5 Αυγούστου , προεόρτια της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος , μνήμη του Αγίου μάρτυρος Ευσιγνίου , της Αγίας Νόννης , μητρός του Αγ. Γρηγορίου του Θεολόγου και του Οσίου πατρός ημών Ευγενίου του Αιτωλού

Άγιος μάρτυς Ευσίγνιος

.

Βιογραφία

Ο Άγιος Ευσίγνιος γεννήθηκε στην Αντιόχεια και ήταν στρατιωτικός για εξήντα ολόκληρα χρόνια. Στρατεύθηκε όταν βασίλευε ο Κώνστας ο Χλωρός, πατέρας του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Έζησε πολλά χρόνια και πρόφθασε μέχρι και τη βασιλεία του Ιουλιανού του Παραβάτη.
Όταν κάποτε ο βασιλιάς αυτός έφθασε στην Αντιόχεια, ζήτησε να τον δει κάποιος γέροντας στρατιώτης 110 χρονών! Ο Ιουλιανός από περιέργεια τον δέχθηκε, και έμεινε έκπληκτος όταν είδε το γέροντα στρατιώτη τόσων χρονών να διατηρεί αλύγιστο το σώμα του. Διέταξε και τον περιποιήθηκαν όσο το δυνατόν καλύτερα. Αλλά ο Ευσίγνιος δεν ικανοποιήθηκε απ’ αυτές τις περιποιήσεις του Ιουλιανού και του δήλωσε ότι είναι χριστιανός και ότι μάταια προσπαθεί να ζωντανέψει ένα πτώμα, όπως είναι η ειδωλολατρία. Και επί τέλους, να πάψει να διώκει το Χριστό.
Όταν άκουσε αυτά ο Ιουλιανός, εξαγριώθηκε και διέταξε αμέσως να τον αποκεφαλίσουν. Τότε ο Ευσίγνιος, γεμάτος από χαρά, είπε: «Ευχαριστώ, βασιλιά. Ο θάνατος με σεβάστηκε στο πεδίο των μαχών, για να με εύρει τώρα και να μου δώσει το κτύπημα χάριν του Χρίστου. Τέτοιο τέλος είναι άξιο χριστιανού στρατιώτη, και δοξολογώ τον Ύψιστο που ευδόκησε να με επιφυλάξει για τέτοιο τέλος».
Έτσι ο Ευσίγνιος έλαβε τον τίμιο θάνατο του μαρτυρίου με αποκεφαλισμό το 362 μ.Χ.
Ἀπολυτίκιον 
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.

Ὡς ἔμπλεως πίστεως, τῆς πρὸς Χριστὸν εὐσεβῶς, νεάζον τὸ φρόνημα, ἔσχες ἐν γήρᾳ καλῶς, Εὐσίγνιε ἔνδοξε, ὅθεν ὁμολογήσας, τὸν Ὑπέρθεον Λόγον, ἤλεγξας θαρσαλέως, Παραβάτου τὸ θράσος, ἐντεῦθεν μετὰ Μαρτύρων, ὡς Μάρτυς δεδόξασαι.
Κοντάκιον
Ἦχος πλ. δ’. Ὡς ἀπαρχάς.

Ὡς εὐσεβείας μάρτυρα, καὶ ἀληθῆ θεόφρονα, ἡ Ἐκκλησία γεραίρει δοξάζουσα, τοὺς θείους ἄθλους σήμερον, τοῦ σοφοῦ Εὐσιγνίου, ἀκαταπαύστως βοώσα, Ταὶς αὐτοῦ ἰκεσίαις, τοὺς δούλους σου συντήρησον Πολυέλεε.

Εὐσίγνιον τέμνουσι τὸν Χριστοῦ φίλον,

Τομῆς μέχρι κράζοντα, Χριστὸς μοι σέβας.

Πέμπτῃ Εὐσιγνίοιο κάρη κονίῃσιν ἐμίχθη.

Άγιος Ευσίγνιος

Άγιος Ευσίγνιος

Πηγή:saint.gr

Αγία Νόννα  

Η μητέρα του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου

Το μεγαλείο της μητρότητας

 Μία σπουδαία και Αγία Μητέρα τιμά σήμερα, αγαπητοί μου, η Εκκλησία μας. Πρόκειται για την Αγία Νόννα, μητέρα ενός εκ των Αγίων Tριών Ιεραρχών, του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου. Yπήρξε γυναίκα ευσεβής, αγνή, με θερμή πίστη, με διαμαντένιο χαρακτήρα, με πολλή μελέτη και ακριβή γνώση των δογμάτων και των εντολών της χριστιανικής πίστεως, που αναδείχθηκε ο καλός άγγελος της οικογένειάς της.

Ο σύζυγός της Γρηγόριος είχε πλανηθεί στην αίρεση τωνYψισταρίων, που δεχόταν μονοπρόσωπο τον Ύψιστο και  απέρριπτε τον Tριαδικό Θεό. Αλλά η Νόνα, με τις προσευχές της και την πειθώ, που εξασκούσε με σοφία και στοργή, επανέφερε το σύζυγό  της στον Ορθόδοξο δρόμο, για να αναδειχθεί, στη συνέχεια, ένας από  τους πιο ευσεβείς Επισκόπους της Εκκλησίας μας. 

Ταυτόχρονα, η  Νόνα έδειξε τόσο μεγάλη προσοχή στην ανατροφή των παιδιών της,  ώστε ανέδειξε πολύτιμες δυνάμεις και έξοχα κοσμήματα της  χριστιανικής πίστεως. Και αυτά ήταν ο μεγάλος  Πατέρας της  Εκκλησίας μας Γρηγόριος ο Θεολόγος, ο άλλος γιος της Καισάριος και  η ευσεβέστατη κόρη της Γοργονία. Έτσι η Νόννα αποτελεί διαχρονικό  παράδειγμα προς μίμηση στις κοινωνίες που θέλουν να αντλούν από  την οικογένεια χριστιανική τόνωση και δυνάμεις νικηφόρες κατά των  ασεβών δοξασιών και της τυραννίας των παθών.

Ο υιός της Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, ο Μέγας αυτός ποιητής της Εκκλησίας και της Πατερικής Θεολογίας, υμνεί το μεγαλείο της μητέρας του Νόννας αναφωνώντας  «τί μητρός συμπαθέστερον;»1

Υπάρχει, άραγε, ανθρώπινο πλάσμα σ’ αυτόν τον κόσμο που να  προκαλεί τέτοια αισθήματα συμπάθειας, στοργής, αγάπης αλλά και  λατρείας, όσο η μητέρα; Η όποια μητέρα, η αγράμματα ή η  εγγράμματη, με ευγενή ή ταπεινή καταγωγή, η νεότερη ή η γεροντότερη; Η μητέρα είναι  συνεργάτης του Θεού στο μεγαλύτερο μυστήριο του κόσμου: στο μυστήριο της ζωής, καθώς, κάθε φορά που γεννά, θριαμβεύει επί του θανάτου. Η μητέρα είναι η ήρεμη δύναμη, ο κυρίαρχος παράγων της οικογενειακής συνοχής, ο κυματοθραύστης των οικογενειακών κρίσεων  και προβλημάτων, η απαντοχή του συζύγου, το καταφύγιο και η ασπίδα των παιδιών.

Και όμως, αυτό το συμπαθέστατο πλάσμα στις μέρες μας απογυμνώνεται από την ζηλευτή ιερότητα με την οποία το προίκισε ο Θεός, καθώς η βασική του ιδιότητα, η μητρότητα, τίθεται  σε αμφισβήτηση. Η μητρότητα πλήττεται βάναυσα στην εποχή μας όταν γίνεται αντικείμενο πειραματισμών στα επιστημονικά εργαστήρια, τα οποία, προκειμένου να πετύχουν την κύηση, χρησιμοποιούν μεθόδους που δε συνάδουν με τα φυσικά ανθρώπινα δεδομένα. Η μητρότητα υποτιμάται στα πρόσωπα εκείνων των γυναικών που, ως φέρουσες και υποκαθιστώσες μητέρες, παίζουν ένα συγκεκριμένο και προκαθορισμένο ρόλο, απογυμνωμένο από το θεϊκό συστατικό της αγάπης, ανακατεύοντας επικίνδυνα την εικόνα των γονεϊκών σχέσεων.

Η μητρότητα εξουθενώνεται όταν η γυναίκα αρνείται τον ιερό της ρόλο και τη θεϊκή της αποστολή και χωρίς δισταγμό, δέχεται να πετάξει το έμβρυο στα σκουπίδια για να μη στερηθεί την ελευθερία της, για να μη θιγεί η καριέρα της, για να μη περιοριστούν τα δήθεν ατομικά  της δικαιώματα. Η μητρότητα εκφυλίζεται σήμερα όταν γίνεται υπό πίεση και χρησιμοποιείται από τους επικίνδυνους νόες επικίνδυνων και επιτηδείων ανθρώπων και συστημάτων, για την εξυπηρέτηση σκοτεινών οικονομικών συμφερόντων. Τπό αυτές τις συνθήκες, το  «συμπαθέστερον» πρόσωπο, όπως ο Άγιος Γρηγόριος χαρακτηρίζει τη μητέρα του Νόννα, αποσυντίθεται από όλα εκείνα τα στοιχεία που το καθιστούν ιερό, συμπαθές, αγαπητικό και σεβαστό.

Όλα τα παραπάνω δεν είναι άσχετα με την σύγχρονη ποικίλη κατάπτωση της κοινωνίας μας, που υφίσταται φθορά και αποσύνθεση, επειδή, συν τοις άλλοις, έθεσε στο περιθώριο την αξία της μητρότητας και την ιερή αποστολή της, επειδή επηρεάστηκε καταλυτικά από την υλιστική αντίληψη της ζωής, την ηδονοθηρία και τον εγωιστικό ανταγωνισμό. 

Η μητρότητα λαμβάνει τις διαστάσεις που πρέπει να έχει όταν επενδύεται από δύο απαραίτητα συστατικά: την θυσιαστική αγάπη και την έμπονη προσευχή. Μητέρες που αγάπησαν τα παιδιά τους περισσότερο και από τον ίδιο τους τον εαυτό, αναδείχθηκαν αληθινές μητέρες, ζωντανά παραδείγματα όλες τις εποχές. Μητέρες που ακούμπησαν τα παιδιά τους στα χέρια του Θεού, με την προσευχή, προσέφεραν στα τέκνα τους την μεγαλύτερη ευεργεσία, που δε μπορεί να συγκριθεί με καμία υλική προίκα και κληρονομιά: τα έκαναν ζωντανά μέλη της Εκκλησίας. Σα ασφάλισαν στο λιμάνι της οικογένειας του Θεού.

Μια τέτοια μητέρα ήταν, αδελφοί μου, η Αγία Νόννα. Το παράδειγμά της ας γίνει υπόδειγμα ζωής για όλες τις μητέρες. ΑΜΗΝ!

Αρχιμ. Επιφάνιος Οικονόμου

Όσιος Ευγένιος ο Αιτωλός (+1682)

Γεννήθηκε στο χωριό Μεγάλο Δένδρο Τριχωνίδος το 1597. Νέος προσήλθε στο μοναστήρι της Παναγίας Βλοχού στο Αγρίνιο. Κατόπιν κατέφηγε στη μονή Τροβάτου Αγράφων, όπου συνδέθηκε μ’ ενάρετους Γέροντες και αύξησε τις γραμματικές του γνώσεις. Σε ηλικία δεκαεπτά ετών εκάρη μοναχός και μετά δύο έτη χειροτονήθηκε διάκονος στη μονή Τατάρνης1.

Μέ τον Γέροντα του Αρσένιο επισκέπτεται το Άγιον Όρος. Ο Ευγένιος συνδέεται με τον σχολάζοντα επίσκοπο Χαραλάμπη, «εις άκρον αρετής εληλακότα», στη μονή Ξηροποτάμου. Ο Γέροντας του αναχωρεί για τα Ιεροσόλυμα και, όταν μαθαίνει ο Ευγένιος, μετά από πολύ καιρό, τον θάνατο του, επιστρέφει στη μονή Τροβάτου. Το Άγιον Όρος έμεινε νοσταλγικά στη μνήμη του. Κατόπιν επισκέπτεται την Αλεξάνδρεια, όπου τον χειροτονεί Ιερέα ο πα¬τριάρχης Κύριλλος ο Λούκαρις, το Σινά και τα Ιεροσόλυμα2.

Επιστρέφει στην πατρίδα του και παραμένει στις μονές Βραγγιανών, Βαρνάκοβας και Τατάρνης. Ωσ φιλομαθής παρακολουθεί μαθήματα στην Κεφαλλονιά, Ζάκυνθο και Κωνσταντινούπολη από ονομαστούς δασκάλους. Ιδρύει σχολές και διδάσκει στην Άρτα, Μεσολόγγι, Αιτωλικό, Αγρίνιο, Καρπενήσι, μονή Αγίας Παρασκευής Βραγγιανών. Αποκτά πολλούς και καλούς μαθητές, οι οποίοι με τη σειρά τους διαπρέπουν και ιδρύουν σχολές. Κτίζει ναούς, κηρύττει συνεχώς, γράφει πλήθος επιστολών, περί τις πεντακόσιες, ασχολείται με τη συγγραφή και την ύμνογραφία3.

Εκοιμήθη προσευχόμενος, αφού είχε προαισθανθεί το τέλος του, ώρα 12 της 5ης Αυγούστου 1682 στη μονή Βραγγιανών, περιστοιχισμένος από αγαπητούς του μαθητές. Βιογράφος του υπήρξε ο πιστός του μαθητής ιερομόναχος Αναστάσιος ο Γόρδιος (1703)4.

Η αναγνώριση του Ευγενίου ως αγίου έγινε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο την 1.7.1982. Πλήρη ασματική ακολουθία συνέταξε ο μοναχός Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης4.

Από το όλο έργο του οσίου Ευγενίου φανερώνεται ή μεγάλη του αγάπη προς τον Θεό και τους ανθρώπους. Ο ίδιος υπήρξε ακούραστος πνευματικός εργάτης σε δύσκολες ώρες του Γένους, φωτισμένος οδηγός και ενάρετος διδάσκαλος. Τη ρητορεία, τη μόρφωση, την απέραντη μνήμη, το θάρρος, τη θέληση και την εξαιρετική του βούληση τα έθεσε όλα για την ανόρθωση των υποδούλων αδελφών του. Στό Καρπενήσι υπάρχουν δύο παρεκκλήσια του.
Η μνήμη του τιμάται στις 5 Αυγούστου5.

1)Πάνου Ι. Βασιλείου, «Τατάρνας Μονή», ΘΗΕ, τ. 11, στ. 688-693.
2)Ιεράς Μητροπόλεως Καρπενησίου, Όσιος Ευγένιος ο Αιτωλός, Αθήναι 1983, σσ. 24-25.
3)Κ. Παρανίκα, Αι Σχολαί των Αγράφων κατά την ΙΖ'-ΙΗ' εκατονταετηρίδα και οι διδάσκαλοι αυτών Ευγένιος Ιωαννούλιος, Αναστάσιος Γόρδιος και Θεοφάνης ο εκ Φουρνά, Ο εν Κωνσταντινουπόλει Ελληνικός και Φιλολογικός Σύλλογος, Κωνσταντινούπολις 1896, σσ. 3-7. Ι. Θ. Κολιτσάρα, Ευγένιος ο Αιτωλός, Αθήναι 1960. Ι. Π. Βασιλείου), Ευγένιος Γιαννούλας ο Αιτωλός και οι σπουδαιότεροι μαθητές των Αγράφων, Αθήνα 1957. Του αυτού, Η εκκλησία Αγ. Τριάδα του Καρπενησίου, Αθήνα 1962. Ι. Γ. Παπαδοπούλου), Όσιος Ευγένιος Γιαννούλης ο Αιτωλός, 1597-1682, Αθήναι 1976. Π. Βλάχου, Ευγένιος ο Αιτωλός και το φερώνυμον ελληνομουσείον, Αθήναι 1976. Ειρηναίου αρχιμ., Αιτωλοακαρνάνες Άγιοι, Ναύπακτος 1988, σσ. 59-65. Οι Άγιοι μας, σσ. 83-99. Τα Νεόδρεπτα Κρίνα, σσ. 91-94. Ευρυτανικόν Λειμωνάριον, σ. 256. Κ. Δ. Βαστάκη πρωτοπρ., Ευρυτανικόν Αγιολόγιον, Αθήνα 2006, σσ. 56-60. Ιεράς Μητροπόλεως Καρπενησίου, Σύναξις. Ευγέ¬νιος ο Αιτωλός και η εποχή του (Πρακτικά 12-14.10.1984), Αθήναι 1986.Κ. 74 Βιβλιοθήκης της Βουλής των Ελλήνων: «Βίος του εν μακαρία τη λήξει γε¬νομένου σοφωτάτου τε και ιερολογιωτάτου εν ιερομονάχοις κυρ Ευγενίου Ιωαννουλίου του εξ Αιτωλίας...».
4)Βλ. όπου στη σημ. 598, σσ. 119-168.
5)Νέοι Άγιοι, σσ. 25-27. Αγιολόγιο Ορθοδοξίας, σα. 691-692. Μητρώον Αγιωνυμίας, σ. 125. Πανάγιον, σ. 167

Οι Άγιοι του Αγίου Όρους
Μωυσέως Μοναχού Αγιορείτου
Εκδόσεις Μυγδονία