείτε δε κατά πρώτον και κύριον λόγον την βασιλείαν του Θεού και την αρετήν που θέλει από σας ο Θεός, και όλα αυτά τα επίγεια αγαθά θα σας δοθούν μαζή με τα ανεκτίμητα αγαθά της βασιλείας των ουρανών.

Άγιος Ιουλιανός από την Κιλικία

Άγιος Ιουλιανός από την Κιλικία

Βιογραφία

Ο Άγιος Ιουλιανός ήταν από τη Διοκαισάρεια της Κιλικίας. Ο πατέρας του ήταν ειδωλολάτρης βουλευτής, αλλά η μητέρα του είχε προσχωρήσει στη χριστιανική θρησκεία. Γι’ αυτό και ανέθρεψε το γιο της Ιουλιανό σύμφωνα με τις επιταγές του Ευαγγελίου. Ο Ιουλιανός αγάπησε τόσο πολύ τον εσταυρωμένο Κύριο, ώστε σε ηλικία 18 χρονών ομολόγησε με πολύ θάρρος την πίστη του στον έπαρχο Μαρκιανό, ενώ γνώριζε ότι τον περίμεναν άγρια βασανιστήρια. Πράγματι, μόλις το άκουσε αυτό ο έπαρχος, διέταξε και τον έδειραν ανελέητα, και κατόπιν τον έριξαν στην πιο άθλια φυλακή. Έπειτα ο Μαρκιανός κάλεσε τη μητέρα του Ιουλιανού να επισκεφθεί το γιο της και να τον πείσει να αρνηθεί το Χριστό. Η χριστιανή γυναίκα, όταν συνάντησε το νεαρό σπλάχνο της, έκανε ακριβώς το αντίθετο. Προέτρεψε τον Ιουλιανό, να μείνει στο ύψος του χριστιανικού του φρονήματος και τον ενθάρρυνε να υπομείνει όλα τα μαρτύρια. Έτσι και έγινε. Όταν έπαρχος ξανακάλεσε τον Ιουλιανό, αυτός με περισσότερο θάρρος ομολόγησε μπροστά του και πάλι το Χριστό. Εξοργισμένος τότε ο έπαρχος Μαριανός έκλεισε τον Ιουλιανό μέσα σε ένα σάκο με δηλητηριώδη φίδια και τον έριξε στο πιο βαθύ σημείο της θάλασσας, όπου μαρτυρικά ο Ιουλιανός παρέδωσε την ψυχή του στο Θεό.

Ἀπολυτίκιον 

Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.

Μητρικαὶς ὑποθήκαις μυσταγωγούμενος, πανευκλεὴς στρατιώτης ὤφθης Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ, παντευχίαν μυστικὴν περιζωσάμενος• ὅθεν καθεῖλες τὸν ἔχθρον, ὡς γενναῖος ἀριστεύς, καὶ ἤθλησας θεοφρόνως, Ἰουλιανὲ θεόφρον, ὑπὲρ ἠμῶν ἀεὶ πρεσβεύων Θεῶ.

Φέρων τι χρῆμα σάκκος ἄξιον πόλου,

Ἰουλιανόν, βάλλεται πόντου μέσον.

Σάκκῳ Ἰουλιανὸς βυθὸν εἰσέδυ εἰκάδι πρώτῃ.

 Πηγή: saint.gr 

Ο άγιος Νεομάρτυς Νικήτας ο Νισύριος († 21 Ιουνίου 1792)

 Στίχοι.

Τμηθείς, Νικήτα, τον σον αυχένα ξίφει,

Τέτμηκας εχθρού τας πανουργίας πάσας.

Εικάδι πρώτῃ Νικήτα έταμον κάραν απηνώς.

Άγιος ένδοξος του Χριστού Νεομάρτυς Νικήτας γεννήθηκε στη Νίσυρο. Ο πατέρας του ήταν ένας από τους επιφανείς προεστούς του νησιού αλλ  ὅταν οδηγήθηκε στο δικαστήριο των οθωμανών για να δώσει λόγο για κάποιες παράνομες πράξεις του, φοβούμενος την θανατική καταδίκη, αλλαξοπίστησε και έγινε μουσουλμάνος, συμπαρασύροντας στην αποστασία τη σύζυγο και τα τέκνα του. Η χριστιανική κοινωνία της Νισύρου αντιμετώπισε με βδελυγμία την πράξη του και αυτός αναγκάστηκε να αναχωρήσει με την οικογένειά του και  να εγκατασταθεί στη Ρόδο.

Ο Νικήτας ήταν πολύ μικρός, όταν συνέβη το γεγονός, και μεγάλωσε με το όνομα Μεχμέτ, αγνοώντας τη χριστιανική καταγωγή του. Παίζοντας κάποια ημέρα ήλθε σε φιλονικία με ένα από τα παιδιά των οθωμανών και η μητέρα του τον έβρισε αποκαλώντας τον «Γκιαούρη», δηλαδή άπιστο. Ο Μεχμέτ προσβλήθηκε, γιατί είχε μεγάλο ζήλο για τον μουσουλμανισμό, και ρώτησε την δική του μητέρα να του πει γιατί η γυναίκα εκείνη τον έβρισε με λέξεις που οι οθωμανοί χρησιμοποιούσαν μόνο εναντίον των Χριστιανών. Αυτή, λόγω της επιμονής του, αναγκάστηκε να του ομολογήσει την αλήθεια και έτσι έμαθε ο μακάριος ότι είχε γεννηθεί Χριστιανός και ότι έλαβε κατά το άγιο Βάπτισμα το όνομα Νικήτας.

Το γεγονός του ακούσιου εξισλαμισμού του συντάραξε την ψυχή του και πήρε την απόφαση να επιστρέψει στην αληθινή πίστη των πατέρων του. Υπακούοντας στη συνείδησή του εγκατέλειψε την οικογένειά του και αναχώρησε για τη Χίο. Φτάνοντας εκεί ανέβηκε στη Νέα Μονή, ανέφερε στον Ηγούμενο την απόφασή του και του ζήτησε να τον συμβουλεύσει για τη σωτηρία του. Εκείνος του συνέστησε να απευθυνθεί στον Άγιο Μακάριο Κορίνθου, που διέμενε τότε στο νησί. Ο Άγιος άκουσε την εξομολόγησή του, τον επανένταξε στην Εκκλησία με το άγιο Χρίσμα και ανέλαβε την πνευματική του καθοδήγηση. Ο Νικήτας έμεινε στη Μονή διανύοντας αυστηρή ασκητική ζωή και εκφράζοντας την ευλάβειά του με παιδαριώδεις τρόπους, ώστε να κάνει πολλούς να σκέφτονται ότι είχε χάσει τα λογικά του. Για μεγαλύτερη άσκηση και σκληραγωγία ανέβηκε στο σπήλαιο των Αγίων Πατέρων και έζησε κοντά στον ερημίτη Άνθιμο, στον οποίο και εξομολογήθηκε τον πόθο του για το μαρτύριο. Μετά από λίγο διάστημα επέστρεψε στη Μονή και ζήτησε την άδεια των Πατέρων για να εκτελέσει την επιθυμία του. Αυτοί τον συμβούλεψαν κατάλληλα και, αφού τέλεσαν Παράκληση στην Υπεραγία Θεοτόκο, του έδωσαν την ευλογία να παρουσιαστεί στους τυράννους και να ομολογήσει τον Χριστό.

Όταν έφθασε ο μακάριος στη Χώρα της Χίου, δεν άργησε να συλληφθεί από τους Τούρκους φοροεισπράκτορες με την απαίτηση να πληρώσει τον φόρο που πλήρωναν οι Χριστιανοί, το κοινώς λεγόμενο χαράτσι. Ενώ κρατούνταν δέσμιος κοντά σε ένα καφενείο πέρασε από εκεί ένας γνωστός του Ιερέας, ο παπά-Δανιήλ, τον χαιρέτησε με το μουσουλμανικό του όνομα και ρώτησε να μάθει ποιός ήταν ο λόγος της συλλήψεώς του. Όταν έμαθε την αιτία, εξέφρασε την απορία πως γίνεται οι τούρκοι να ζητούν από έναν ομόθρησκό τους να πληρώσει φόρο που αναλογεί σε Χριστιανούς. Οι τούρκοι που τον κρατούσαν, όταν τον άκουσαν να δηλώνει στον Ιερέα ότι είναι Χριστιανός, τον οδήγησαν αμέσως στον Αγά, μπροστά στον οποίο ο Νικήτας ομολόγησε την μεταστροφή του και τη βούλησή του να παραμείνει στην αληθινή πίστη. Ο Αγάς τότε έδωσε εντολή να τον φυλακίσουν και για δέκα μέρες να τον βασανίσουν ώστε να τον αναγκάσουν να αλλάξει γνώμη. Κάθε μέρα τον έβγαζαν από τη φυλακή και τον βασάνιζαν με απάνθρωπο τρόπο. Ανάμεσα στα άλλα τον έρριξαν μέσα σε σταύλο για να τον ποδοπατήσουν άγρια άλογα και, όταν εκείνος με την χάρη του Θεού διαφυλάχθηκε αβλαβής, τον έκλεισαν πάλι στη φυλακή, το κελλί της οποίας φωτίστηκε από ουράνιο φως.

Όταν συμπληρώθηκαν οι δέκα ημέρες, ο Μάρτυς παραδόθηκε στον μανιασμένο όχλο και οδηγήθηκε στην άκρη της πόλης, κάτω από το Μετόχιο της Μονής των Ιβήρων1. Εκεί οι οθωμανοί επανέλαβαν για τελευταία φορά τις προτάσεις τους να επιστρέψει στον μουσουλμανισμό αλλά εκείνος επέμενε λέγοντας: «Χριστιανός είμαι, ονομάζομαι Νικήτας και Νικήτας θέλω να αποθάνω». Προσπάθησαν να τον μεταπείσουν γονατίζοντάς τον πολλές φορές σε στάση εκτέλεσης και σηκώνοντάς τον, αλλά εκείνος αμετάπειστος τους έλεγε· «Γιατί αργείτε; Θανατώστέ με γρήγορα για να απολαύσω τα αγαθά του Παραδείσου». Ο δήμιος άρπαξε τότε το ξίφος και το κατέβασε πολλές φορές στον αυχένα του Μάρτυρος, αποκόπτοντάς τον με μικρά επαναλαμβανόμενα χτυπήματα, για να επιτείνει το μαρτύριο και να του προκαλέσει μεγαλύτερο πόνο. Με αυτόν τον τρόπο ο πολύαθλος Νικήτας έλαβε το στεφάνι του μαρτυρίου στις 21 Ιουνίου του έτους 1792, στην ηλικία των δεκαπέντε ετών. Οι ευσεβείς μάζεψαν με ευλάβεια το μαρτυρικό α}ιμα και τυφλοί, που έχρισαν μ  αὐτὸ τα μάτια τους απέκτησαν το φως τους. Οι τούρκοι πέταξαν λάσπη και ακαθαρσίες πάνω στο άγιο λείψανο για να το ατιμάσουν αλλά αυτό έμεινε καθαρό και άσπιλο για πολλές ημέρες. Τέλος για να μην το τιμήσουν οι Χριστιανοί το έρριξαν στη θάλασσα. Η τιμία Κάρα του διασώθηκε και φυλάσσεται στη Μονή των Ιβήρων.

Απολυτίκιον. Ήχος γ . Θείας πίστεως.

Θείας πίστεως, λαβών την χάριν, χαίρων έδραμες, προς μαρτυρίου, τον αγώνα Νικήτα μακάριε, και φερωνύμως νικήσας τον τύραννον, νίκης εδέξω τον άφθαρτον στέφανον. Όθεν πρέσβευε, Χριστώ τω Θεώ δωρήσασθαι, πταισμάτων ιλασμόν τοις ευφημούσί σε.

Κοντάκιον. Ήχος δ . Ο υψωθείς εν τω Σταυρώ.

Νεοφανής ώσπερ αστήρ Αθλοφόρε, εξανατείλας τη σεπτή Εκκλησία, των ευσεβών κατηύγασας τα πρόσωπα, πόθω ευφημούντων σε, και τελούντων Νικήτα, σης στερράς αθλήσεως, την υπέρλαμπρον μνήμην, και εκβοώντων· Δόξα σοι Χριστέ, τω τον οπλίτην τον σον στεφανώσαντι.

Μεγαλυνάριον.

Χαίροις της Νισύρου θείος βλαστός, και των Αθλοφόρων, ο θεσπέσιος κοινωνός· χαίροις ο την Χίον, αιμάτων σου τιμίων, τοις ρείθροις αγιάσας, Νικήτα ένδοξε.