19 Οκτωβρίου , Κυριακή Γ΄ Λουκά και μνήμη του Αγίου και δικαίου προφήτου Ιωήλ και του Οσίου πατρός ημών Ιωάννου , κτίτορος της Ι.Μ. Ρίλας

ΚΥΡΙΑΚΗ Γ’ ΛΟΥΚΑ, Ευαγγ. Ανάγνωσμα: Λουκ. 7, 11-16 (19-10-2014)

 

 

Ρένος Κωνσταντίνου, θεολόγος

Πρωτότυπο Κείμενο

11 Τῷ καιρῷ ἐκείνω ἐπορεύετο ὁ Ιησοῦς εἰς πόλιν καλουμένην Ναΐν· καὶ συνεπορεύοντο αὐτῷ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ἱκανοὶ καὶ ὄχλος πολύς. 12 ὡς δὲ ἤγγισε τῇ πύλῃ τῆς πόλεως, καὶ ἰδοὺ ἐξεκομίζετο τεθνηκὼς υἱὸς μονογενὴς τῇ μητρὶ αὐτοῦ, καὶ αὕτη ἦν χήρα, καὶ ὄχλος τῆς πόλεως ἱκανὸς ἦν σὺν αὐτῇ. 13 καὶ ἰδὼν αὐτὴν ὁ Κύριος ἐσπλαγχνίσθη ἐπ᾿ αὐτῇ καὶ εἶπεν αὐτῇ· μὴ κλαῖε· 14 καὶ προσελθὼν ἥψατο τῆς σοροῦ, οἱ δὲ βαστάζοντες ἔστησαν, καὶ εἶπε· νεανίσκε, σοὶ λέγω, ἐγέρθητι. 15 καὶ ἀνεκάθισεν ὁ νεκρὸς καὶ ἤρξατο λαλεῖν, καὶ ἔδωκεν αὐτὸν τῇ μητρὶ αὐτοῦ. 16 ἔλαβε δὲ φόβος πάντας καὶ ἐδόξαζον τὸν Θεόν, λέγοντες ὅτι προφήτης μέγας ἐγήγερται ἐν ἡμῖν, καὶ ὅτι ἐπεσκέψατο ὁ Θεὸς τὸν λαὸν αὐτοῦ. 

Νεοελληνική Απόδοση

Εκείνον τον καιρό, πήγε ο Ιησούς σε μια πόλη που λεγόταν Ναΐν. Μαζί του ήταν αρκετοί μαθητές του και πολύ πλήθος. Την ώρα που πλησίαζαν στην πύλη της πόλης, έβγαζαν έναν νεκρό, τον μονάκριβο γιο μιας μάνας, που μάλιστα ηταν χήρα. Κόσμος πολύς απο την πόλη τη συνόδευε. Όταν είδε τη χήρα ο Κύριος, τη σπλαχνίστηκε και της είπε: «Μην κλαίς». Έπειτα προχώρησε, ακούμπησε τη σορό, και αφού στο μεταξύ αυτοί που βαστούσαν το φέρετρο σταμάτησαν, είπε: «Νεαρέ, σε διατάζω να σηκωθείς». Ο νεκρός ανακάθισε κι άρχισε να μιλάει. Ο Ιησούς τότε τον παρέδωσε στη μητέρα του. Όλους τους κυρίευψε δέος και δόξαζαν τον Θεό: «Μεγάλος προφήτης», έλεγαν, «εμφανίστηκε ανάμεσα μας!» και: «Ο Θεός ήρθε να σώσει τον λαό του!».

Σχολιασμός

Στην ευαγγελική περικοπή της Κυριακής Γ΄ Λουκά περιγράφεται η ανάσταση του γιού μας χήρας από την πόλη της Ναΐν, η οποία βρίσκεται νοτιοδυτικά και όχι πολύ μακριά από την πόλη της Καπερναούμ όπου βρισκόταν προηγουμένως ο Ιησούς Χριστός. Φεύγοντας, λοιπόν, ο Ιησούς Χριστός από την πόλη της Καπερναούμ, όπου είχε θεραπεύσει το δούλο του εκατοντάρχου, έρχεται στην πόλη της Ναΐν μαζί με αρκετούς μαθητές του και πολύ κόσμο που τον ακολουθούσε. Καθώς πλησίαζαν στην είσοδο της πόλης συνάντησαν μια νεκρική πομπή που μετέφερε ένα νεαρό νεκρό. Ο νεαρός αυτός ήταν ο  μονάκριβος γιος μιας μάνας, η οποία μάλιστα ήταν χήρα. Δύο φορές κτύπησε ο θάνατος αυτή τη γυναίκα. Πρώτα έχασε τον άντρα της, το σύντροφό της. Και τώρα χάνει το μονάκριβο παιδί της, το σπλάχνο της.

Ο Χριστός σπλαχνίστηκε τη χήρα αυτή, την πλησιάζει και την παρηγορεί. «Μην κλαίς», της λέει. Δεν μένει όμως μέχρι εδώ. Ο Κύριος προχώρησε προς το νεαρό και αφού ακούμπησε τη σορό, του είπε: «Νεαρέ σε διατάζω να σηκωθείς». Αμέσως ο νεκρός σηκώθηκε και άρχισε να μιλάει. Τότε ο Κύριος τον παρέδωσε στη μητέρα του. Όλοι όσοι  βρισκόντουσαν εκεί κυριεύτηκαν από μεγάλο δέος και δόξαζαν τον Θεό, λέγοντας ότι εμφανίστηκε μεγάλος προφήτης αναμεσά μας και ο Θεός ήρθε να σώσει το λαό του. Αυτή η φήμη για τον Ιησού, διαδόθηκε σ ολόκληρη την Ιουδαία και τα περιχωρά της.

Το θαύμα αυτό της ανάστασης του γιού της χήρας στη Ναΐν μας το περιγράφει μόνο ο Ευαγγελιστής Λουκάς και εντάσσεται στη Γαλιλαϊκή δράση του Ιησού Χριστού. Μέσα από το θαύμα αυτό, αλλά και γενικότερα μεσά από ολα τα θαύματα του Ιησού Χριστού, αποκαλύπτεται στους ανθρώπους η θεότητα του αλλά και η εξουσία σε όλη την κτίση ακόμα και στον θάνατο. Φαίνεται ακόμη η έναρξη της βασιλείας του Θεού, αλλά και το σχέδιο για τη σωτηρία των ανθρώπων. Αποδεικνύεται επίσης ότι Ο Χριστός είναι ο Κύριος της ζωής και του θανάτου.

Ο Ιησούς Χριστός κατά την επί γης παρουσία του, επιτέλεσε τρία θαύματα που αφορούν ανάσταση νεκρών. Ανέστησε το γιό της χήρας στη Ναΐν, την κόρη του αρχισυναγώγου Ιαείρου, και τον φίλο του τον Λάζαρο. Το μεγαλύτερο όμως από όλα τα θαύματα που επιτέλεσε και που έχει ιδιαίτερη σημασία και για τον καθένα από εμάς, είναι η Ανάσταση του ιδίου του Ιησού Χριστού, με την οποία μας ελευθέρωσε από τα δεσμά του θανάτου και μας χάρισε την αιώνια ζωή.

Ένα σημαντικό πράγμα που πρέπει να παρατηρήσουμε και στις τρείς αναστάσεις νεκρών που έκανε ο Ιησούς Χριστός, είναι η δύναμη και η εξουσία του κατά του θανάτου, όπως σημειώσαμε πιο πάνω. Αυτό μας φανερώνει ότι ο Ιησούς Χριστός είναι ο υιός του Θεού, είναι ο αναμενόμενος Μεσσίας, ο οποίος ήρθε στον κόσμο για να σώσει τον άνθρωπο. Οι παρευρισκόμενοι εκεί όταν είδαν τον νεκρό ν’ ανασταίνεται και να μιλάει, έλεγαν ότι «προφήτης μέγας εγήγερτε εν ημίν». Αυτό μας δείχνει ότι γνώριζαν την ιστορία της Παλαιάς Διαθήκης, και τις δύο νεκραναστάσεις που προηγήθηκαν. Η μία από τον προφήτη Ηλία, ο οποίος ανέστησε τον υιό της χήρας στα Σάρεττα της Συδονίας (Γ’ Βασ. 17,20-23) και η άλλη από τον προφήτη Ελισσαίο, ο οποίος ανέστησε τον γιό της Σωμανίτισας (Δ’ Βασ. 4, 33-36). Αυτές όμως οι νεκραναστάσεις από τους προφήτες έγιναν αφού προηγήθηκε θερμή προσευχή προς τον Θεό. Οι νεκραναστάσεις που επιτέλεσε ο Ιησούς Χριστός έγιναν με τη δική του εξουσία γι αυτό και προκαλούσαν το φόβο ανάμεσα στο πλήθος.

Ένα άλλο βασικό σημείο από την ευαγγελική περικοπή, είναι ότι ο πόνος και ο θάνατος αποτελούν δεδομένα, τα οποία είναι αδύνατο να τ’ αποφύγουμε. Κάποια στιγμή της ζωής μας όλοι θα βρεθούμε αντιμέτωποι μ’ αυτά.  Η παρουσία του Ιησού Χριστού στη ζωή μας, αποτελεί την πηγή της ελπίδας και τη βεβαιότητα της Ανάστασης. Αυτή η εμπειρία της Ανάστασης, οδηγεί στην υπέρβαση του θανάτου. Οι νεκραναστάσεις που ο Κύριος επιτέλεσε και κυρίως η δική Του Ανάσταση, αποτελούν προμήνυμα και προτύπωση της κοινής αναστάσεως που θα γίνει κατά τη Δσυετέρα Παρουσία. Το ομολογούμε και στο Σύμβολο της Πίστεώς μας: «Προσδοκώ ανάστασιν νεκρών και ζωήν του μέλλοντος αιώνος. Αμήν».

                 Ο Προφήτης Ιωήλ 

Σήμερα η Εκκλησία εορτάζει και τιμά την ιερή μνήμη του αγίου προφήτη Ιωήλ. Ο Ιωήλ είναι ο τέταρτος στη σειρά από τους δώδεκα ελάσσονες Προφήτες. Ο προφήτης Ιωήλ έζησε και προφήτεψε στην Ιερουσαλήμ στα 830 έως 750 προ Χριστού, είναι δηλαδή από τους αρχαιότερους Προφήτες. Περισσότερα δεν ξέρουμε για τον προφήτη Ιωήλ παρά μόνο πως ήταν γιός κάποιου Βαθουήλ, καθώς αναφέρεται στην αρχή του βιβλίου του· «Λόγος Κυρίου, ως εγεννήθη προς Ιωήλ τον του Βαθουήλ»” δηλαδή ο λόγος του Θεού, που έγινε στον Ιωήλ το γιό του Βαθουήλ. Το εβραϊκό όνομα Ιωήλ στα Ελληνικά θα πει «αγάπη Κυρίου».
Το βιβλίο ή η προφητεία του Ιωήλ αποτελείται από 4 κεφάλαια και είναι από τα πιο λογοτεχνικά και ποιητικά βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης. Η προφητεία ομιλεί για μια μελλοντική μεγάλη καταστροφή της χώρας από την επιδρομή ενός ολοκλήρου σύννεφου από ακρίδες, για τη μεγάλη επίσης ανομβρία, που θα ολοκλήρωση την καταστροφή και τέλος για την ημέρα του Κυρίου, που θα έλθει και που θα είναι ήμερα κρίσεως για τα έθνη και ευημερίας για το λαό του Θεού. Όλα αυτά είναι γεγονότα, που θα συμβούν στην ιστορία, τα όποια έχουν προέκταση και βρίσκουν εκπλήρωση στο μυστήριο της θείας οικονομίας, για τη σωτηρία του ανθρώπου και του κόσμου. Γιατί αυτό είναι η προφητεία, εκείνα δηλαδή που βλέπουν και προλέγουν άνθρωποι του Θεού, οδηγημένοι από το Άγιο Πνεύμα, για τη μέλλουσα σωτηρία.
Από το βιβλίο ή την προφητεία του Ιωήλ, που δεν μπορούμε να το αναλύσουμε ολόκληρο, θα ξεχωρίσουμε κάποια λόγια, που τα ακούμε στην Εκκλησία και πρέπει να μας είναι γνωστά. Πρώτα είναι η πρόρρηση για τον ερχομό στους Αποστόλους του Αγίου Πνεύματος την ήμερα της Πεντηκοστής. Στο προφητικό ανάγνωσμα του Εσπερινού της εορτής της Πεντηκοστής ακούμε τον προφήτη Ιωήλ. Και στο αποστολικό ανάγνωσμα της θείας Λειτουργίας την Τρίτη της Διακαινησίμου ακούμε τον απόστολο Πέτρο, μετά την επιφοίτηση του Αγίου Νεύματος, να ομιλεί στο λαό και να επαναλαμβάνει τα λόγια του προφήτη Ιωήλ. Ό,τι έβλεπε κι έλεγε ο Προφήτης πριν 800 χρόνια εκπληρώνεται τώρα, με την έλευση του Αγίου Πνεύματος «εν είδει πυρίνων γλωσσών».
Να τα λόγια της προφητείας, που τα παίρνει ο απόστολος Πέτρος για να εξηγήσει το θαύμα της Πεντηκοστής. «Θα δώσω πλουσιοπάροχα από το πνεύμα μου σε κάθε άνθρωπο, και τα παιδιά σας και οι θυγατέρες σας θα κηρύξουν την αλήθεια, και οι νέοι σας θα δουν οράματα και οι γέροντές σας θα ονειρευτούν θεϊκά όνειρα». Είναι οι ενέργειες και τα θαύματα του Αγίου Πνεύματος, καθώς τα βλέπουμε στους Αποστόλους την ημέρα της Πεντηκοστής και στους βίους των Αγίων.
Τα άλλα λόγια, που ξεχωρίζουμε από την προφητεία του Ιωήλ, είναι εκείνα που ακούμε στην Εκκλησία κάθε χρόνο την Κυριακή μετά την εορτή των Χριστουγέννων. Ο ιερός υμνογράφος εμπνέεται το Δοξαστικό των Αίνων από τα λόγια της προφητείας του Ιωήλ, που είναι η συνέχεια στα παραπάνω λόγια που εξηγήσαμε. «Τότε θα δείξω», λέγει ο Θεός, «θαυμαστά σημάδια επάνω στον ουρανό και κάτω στη γη, αίμα και πυρ και ατμίδα καπνού». Με τις ίδιες λέξεις ο υμνογράφος αρχίζει το Δοξαστικό, τις οποίες στη συνέχεια εξηγεί θεολογικά. «Αίμα και πυρ και ατμίδα καπνού, τέρατα γης, α προείδεν Ιωήλ· αίμα την σάρκωσιν, πυρ την θεότητα, ατμίδα δε καπνού το Πνεύμα το Άγιον, το επελθόν, τη Παρθέ¬νω και κόσμον ευωδιάσαν…» Αίμα είναι ο άνθρωπος Ιησούς, φωτιά ο ενανθρωπήσας Θεός Λόγος, και σύννεφο καπνού το Άγιο Πνεύμα.
Σ’ αυτό το Δοξαστικό βλέπομε πως η Εκκλησία εξηγεί τον προφητικό λόγο· ό,τι είπαν οι Προφήτες βρίσκει την εξήγηση και την εκπλήρωσή του στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού και στην Εκκλησία. Ο καινούργιος κόσμος, που προβλέπουν και κηρύττουν όλοι οι Προφήτες, είναι ο κόσμος που θα έλθει με τη γέννηση του Ιησού Χριστού· η βασιλεία των ουρανών, ο κόσμος και ο λαός του Θεού, δηλαδή η Εκκλησία.
Ο προφήτης Ιωήλ, του οποίου την ιερή μνήμη σήμερα εορτάζουμε, είναι ένας από τους ανθρώπους, που έστειλε ο Θεός και τους φώτισε με το άγιο Πνεύμα του, για να κηρύξουν τον ερχομό του καινούργιου αυτού κόσμου. Αυτός ο κόσμος των Προφητών, η Εκκλησία του Χριστού, δεν είναι μόνο ο βίος εδώ στη γη, αλλά και η αιώνια ζωή στους ουρανούς. Το κήρυγμα των Προφητών είναι «επαγγελία ζωής της νυν και της μελλούσης». Αμήν.

πηγή: Επισκόπου Διονυσίου Ψαριανού, Μητροπ. Σερβίων και Κοζάνης, Εικόνες έμψυχοι . 

Η ανακομιδή των λειψάνων του Οσίου Ιωάννου της Ρίλας 

Στις 19 Οκτωβρίου  η Βουλγαρική Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά την Κοίμηση του Άγιου Ιωάννη του Θαυματουργού της Ρίλας.

Είναι ο ουράνιος προστάτης του Βουλγαρικού λαού , ο οποίος τον 10ο αιώνα ίδρυσε την ξακουστή Μονή της Ρίλας. 



Μια από τις βασικές προσπάθειες του αγίου είναι το κήρυγμα της χριστιανικής πίστης στο βουλγαρικό λαό, ο οποίος βαπτίστηκε τον 9ο αιώνα.

Ο Άγιος Ιωάννης της Ρίλας θεωρείται επίσης ιδρυτής του οργανωμένου μοναχισμού στη χώρα αυτή .

Αγιοποιήθηκε σύντομα μετά τον θάνατό του, όταν δημιουργούνται και οι πρώτοι βίοι αγίων και τα εγκώμια. 



Στον βίο του αγίου, γραμμένο τον 14ο αιώνα από τον Βούλγαρο πατριάρχη Ευθύμιο διαβάζουμε ότι ο μοναχός ερημίτης γεννήθηκε το 876 στο "χωριουδάκι Σκρίνο, που βρίσκεται στην περιοχή Σρεντέτς, εκείνο το Σρεντέτς (το μεσαιωνικό όνομα της Σόφιας), μια από τις ξακουστές πόλεις εντός της Ευρώπης".

Μετά το θάνατο των γονέων του, ο Ιωάννης διαμοιράζει την περιουσία του στους φτωχούς και πήγσε στα κοντινά μοναστήρια στο βουνό Βίτοσα, αργότερα και στο όρος της Ρίλας.

Ως μοναχός έμαθε την Αγια Γραφή, έπειτα εγκατέλειψε τα μοναστήρια, ασκήτεψε με εγκράτεια και λιτότητα στις σκληρές συνθήκες του βουνού, σε καθημερινές προσευχές.



Οι ποιμένες και κυνηγοί διαδίδουν την δόξα του και έτσι από μακριά οι άνθρωποι έρχονταν στον ίδιο για ευλογία, διδάγματα και θεραπεία.

Ο Άγιος Ιωάννης συμβούλεψε τους πολυάριθμους οπαδούς του να οικοδομήσουν ένα μοναστήρι, στο οποίο όταν έγινε έτοιμο, έγινε ηγούμενος σχεδόν για 10 χρόνια.



Όταν ένιωσε ότι πλησιάζει το τέλος της ζωής του, ο ασκητής της Ρίλας εγκατέλειψε το μοναστήρι και σε πλήρη απομόνωση πέθανε κοντά στην σκήτη του σε ηλικία 70 χρονών στις 18 Αυγούστου 946.

Την δεκαετία του '60 του 10ου αιώνα βρέθηκαν τα λείψανα του, που σήμερα διαφυλάσσονται στην ιερά μονή της  Ρίλας.

Η μνήμη του Αγίου Ιωάννη της Ρίλας τιμάται σε όλο τον ορθόδοξο κόσμο και όλοι είναι ομόφωνοι ότι είναι ο Αγγελιοφόρος της Βουλγαρικής Εκκλησίας.

Πιστοί από τις ορθόδοξες εκκλησίες των γειτονικών χωρών, την σέρβικη, την ελληνική και την ρουμανική, έρχονται στο Μοναστήρι της Ρίλας, για να προσκυνήσουν στα ιερά λείψανα του αγίου.

Η μνήμη του τιμάται και στη Ρωσία την Ουκρανία και από μερικά χρόνια ο Άγιος Ιωάννης της Ρίλας εικονογραφείται μαζί με τους άλλους αγίους σε μερικά νέα εικονοστάσια και τοιχογραφίες στις ορθόδοξες εκκλησίες στις ΗΠΑ και την Αυστραλία.

Οι πολυάριθμοι προσκυνητές έρχονται στο Μοναστήρι της Ρίλας για να προσκυνήσουν στα λείψανα του σεμνού μοναχού και Θαυματουργού, ο οποίος και μέχρι σήμερα δίνει τη ευλογία του σε καθένα.

Ο Άγιος Ιωάννης της Ρίλας αφήνει στους οπαδούς του την γραπτή διαθήκη του, η οποία διαφυλάσσεται και μεταδίδεται από τους μονάχους στο μοναστήρι.

Σύμφωνα με τον Άγιο από την Ρίλα ,  το κυριότερο είναι ο άνθρωπος να πιστεύει και εκτιμά τις Θείες Εντολές και να ζει σύμφωνα με αυτές.

Ο άγιος γράφει ότι όχι το χρήμα και ο πλούτος είναι το καλύτερο για τον άνθρωπο, αλλά αυτά τον απομακρύνουν από το πνευματικό.

Με την έννοια αυτή η διαθήκη του αφορά και όλους τους σύγχρονους Βούλγαρους, που οδηγούνται σε μια πνευματική ζωή.

 Το ιδρυμένο από τον Άγιο  Μοναστήρι της Ριλας  υποστηρίζει και μέχρι σήμερα  δίνει παρηγοριά στους Βούλγαρους.

Είναι η μεγαλύτερη μονή και είναι ένα από τα μνημεία της ΟΥΝΕΣΚΟ στη Λίστα της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. 

Σημείωσις του ιστοτόπου μας : 

Το σκήνωμα του οσίου Ιωάννη της Ρίλας φυλάσσεται άφθαρτο στο καθολικό της Ι. Μονής της Ρίλας, στη δυτική Βουλγαρία, και αρκετοί προσκυνηταί από τη χώρα μας αξιώθηκαν να το προσκυνήσουν , ενώ το ένα του χέρι διαφυλάσσεται, άφθαρτο και αυτό, στη Ι. Μονή Κεχροβουνίου (της οσίας Πελαγίας) της Τήνου. Ελληνική ακολουθία στον όσιο Ιωάννη, κατά παράκληση της τότε ηγουμένης της μονής Κεχροβουνίου, έγραψε ο διηγηματογράφος Αλέξανδρος Μωραϊτίδης, εξάδελφος του Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη. Στις 19 Οκτωβρίου είναι η εορτή της ανακομιδής των λειψάνων του οσίου Ιωάννη.Ο Άγιος Ιωάννης της Ρίλας είναι ένας από τους μεγαλύτερους αγίους της Εκκλησίας μας, που δυστυχώς δεν τιμάται και πολύ στη χώρα μας! Ίσως η συρρίκνωση της Μίας Αγίας Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας του Χριστού σε διάφορες κατά τόπους εθνικές Εκκλησίες να έχει και κάποια αρνητικά...